Altinum
Altinum | |
|---|---|
| |
| Zemlja |  Italija
|
| Regija | Veneto |
| Civilizacija | Antički Rim |
  Altinum | |
| Period postojanja | 5. st. pne. - 10. / 11. st. |
| Koordinate: 45°33′N 12°28′E / 45.550°N 12.467°E | |
Altinum bio je antički obalni grad plemena Veneti[1] u Venetu (Italija). Nalazio se 15 km jugoistočno od Tarvisiuma (današnji Treviso), na rubu Venecijanske lagune kod ušća rijeke Sile. Prema zapisima bio je vrlo bogat grad čiji je život dokinuo Atila koji ga je prvi put razorio 452. godine, nakon čega postupno su ga napustili stanovnici i potražili sigurnije utočište na otocima Venecijanske lagune poput Burana i Torcella. Današnje naselje Altino koje leži pored starog Altinuma ima oko 100 stanovnika i Arheološki muzej, a predstavlja izdvojeni kvart grada Quarto d'Altino.
O Altinumu je pisao grčki historičar Strabon koji u svojoj Geografiji navodi: "on leži na močvarnom kraju, sličnom onom kraj Ravenne".[2] Dosad pronađeni venetski grobni spomenici pokazuju da Altinum bio naseljen već u 5. vijeku pne. Važnost grada porasla je nakon izgradnje ceste Via Annia (131. pne.) koja je povezivala Adriju s Akvilejom. Pri kraju Republike, Altinum je postao municipij, a njegovi građani postali punopravni članovi Rima. Od cara Augusta i njegovih nasljednika, porasla je važnost Altinuma, posebno izgradnjom Via Claudia Augusta koja je išla iz grada do "limesa" na Dunavu, na 350 m do Bodenskog jezera. Grad je osim strateškog i privrednog značaja zbog svoje blage klime postao i ladanjsko mjesto u kojem su rimski aristokrati i bogati građani podigli brojne vile koje je čuveni pjesnik Marcijal uspoređivao s onima u Baji, ladanjskom mjestu u Napuljskom zaljevu (Epigr. IV. 25). U jednoj od vila Altinuma 169. je umro rimski car Lucije Ver. Altinum postao sjedište biskupije negdje oko 5. vijeka, prvi biskup zvao se Heliodorus od Altina (Eliodoro).[3]
Oko 452. Huni na čelu s Atilom poharali su Altinum i nekoliko okolnih gradova te spalili većinu zgrada. Izbjeglice iz Altinuma naselili su se na sigurnijim otocima u Venecijanskoj laguni, iz jednog od tih naselja izrasla je kasnije Venecija. Altinum su 568. osvojili Langobardi, nakon toga i preostali stanovnici iselili su na otoke u laguni. Na kraju se 647. i biskupija preselila u Torcello. Altinum je potpuno napušten na kraju 10. vijeka i početkom 11. vijeka. Područje je ponovno naseljeno u 15. vijeku kada je izgrađen obližnji Quarto d'Altino, a prve kuće u današnjem Altinu podignute su u 19. vijeku.
Uspomene na lokaciju antičkog Altinuma među mještanima nisu nikad izbjedjele, jer se na tom mjestu uvijek pronalazilo puno kamenih ostataka nekadašnjih građevina, tako da je Altinum bio poput kamenoloma za nova naselja Torcello, Veneciju i ostala u području venecijanske lagune. No kako je vrijeme odmicalo, ostatci grada potonuli su u blato tog močvarnog područja i više nisu bili vidljivi. Arheološka istraživanja otpočela su na početku 20. vijeka kada je kraj isušen.
Dosadašnja arheološka iskopanja i aero snimanja, otkrila su neke objekte Altinuma: dio obrambenog bedema, gradska vrata, brojne privatne kuće, dio luke i dijelove cesta. Tokom 2008. i 2009. nad terenom Altinuma obavljena su brojna aero snimanja, kombinacija snimaka vidljivog i infracrvenog spektra snimljenih za vrijeme suše 2007. kada su polja kukuruza i soje propala otkrila su prisutnost opeke ispod sloja do kog se ore. Tako je postala vidljiva tipična rimska mreža gradskih ulica s kanalom koji je presjecao grad, vidjeli su se i temelji teatra i drugih javnih objekata. Ovo je omogućilo geomorfologu Andreji Ninfu i njegovim kolegama sa Padovanskog univerziteta da naprave digitalnu rekonstrukciju gradske topografije i mreže kanala i brana koji su služili stanovnicima Altinuma za melioraciju močvarnog terena. Njihovu kartu Altinuma možete vidjeti na Altinum city map[mrtav link] kao i priču o aero snimanju i analizi snimaka na Ogle Earth.
- ↑ Ptolemej: Geografija 3.1.30
- ↑ Strabo, 5,1
- ↑ San Liberale
