Skopsko krajište
Skopsko krajište Skopsko—bosansko krajište | |||||||
| |||||||
Geografija | |||||||
Kontinent | Evropa | ||||||
Regija | Balkan | ||||||
Zemlja | Osmansko carstvo | ||||||
Prestonica | Skoplje | ||||||
Društvo | |||||||
Zvanični jezici | turski, govorni jezik: srpski | ||||||
Religija | Pravoslavlje, islam | ||||||
Vladavina | |||||||
Oblik vladavine | Begovat | ||||||
Osnivanje | 1392. | ||||||
Prestanak | 16. vek | ||||||
Status | Bivša pokrajina | ||||||
Događaji | |||||||
Prethodnici i naslednici | |||||||
Prethodile su: | Nasledile su: | ||||||
[[Datoteka:|22x20px|border]] | |||||||
[[Datoteka:|22x20px|border]] | |||||||
Portal:Istorija |
Skopsko krajište (Skopsko—bosansko krajište) je bila privremena administrativna jedinica Osmanskog carstva.
Osnovano je 1392. nakon osmanskog osvajanja Skoplja od srpskog oblasnog gospodara Vuka Brankovića. Posle sloma Vuka Brankovića 1396. godine, na prostoru njegove oblasti je postojala neka vrsta srpsko-turskog dvovlašća sve do 1455. godine, kada su Turci konačno u potpunosti potčinili ove krajeve. Za to vreme, pored Skoplja, osmanska vojska je imala svoju posadu u starom utvrđenju Zvečan na Ibru i utvrđenju Jeleč kraj Novog Pazara (ondašnje naselje Trgovište), a kadija je bio smešten u rudarskom mestu Gluhavica. Upravnici Skopskog krajišta bili su sultanovi zastupnici prema zapadu i nadzirali su susedne hrišćanske vazalne vladare. Kontrolisali su put prema Sjenici, Prijepolju i dalje prema Bosni.
Prvi upravnik krajišta bio je osvajač Skoplja Saruhanli paša Jigit-beg, u srpskim i dubrovačkim izvorima nazivan Pašait. Nasledio ga je sin Ishak koji je znatno proširio teritoriju krajišta i ojačao turski uticaj u Bosni. Godine 1448. kada je Ishakov sin Isa uspostavio stalnu vlast u srednjovekovnoj župi Vrhbosni, krajište je dostiglo najveći obim, a od tada se naziva još i Skopsko—bosansko krajište.
Krajište se sastojalo od više vilajeta. Termin vilajet se tada kosristio za niže upravne oblasti, da bi u narednim vekovima dobio drugačije značenje, od kada se koristi za upravne oblasti najvišeg nivoa u Osmanskom carstvu (pašaluke). Sredinom 15. veka krajište je obuhvatalo sledeće vilajete: Skoplje, Kalkandelen (Tetovo), Gornji i Donji Debar, Dugo Brdo, Reka, Čemernica, Veles, Prilep, Bitolj, Kičevo, Paštrik, Vlk, Priština, Zvečan, Jeleč, Ras, Sjenica, Nikšići (Vlasi Nikšići) i Hodidjed.
Nakon osmanskog osvajanja Kraljevine Bosne 1463. osnovan je Bosanski sandžak, čime je teritorija krajišta znatno umanjena.
Upravnici krajišta:
- Saruhanli paša Jigit-beg (Pašait) (1392–1414),
- Ishak-beg (1414–1439),
- Himeti-Zade Nesuh-beg (1439—1454),
- Isa-beg Isaković (1454—1463).
Šabanović, H. (1964) Krajište Isa-bega Ishakovića - zbirni katastarski popis iz 1455. Sarajevo: Orijentalni institut