1325

Godina 1325 (MCCCXXV) bila je redovna godina koja počinje u utorak (1. januar/siječnja).

• 7. 1. - Portugalski kralj Diniz, zvani Poljodjelac ili Pjesnik, umro je nakon 46 godina vladavine; nasljeđuja ga sin Afonso IV zvani Hrabri (do 1357).
• 2. 2. - Andronik III Paleolog je krunisan za savladara sa svojim dedom Andronikom II. Prijatelj mlađeg Andronika Jovan Kantakuzin je možda ove godine postavljen za velikog domestika.
• februar - Sultan Delhija Ghiyath al-Din Tughluq poginuo u rušenju drvenog paviljona, nasleđuje ga sin Muhammad bin Tughluq (do 1351).
• 10. 3. - Supruga Jurja II Šubića, zatočenog kod Nelipića, utanačila je mir sa Splitom - oslobođeni zasužnjeni Splićani, supruga dobija određenu svotu novaca.^[1]
• 13. 3. - Trausnički ugovor: Ludwig IV, car Svetog Rimskog Carstva pušta iz zarobljeništva Friedricha Lijepog, koji ga priznaje za cara. Pošto Friedrich ne uspijeva nagovoriti brata Leopolda na isto, dragovoljno se vraća u zarobljeništvo, kako je određeno ugovorom, a impresionirani Ludwig mu nudi suvladarstvo.
• 25. 5. - Vukoslav Hrvatinić, sin kneza Hrvatina Stjepanića, izdao jednu povelju u gradu Ključu (in castro nostro Cluc), što je mogući prvi pomen grada.^[2]
• jun - Papa Ivan XXII piše pisma mađarskom kralju i bosanskom banu, poziva na istrebljenje heretika u Bosni.^[3]
• jun - Mladi Marokanac Ibn Batuta kreće na hadžiluk i svoje prvo putovanje - znatiželja će ga odvesti u druge zemlje, kući će se vratiti tek posle 24 godine.
• 18. 6. - Vlaški vladar Basarab I je opisan u jednoj povelji kao nelojalan ugarskoj kruni.
• Dubrovčani od ove godine imaju "konzulat" u Srbiji.^[4] Dubrovačko-srpski trgovački promet iznosi 160.000 perpera godišnje.^[5]
• Mikac Mihaljević je slavonski ban (do 1343).
• Vojvoda Vojin pomaže Branivojevićima u napadu na dubrovačku zemlju.^[6]
• 8. 7. - Kralj Karlo izdaje slavonskom banu Mihaljeviću pismo kojim poništava izuzeća koja je plemstvo imalo od banske vlasti, tj. parnice idu banu a ne izravno kralju^[7] (banska vlast se opet krnji od 1351, usljed doseljenih ugarskih plemića^[8]). Mihaljević je u narednom periodu eliminirao ostatke vlasti braće Gisingovaca, uzeo im je tvrdi grad Koprivnicu.^[9]
• 8. 7. - Sultan Granade Ismail I je ubijen od strane svog rođaka. U proteklih godinu dana je vodio uspešnu kampanju protiv Kastilje, u kojoj je zauzeo nekoliko tvrđava i možda prvi put koristio topove na poluotoku. Nasleđuje ga mladi sin Muhammad IV (do 1333).
• jul - Gvelfi i Gibelini - Rat kofe/vedra, sukob između propapine Bolonje i procarske Modene, koja će u novembru dobiti bitku kod Zappolina, jedinu bitku rata.
• avgust - Alfonso XI od Kastilje je proglašen punoletnim, preuzima vlast.
• 22. 9. - Gvelfi i Gibelini - Bitka kod Altopascia: kondotijer Castruccio Castracani je porazio Firentince, pristalice pape. Castracani će narednih dana pljačkati okolinu Firence, a car mu daje titulu vojvode od Lucce.
• novembar - Pobuna u Flandriji: francuski kralj je proglasio pobunjenike veleizdajnicima i sakupio vojsku; flandrijski grof Louis je amnestirao pobunjenike da bi bio pušten, ali je u Parizu promenio mišljenje - stvar na kraju rešeno mirno zbog kraljevih problema u Gaskonji.
• Engleska kraljica i sestra francuskog kralja Izabela, došla je u Francusku kako bi pregovarala o miru nakon prošlogodišnjeg rata.
• 8. 11. - Kraj danske kneževine Rugije: umro je knez Vislav III, malo nakon sina Jaromara u maju - nasleđuje ga nećak Vartislav IV, vojvoda Pomeranije. Međutim danski kralj Kristofer II će dogodine, u izgnanstvu u Meklenburgu, dati kneževinu tamošnjem knezu pa će doći do rata za nasleđe.
• 21. 11. - Umro je moskovski knez Juraj I., nasleđuje ga brat Ivan I. (do 1340/41, od 1332. i knez Vladimira). Miran period, bogaćenje i uvećanje prestiža moskovske države. Petar, mitropolit kijevski, prenosi svoj tron iz Vladimira u Moskvu ove godine.

• Istarski razvod, pravna isprava o utvrđivanju međa između akvilejskoga patrijarha i pazinskoga kneza.
• Župna crkva Uznesenja Marijina u Vrbniku na Krku (zvonik iz 16. st.).
• Otok Ugljan se prvi put spominje pod tim imenom.
• Babonići gube Ozalj usljed sukoba s kraljem Karlom I.
• Albanci (Άλβανοί, Albanoi) pljačkaju Tesaliju ove godine (zemlja je u neredu od smrti Jovana II Duke bez naslednika 1318, atinski Katalonci su do ove godine zauzeli južni deo kao Vojvodstvo Neopatrija, u ostatku su grčki velikaši).
• "Froissartove Hronike" počinju u ovo doba, opisom odnosa Engleske i Francuske.
• c. - Orhanove Osmanlije zauzele Bolu u Bitiniji.
• Osnovana je astečka prestonica Tenochtitlán.

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1325.

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1325.

Literatura

• Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)

1325 na Wikimedijinoj ostavi