Ákšu
1. šalbmi
2. dearri
3.
4. ávju
5.
6. šimir
7.
8. nađđa
Ákšu lea bargoneavvu mainna čuollá. Ákšu oasit lea oaivi ja nađđa. Oaivi sáhttá leat guovtteávjui dahje das sáhttá okta ávju ja šimir. Ákšu lea reaidu maid olmmoš lea atnán juo don doložis. Dat lea leamašan anus vuovdedoalus, eanandoalus, duddjomis, njuovvamis, steavlideamis ja dat lea maiddái anihan vearjun soađis.
Historjá
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Álggos, 1,6 miljovnna jagi áigi, ákšus ii leat nađđa. Maŋŋil geađgeáiggis álge nađđadit ákšuid. Dalle ledje guovttelágan ákšut: okta mas ákšonađas lei šalbmi ja okta mas ákšonađas ii lean šalbmi. Ákšut ledje geađggis ráhkaduvvon.
Bronsaáiggis álge geađggi sajis ráhkadit ákšuid veaikkis ja bronssas.
Ákšu oasit
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Ákšu váldooasit leat oaivi ja nađđa. Oaivvi oasit leat fas:
- Ávju lea dat oassi mii čuohppá ja čuollá.
- Dearri lea dat oassi nađa ja ávjju gaskkas.
- Šalbmi lea dat ráigi gos nađđa lea.
- Maŋil lea šimir mainná sáhttá dearpat.
Nađđa lea eanas muoras ráhkaduvvon. Ođđaáigásaš ákšut sáhttet maiddái metállas. Nađđa lea dávjá veahá vitnjut S-hámis nu ahte vuogas gihtii.