Ratomir Dugonjić

Ratomir Dugonjić
Ratko Dugonjić
Datum rođenja	10. januar 1916.
Mesto rođenja	Trebinje  Austrougarska
Datum smrti	27. jun 1987. (71 god.)
Mesto smrti	Sarajevo, SR BiH SFR Jugoslavije
Profesija	pravnik
Član KPJ od	1937.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
U toku NOB-a	sekretar CK SKOJ-a
Predsednik Narodne skupštine Socijalističke Republike BiH
Period	1963 — 1967.
Prethodnik	Đuro Pucar Stari
Naslednik	Džemal Bijedić
Predsednik Predsedništva Socijalističke Republike BiH
Period	1974 — 1978.
Prethodnik	niko
Naslednik	Raif Dizdarević
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja

Ratomir Dugonjić - Ratko, Rato (1916 — 1987), pravnik, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR BiH, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije. Od 1974. do 1978. godine obavljao je dužnost Predsednika Predsedništva Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine.

Rođen je 10. januara 1916. godine u Trebinju. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, gimnaziju u Sarajevu, a Pravni fakultet u Beogradu. Još kao učenik gimnazije u Sarajevu, priključio se revolucionarnom omladinskom pokretu. Za vreme studija u Beogradu bio je jedan od najaktivnijih članova revolucionarnog studentskog pokreta, koji je bio pod uticajem tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Zbog svog velikog angažmana u pokretu, Ratko je 1937. godine primljen je u članstvo KP Jugoslavije.

Kao član Partije još više se angažovao u političkom radu i najviše učestvovao u obnovi organizacija Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), koje su bile razbije tokom Šestojanuarske diktature. Sarađivao je Ivom Lolom Ribarom i drugim članovima CK SKOJ-a. Po zadatku partije prešao je iz Beograd u Sarajevo, pošto studenti prava tada nisu bili u obavezi da slušaju predavanja, u Beograd je odlazio sam da polaže ispite. Po završetku Pravnog fakulteta, da bi ostao u kontaktu sa studentima, po zadatku Partije, 1940. godine upisao je Šumarski fakultet u Sarajevu.

Aktivno se bavio fudbalom i igrao je za sarajevske klubove „Slavija“ i „SAŠK“. Kao fudbaler je često putovao u veće gradove Jugoslavije - Beograd, Split, Ljubljanu, Zagreb, Osijek i Skoplje. Ta putovanja koristio je za nošenje ilegalnog partijskog materijala. U to vreme njegova veza u Zagrebu bio je Ivan Milutinović, a u Beogradu Svetozar Vukmanović Tempo. Godine 1939. kada je pri Pokrajinskom KPJ za Bosnu i Hercegovinu formirana omladinska komisija Ratko Dugonjić je postao njen član. Na predlog Ive Lole Ribara 1940. godine uključen je u Centralni komitet Saveza komunističke omladine Jugoslavije. Njegov politički rad nije ostao neopažen od strane policije. Još ranije se našao na spisku radničkih i komunističkih aktivista, zbog čega je stalno proganjan od policije, a pred rat je uhapšen i jedno vreme je proveo u istražnom zatvoru u Sarajevu.

Aprilski rat i okupacija Kraljevine Jugoslavije, 1941. godine zatekli su ga u Sarajevu. Nekoliko dana potom u Sarajevo je došao Ivo Lola Ribar, gde je boravio kod svog rođaka Miljenka Cvitkovića, španskog borca. Ratko se sa njima često susretao i aktivno radio na organizovanju novog načina ileganog rada i stanju u SKOJ-u u uslovima okupacije. U periodu do početka ustanka, jula 1941. godine, više puta je putovao u Zagreb i Beograd, na sednice Centralnog komiteta SKOJ-a i susretao se sa drugim članovima CK SKOJ-a - Jožom Vlahovićem, Jovanom Stojsavljevićem i drugima. Bio je jedan od organizatora ustanka u Sarajevu i okolini. Radio je na organizovanju udarnih i diverzantiskih grupa, koje su bile sastavljene uglavnom od skojevaca i izvršavala sabotaže i diverzije u gradu.

