Gerasim Sokolović

Gerasim Sokolović je bio patrijarh srpski u periodu 1575-1586. godine. Blizak rođak svog prethodnika patrijarha Antonija i svetog patrijarha Makarija, pre izbora za mitropolita hercegovačkog bio je pridvorni monah u Peći.

Sve najistaknutije ličnosti iz patrijaršijske dinastije Sokolovića, koji su u prvom redu težili da organizaciono učvrste Srpsku crkvu i da je ekonomski osnaže, iskoristili su blagonaklonost turskih vlasti da Srpsku crkvu obnove u svakom pogledu i da je organizuju.

Gerasim Sokolović, je po stupanju na patrijaršijski tron energično pristupio reorganizaciji Pećke patrijaršije. Gerasim je bio prvi patrijarh za koga se zna da se potpisao kao patrijarh Srba i Bugara.

Iz sačuvanih zapisa o njemu znamo da je bio veliki ljubitelj knjige. Po njegovom naređenju prepisivani su mineji za veliku crkvu u Peći i za manastir Gračanicu. Takođe je naredio da se o njegovom trošku prepiše Panegirik koji je poklonio crkvi mitropolije novobrdske u manastiru Gračanici.

Za njegovo vreme je Georgije, mitropolit segedinskoga grada bačke oblasti, u manastiru prepodobne matere Paraskeve, pod planinom Cer, prepisao sveti i božanstveni zakonik i priložio ga pomenutom manastiru u kome je primio i monaški postrig.

Nije poznato da li se patrijarh Gerasim dobrovoljno povukao sa patrijaraškog trona i svoje mesto ustupio svome rođaku hercegovačkom mitropolitu Savatiju Sokoloviću 1586. godine.

U vreme dok je Gerasim bio patrijarh srpski u Pećkoj patrijaršiji je bilo oko sto monaha, a sultan je godišnje davao po dve hiljade dukata na ime slobode vere.

Poslednji pomen o patrijarhu Gerasimu pronađen je u jednom rukopisu Pećke patrijaršije iz 1587. godine.

• „Gerasim Sokolović”. Narodna enciklopedija. Zagreb: Bibliografski zavod. 1927.