Gepidska Kraljevina
| Kraljevina Gepida | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Geografija | |||||||
| Kontinent | Evropa | ||||||
| Regija | Srednja Evropa, Balkan | ||||||
| Glavni grad | Sirmijum[1] | ||||||
| Društvo | |||||||
| Vladavina | |||||||
| Oblik vladavine | Kraljevina | ||||||
| Titula vladara | Kralj | ||||||
| Vladar | Ardarih | ||||||
| Istorijsko doba | Srednji vek | ||||||
| Osnivanje | 454. | ||||||
| Prestanak | 567. | ||||||
| Događaji | |||||||
| Prethodnici i naslednici | |||||||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||||||
|
| ||||||
Gepidska kraljevina je naziv za državu koja je postojala u srednjoj Evropi između 5. i 6. veka. Osnovali su je Gepidi, narod germanskog porekla. Pre stvaranja kraljevine, Gepidi su bili pod vlašću Hunskog kaganata, ali su, pobedivši Hune u bici na reci Nedao 454. godine, zbacili hunsku vlast i stvorili sopstvenu državu.
Gepidska kraljevina je prvobitno obuhvatala prostore istočno od reke Tise i severno od reke Dunav, a sa Rimskim carstvom je sklopila častan mir. Kraljevina potom proširuje svoju teritoriju na zapad, zauzimajući Srem, Bačku i severno Potisje. Usledila su rivalstva sa Ostrogotima, pri čemu Gepidi gube bitke i bivaju potisnuti iz Srema.
Gepidska kraljevina zenit dostiže oko 537. godine kada ponovo zauzima Srem, kao i okolinu Beograda. Grad Sirmijum (današnja Sremska Mitrovica) postaje središte gepidske države, a gepidski kralj Kunimund kovao je zlatnike u ovom gradu.[1] U svom najvećem obimu Gepidska kraljevina je obuhvatala delove današnje Srbije, Rumunije, Mađarske, Bugarske, Hrvatske, Slovačke i Ukrajine.
Vizantijsko carstvo se 546. godine udružuje sa Langobardima (poznatim i kao Lombardi) da bi pobedilo Gepide. Gepidi su slabili u borbi sa Langobardima, koji su se, nakon pada kraljevine Ostrogota, naselili na prostore današnje Slavonije, severne Bosne i zapadne Mađarske. Time se otvarao prostor prodoru Slovena i Avara. Godine 552. Langobardi su porazili Gepide u jednoj bici, ali neprijateljstva su se nastavljala.
Langobardi pozivaju Avare da im pomognu u borbi protiv Gepida. Avari su to učinili sa takvim uspehom i surovošću da su Langobardi, uplašeni novim saveznicima, otišli prema Apeninskom poluostrvu (zaustavili su se u današnjoj Lombardiji, kojoj su dali ime). Avari su time konačno porazili i porobili Gepide 567. godine, otvorivši potpuno prostor prodoru Slovena. Nakon pada Gepidske kraljevine, njene teritorije su podeljene između Avarskog kaganata i Vizantije.
- Dragan Brujić, Vodič kroz svet Vizantije, Beograd, 2004.
- The Times History of Europe, Times Books, London, 2002.