Carstvo

Carstvo je izraz koji u svom užem, odnosno doslovnom smislu označava svaku državu, odnosno monarhiju na čijem se čelu nalazi državni poglavar s titulom cara ili carice. Ponekad se za takav tip države koristi i izraz carevina. U tom smislu jedini primjer carstva u suvremenom svijetu predstavlja Japan.

U svom širem i češće korišćenom značenju izraz carstvo podrazumijeva državu raznih oblika složenosti koja se sastoji od relativno velikog broja u etničkom, religijskom, jezičnom, kulturnom i/li političkom smislu heterogenih teritorijalnih cjelina koje su u većoj ili manjoj mjeri podređene centralnoj, odnosno "matičnoj" vlasti oličenoj u obliku monarha ili oligarhijske grupe, obično vezane uz određenu "matičnu" cjelinu (vladajuća/dominirajuća porodica, grad ili etnička grupa). Sve te teritorije sa svojim materijalnim i ljudskim resursima carstva čine potencijalno politički, ekonomski, vojno ili kulturno uticajnijim od "normalnih" država, pa se ponekad izraz carstvo kolokvijalno koristi za sve natprosječno snažne države. Izraz carstvo u širem smislu podrazumijeva i države koje su po svojem političkom uređenju republike, za što su u historiji postojali primjeri Atene, Rimske Republike ili, u nešto novije, kolonijalnih posjeda Treće francuske republike za koje se koristio službeni naziv Carstvo (francuski: Empire). Ponekad se, u nastojanju da se izbjegnu nedoumice, u tu svrhu koristi izraz imperij ili imperija, koji potiče od latinskog izraza imperium.

Carstva se, ovisno o stepenu i metodama očuvanja političkog jedinstva, dijele na teritorijalna carstva, koja se sastoje od manjih cjelina neposredno podređenoj centralnoj vlasti, odnosno predstavljaju unitarne države, te na hegemonijska carstva, koja mogu isto tako sadržavati teritorijalne cjeline s određenom političkom autonomijom (protektorati i klijentske države).

Izraz carstvo se ponekad slikovito koristi i izvan politike kako bi se opisali entiteti koji se odlikuju natprosječno velikim resursima i snagom, pa se tako govori o poslovnim carstvima ili zločinačkim carstvima.

• Najveća carstva svijeta
• Tamnica naroda

• Index of Colonies and Possessions
• Gavrov, Sergey Modernization of the Empire. Social and Cultural Aspects of Modernization Processes in RussiaISBN 978-5-354-00915-2
• Mehmet Akif Okur, Rethinking Empire After 9/11: Towards A New Ontological Image of World Order, Perceptions, Journal of International Affairs, Volume XII, Winter 2007, pp.61-93 Arhivirano 2011-07-28 na Wayback Machine-u