Kiril Mihajlovski

Kiril Mihajlovski

Kiril Mihajlovski Grujica (1916 — 1991), učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i SR Makedonije, general-major JNA i narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je 9. 6. 1916. godine u Vinici kod Kočana. Roditelji su mu bili učitelji. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a gimnaziju u Leskovcu, gde su mu roditelji službovali. Još kao gimnazijalac u Leskovcu uključio se u napredni omladinski pokret. Njegov rad u revolucionarnom pokretu postao je aktivniji u vreme dok je pohađao učiteljsku školu. Kada se upoznao sa osnovama marksizma-lenjinizma, umeo je da vodi čitalačke grupe na kojima se govorilo o revolucionarnim događajima u Sovjetskom Savezu i Španiji. Bio je aktivan u KUD-u „Abrašević“ i u upravnom odboru „Seoske sloge“ u Leskovcu. Bio je odgovoran za prikupljanje „Crvene pomoći“. Član Saveza komunističke omladine Jugoslavije postao je 1937. godine.

Njegovo javno deklarisanje o sopstvenim uverenjima usledilo je za vreme decembarskih izbora 1938. godine, posle krvavih obračuna s policijom. Kiril se sklonio u selo Vrbičane, gde mu je brat bio učitelj. Ovde se povezao sa rukovodiocima Komunističke partije Jugoslavije za Kosovo i aktivirao se u organizovanju učitelja. Zbog svoje aktivnosti bio je uhapšen i odveden u Prizren. U proleće 1939. godine otišao je u školu rezervnih oficira u Mariboru. U školi su se komunisti povezali i razvili aktivnost kakva je bila moguća u uslovima kasarnskog života. Ova aktivnost se uglavnom svodila na čitanje ilegalne literature i informisanje.

Aprilski rat 1941. godine zatekao ga je u Stracinu, kao rezervnog potporučnika. Posle okupacije vratio se u Leskovac i uključio se u pripreme za oružani ustanak. U junu 1941. godine, bio je upućen kao član KPJ u Prokuplje, radi organizovanja partizanskog odreda. Posle formiranja Topličkog odreda, postao je komesar čete. Do tada poznat pod imenom Uča, sada je uzeo partizansko ime Grujica. Bio je komandant bataljona, komesar Prvog južnomoravskog bataljona, zatim Prve južnomoravske brigade, te načelnik Operativnog štaba crnotravskih, kosovskih i makedonskih jedinica. Osim toga, bio je i većnik Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije i Antifašističkog sobranja narodnog oslobođenja Makedonije.

Kiril je s vremenom zatražio od KPJ da bude upućen u partizanske jedinice u Makedoniji. To mu je bilo odobreno krajem marta 1943. godine. Kad je formirana Treća makedonska brigada, 26. 2. 1944. godine, bio je postavljen za političkog komesara brigade. U julu iste godine postao je komesar Četvrte makedonske brigade. U toku završnih operacija za oslobođenje Makedonije bio je komandant 50., a zatim 51. divizije NOVJ i komandant Štipske vojne oblasti.

Posle oslobođenja ostao je u službi Jugoslovenske narodne armije do 1966. godine, kada je penzionisan u činu general-majora. Biran je za poslanika Narodne i Savezne skupštine. Bio je član Saveta federacije.

Umro je 20. 5. 1991. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više stranih i jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 29. 11. 1953. godine.

• Jugoslovenski savremenici: ko je ko u Jugoslaviji. „Spektar“, Beograd 1970. godina.
• Narodni heroji Jugoslavije. „Mladost“, Beograd 1975. godina.