Amper
U fizici, amper (simbol A) je SI osnovna jedinica koja se koristi za merenje električne struje. Sadašnja definicija, usvojena od strane devete Generalne Konferencije Težina i Mera 1948. godine, glasi: "jedan amper je stalna električna struja koja bi, kada bi se održavala u dva prava paralelna provodnika, neograničene dužine i zanemarljivo malog kružnog preseka, koji se nalaze u vakuumu na međusobnom rastojanju od jednog metra, prouzrokovala među tim provodnicima silu jednaku 2 × 10−7 njutna po metru dužine". Definicija za amper je istovetna fiksiranju vrednosti permeabilnosti u vakuumu na μ0 = 4π × 10−7 H/m. Pre 1948, takozvani "internacionalni amper" je bio korišćen, definisan u vezi sa elektrolitičkom stopom raspadanja srebra. Jednak je 0.99985 A.
Amper je dobio ime po Andre-Mari Amperu, jednim od glavnih koji su otkrili elektromagnetizam.
Amper se najtačnije postiže koristeći amperovu ravnotežu, ali se u praksi dobija preko Omovog zakona od jedinica za napon i otpor, volta i oma
Jedinica količine naelektrisanja, kulon, se definiše u vezi sa amperom: jedan kulon je količina naelektrisanja preneta strujom jednog ampera u okviru jedne sekunde.
Pošto je struja stopa kojim se naelektrisanje kreće po površini, a amper meri struju, jedan amper je jednak toku jednog kulona u sekundi:
Pošto je kulon približno jednak 6.24 × 1018 osnovnog naelektrisanja, jedan amper je jednak 6.24 × 1018 osnovnog naelektrisanja koje se kreće po površini u jednoj sekundi.
Koristeći SI definiciju za konvencijalne vrednosti Džozefsonove i fon Klicingove konstante, amper može da se definiše kao tačno 6.241 509 629 152 65 × 1018 osnovnog naelektrisanja u sekundi.
| SI jedinice za elektromagnetizam | |||
|---|---|---|---|
| Ime | Simbol | Definicija | Veličina |
| amper (SI osnovna jedinica) | A | A | Jačina električne struje |
| kulon | C | A•s | Količina naelektrisanja |
| volt | V | J/C = kg•m2•s−3•A−1 | Potencijalna razlika, Napon |
| om | Ω | V/A = kg•m2•s−3•A−2 | Otpor, Impedansa |
| om metar | Ω•m | kg•m3•s−3•A−2 | Specifični otpor |
| vat | W | V•A = kg•m2•s−3 | Električna snaga |
| farad | F | C/V = kg−1•m−2•A2•s4 | Električni kapacitet |
| farad po metru | F/m | kg−1•m−3•A2•s4 | Permitivnost |
| recipročni farad | F−1 | kg1•m2•A−2•s−4 | Elastanca |
| simens | S | Ω−1 = kg−1•m−2•s3•A2 | Električna provodnost |
| simens po metru | S/m | kg−1•m−3•s3•A2 | Specifična električna provodljivost |
| veber | Wb | V•s = kg•m2•s−2•A−1 | Fluks magnetnog polja |
| tesla | T | Wb/m2 = kg•s−2•A−1 | Magnetna indukcija |
| amper po metru | A/m | m−1•A | Jačina magnetnog polja |
| amper po veberu | A/Wb | kg−1•m−2•s2•A2 | Magnetna otpornost |
| henri | H | V•s/A = kg•m2•s−2•A−2 | Induktivnost |
| henri po metru | H/m | kg•m•s−2•A−2 | Permeabilnost |
| (bez dimenzija) | - | - | Magnetna osetljivost |
