Luks
Luks (eng. lux; simbol: lx) je SI izvedena jedinica osvetljenosti (iluminacije). Jednaka je jednom lumenu po kvadratnom metru.
- sunčeva svetlost na prosečnom danu varira od 32 000 (32 klx) do 100.000 luksa (100 klx)
- TV studiji odaju oko 1 000 luksa (1 klx)
- svetla kancelarija ima oko 400 luksa iluminacije
- mesečeva svetlost predstavlja oko 1 luks
- zvezdana svetlost iznosi samo 0,00005 luksa (50 μlx)
Razlika između luksa i lumena je ta što luks računa površinu nad kojom se svetlosni fluks širi. 1000 lumena, koncentrisanih u površinu jednog kvadratnog metra, osvetljuju taj kvadratni metar sa osvetljenjem od 1000 luksa. Istih 1000 lumena, raširenih na deset kvadratnih metara, stvaraju prigušenije osvetljenje od samo 100 luksa.
Dostizanje osvetljenja od 500 luksa je moguće u kuhinji sa jednim fiksiranim fluorescentnim svetlom od 12 000 lumena. Da bi se osvetlio pod fabrike sa na desetine većom površinom od kuhinje, potrebno je na desetine više takvih sijalica. Pa tako, osvetljivanjem veće površine sa istom količinom luksa zahteva više lumena.
Osvetljenost nije direktna mera energije svetla, već osvetljenja koje ono pruža, kao što percipira ljudsko oko. Pa tako, koeficijenti konverzije tih jedinica zavise od kompozicije talasne dužine i temperature boje svetlosti. Na 555 nm, sredini vidljivog spektra, jedan lx je jednak sa 1,46 mW/m².
- International Union of Pure and Applied Chemistry (2007). E Richard Cohen, Tom Cvitas, Jeremy G Frey, Bertil Holstrom, John W Jost. ur. Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry (3nd edition izd.). Royal Society of Chemistry; 3rd edition. ISBN 0854044337.
- International Union of Pure and Applied Chemistry (1993). Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry, 2nd edition, Oxford: Blackwell Science. ISBN 0-632-03583-8. Electronic version.