Kada je formiran Semizovački partizanski odred, postavljen je za njegovog političkog komesara. Sa odredom je učestvovao u prvim ustaničkim akcijama u okolini okupiranog Sarajeva. Septebra 1941. godine nalazio se u oslobođenom Užicu, gde je tada bilo sedište CK KPJ, CK SKOJ-a i Vrhovnog štaba NOP odreda Jugoslavije. Tu mu je Lola Ribar poverio dužnost sekretara Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za BiH i vartio se u Bosnu. Najpre je do početka 1942. godine boravio u istočnoj Bosni, odakle je imao direktnu vezu sa Hercegovinom, ali pošto nije bilo nikakvih veza sa Bosanskom krajinom, on je otišao tamo. Posle kraćeg boravka u Bosanskoj krajini krenuo je u Hercegovinu. Na putu za Hercegovinu, u Seonici se susreo sa Vrhovnim štabom i Josipom Brozom Titom. U Hercegovini je proveo oko mesec dana, a potom se uputio na Mlinište, gde se tada, septembra 1942. godine, nalazio Vrhovni štab. Tu se susreo sa Lolom Ribarom i Mikom Špiljkom, tada jedinim živim članovima Centralnog komiteta SKOJ-a. Na sastanku su odlučili da se formira novo jezgro CK SKOJ-a, a on je postao organizacioni sekretar CK SKOJ-a. Posle pogibije Ive Lole Ribara, novembra 1943. godine, preuzeo je dužnost političkog sekretara CK SKOJ-a i na ovoj dužnosti ostao je sve do 1948. godine, kada je SKOJ ujedinjen sa Narodnom omladinom Jugoslavije.

Kao organizacioni sekretar CK SKOJ-a imao je značajnog udela u organizovanju i aktivnosti Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Jugoslavije (USAOJ). Učestvovao je na oba ratna kongresa ove organizacije - u Bihaću, decembra 1942. i Drvaru maja 1944. godine. Vršio je i značajne funkcije u organizovanju narodne vlasti na oslobođenoj teritoriji. Bio je većnik AVNO Jugoslavije i ZAVNO Bosne i Hercegovine. Pored političkog rada učestvovao je i u borbama. Jedna od najznačajnijoh bitaka u kojoj je učestvovao je desant na Drvar, kada se sa članovima SKOJ-a i USAOJ-a vratio u opkoljeni grad i učestvovao u zasštiti prilaza pećini u kojoj se nalazio Vrhovni štab NOV i POJ.

Posle oslobođenja Jugoslavije, kao sekretar CK SKOJ-a i predsednik USAOJ-a aktivno je učestvovao u organizovanju prvih omladinskih radnih akcija (Pruga „Brčko-Banovići“ i „Šamac-Sarajevo“). Bio je sekretar Gradskog komiteta KPJ u Beogradu, ministar lake industrije u Vladi FNRJ, sekretar Gradskog komiteta KPJ u Sarajevu, predsednik Narodnog fronta Bosne i Hercegovine. Potom se nalazio na funkciji ambasadora SFRJ u Narodnoj Republici Poljskoj i Ujedinjenoj Arapskoj Republici. Posle povratka u zemlju obavljao je dužnost predsednika Narodne skupštine SR Bosne i Hercegovine, od 1963. do 1967. godine; predsednika Savezne konferencije Socijalističkog saveza radnog naroda Jugoslavije, od 1967. do 1974. godine i predsednika Predsedništva Socijalističke republike Bosne i Hercegovine, od maja 1974. do aprila 1978. godine.

Bio je član Politbiroa Centralnog komiteta Saveza komunista Bosne i Hercegovine i član Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, od Petog do Osmog kongresa, a od 1966. i član Predsedništva CK SKJ. Biran je za poslanika Savezne skupštine i Skupštine Bosne i Hercegovine u više saziva. Bio je član Predsedništva SFRJ i Saveta federacije.

Umro je 27. juna 1987. godine u Sarajevu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su Orden junaka socijalističkog rada, Orden narodnog oslobođenja, Orden bratstva i jedinstva i dr. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Kao gimnazijalac u Sarajevu, Rato Dugonjić je četiri godine igrao u fudbal u tadašnjem prvoligašu FK Slaviji iz Sarajeva. Prvotimac je postao sa 17,5 godina. Debitovao je u Sarajevu, 16. jula 1933. godine, na utakmici Slavija – Sloga 2:1. U te četiri sezone odigrao je dosta utakmica i postigao golova. Dve su ostale upamćene kada je u senzacionalnoj pobedi Slavije nad višestrukim prvakom Kraljevine Jugoslavije, Građanskim iz Zagreba, u prvenstvu 1934/35. dobro igrao i postigao jedan gol. Jednu od svojih najboljih igara u dresu Slavije pružio je Dugonjić u prvenstvenoj utakmici protiv Hajduka iz Splita u Sarajevu 30. juna 1935. godine. Pobedila je Slavija 2:1, a gol odluke postigao je Dugonjić u 67. minuti.^[1]

Portal NOB Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.

• Vojna enciklopedija (knjiga druga), Beograd 1971. godina
• Narodni heroji Jugoslavije. „Mladost“, Beograd 1975. godina.
• Milomir Marić „Deca komunizma“. „Mladost“, Beograd 1987. godina.