Prelazni region

Prelazni region je geopolitički model koji je 1970-tih izložio grčki istoričar Dimitri Kitsikis, profesor Univerziteta u Otavi, Kanada^[1]. Prema ovom modelu Evroazija se ne sastoji samo od Zapada i Istoka već i od trećeg regiona između njih koji on naziva Prelaznim regionom, sa posebnom civilizacijom.

Pod Prelaznim regionom se misli na prostor između Jadrana i reke Ind, tj istočnu polovinu Evrope i zapadnu polovinu Azije. To bi značilo da nema uniformne ni Evrope ni Azije - to su geografski regioni a ne civlizacije. Dominantne religije u Prelaznom regionu su pravoslavlje i sunitski islam, u manjoj meri šiitski i alevitski islam i judaizam, za razliku od Zapada (katolicizam i protestantizam) i Istoka (hinduizam i budizam).

Kicikis smatra da ovi regioni nisu omeđeni granicima već graničnim područjima "nalik srednjovekovnim markama"^[2]. Države mogu zahvatati dva civilizacijska regiona (dati su primer Jugoslavije i prvobitnog Pakistana), ali u tom slučaju rizikuju raspad (odvajanje Slovenije i Hrvatske od Jugoslavije, odn. Bangladeša od Pakistana)^[2].

Fokusna tačka Prelaznog regiona su Moreuzi i Egejsko more, kojom je 2500 godina dominirala neka ekumenska imperija koja je želela da ujedini narode regiona: Persijsko pa Aleksandrovo carstvo, Rimljani (paganski i hrišćanski) i na kraju Osmanlije. Centralnim carstvom su želele da zavladaju periferne imperije: islamski kalifat, sasanidska Persija, Rusko carstvo.

Dinamika između Centralnog i Perifernih imperija stvara unutrašnji konflikt u Prelaznom regionu. Svi glavni narodi u ovom području su želeli preuzeti kontrolu nad njegovim centrom uticaja, tj. Carigradom, koji je skoro 2000 godina ostao nesporna fokalna tačka. Arapi u osmom veku i Rusi u 20. su zamalo uspeli u tome, ali nisu bili u stanju preuzeti kontrolu nad ekumenskom imperijom. Zapadna intervencija, od 18. veka, ovde se smatra spoljnim konfliktom, čiji cilj nije sukcesija već uništenje ekumenske imperije praćeno njenim rasparčavanjem (balkanizacija) i potčinjavanjem vesternizaciji.

Zaključak bi bio: "usled istorijskih događaja tokom hiljada godina, Evroazijski kontinent, kojega je Evropa samo jedno poluostrvo, obuhvata tri civilizacijska područja: a) Zapad, koji danas osim Zapadne Evrope obuhvata i Severnu Ameriku, Australiju i Novi Zeland; b) Istok ili "Daleki Istok", koji obuhvata poluostrva Indija, Jugoistočna Azija (sa Indonezijom), Kinu (sa Korejom i Japanom); c) Prelazni region koji zahvata i istok i zapad ^[3].

U kontekstu ovog modela, profesor Kicikis je zastupnik "filozofije i ideologije" helenoturkizma i zalaže se za stvaranje Grčko-turske konfederacije koja bi obuhvatala i periferne države - na zapadu Albaniju i "skopsku" Makedoniju, na istoku Jermeniju i Veliki Kurdistan i Izrael na jugu, uz dodatak Sirije kao poveznice^[2].

• Afrika-Evroazija
• Evroazijstvo
• Sukob civilizacija
• Geografski stožer istorije

• (en) Intermediate Region, Dimitri Kitsikis’ Geopolitical Quarterly (pristup. 25.7.2013.)
• [1] Arhivirano 2012-02-19 na Wayback Machine-u Geopolitics of the Intermediate Region - Dimitri Kitsikis lecturing in English - Moscow 2011
• [2] Arhivirano 2020-07-14 na Wayback Machine-u Geopolitics of the Intermediate Region - Alexandr Dugin lecturing in Russian - Moscow 2011
• Dimitri Kitsikis - Intermediate Region - Article - Moscow 14 December 2011 Arhivirano 2014-12-05 na Wayback Machine-u
• Dimitri Kitsikis - Intermediate Region - Article - Moscow - 19 December 2011 Arhivirano 2014-12-05 na Wayback Machine-u
• Kitsikis & Dugin parallel approaches