Skánddat

Skánddat (ruoŧagillii: Skanderna ja suomagillii: Skandit) leat gáissát mat johtet Skándinavia njárgga čađa. Lulligeahči Skagerraka-rittus ja davvigeahči Davvinjárggas^[1]. Skánddat leat 1700 km guhkkosaš várreráidu mii lea 320 km govvdimus sajis. Skánddat leat Norggas ja Ruoŧas ja muhtun oase Suomas. Skánddat leat davvin Skándinávia čáhcejuohku mii maiddái čuovvu Ruoŧa ja Norgga riikaráji. Skánddaid alimus várri lea 2469 m allosaš Galdhøpiggen, mii lea Norgga bealda. Ruoŧa alimus várri lea Giebmegáisi, 2097 m^[2]. Maiddái Suoma alimus várri Háldi, gullá Skánddaide. Háldi lea aitto Suoma ja Norgga rájis ja alimus čohkka, 1365 m, lea Norgga bealde. Suoma bealde alimus čohkka lea 1323,6 m.

Skánddat leat oassi Kaledonalaš váriin, mat bohciidedje 390-440 miljovnna jagi áigi, dalle go kontineanttat eami-Eurohpá (Baltica) vujii oktii eami-Amerihkáin (Laurentia).