Securitate

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Sa Securitate (in rumanu: Departamentul Securității Statului = Dipartimentu de Seguresa de s'Istadu) fiat su servìtziu secretu de su Partidu Comunista de Romania. In antis a sa politzia secreta si ddi naraiat Siguranța Statului (Seguresa de s'Istadu).

Custu dipartimentu fiat istadu fundadu su 30 de austu de su 1948 cun s'agiudu de su NKVD de s'Unione Soviètica. Fiat istada abolida in su nadale de su 1989 pagu a pustis de s'esecutzione de su presidente Nicolae Ceaușescu.

Su propòsitu ufitziale suo fiat de «defèndere is conchistas democràticas e is garàntzias de seguresa de is pòpulos rumanos tantis subra sos inimigos internos comente subra sos esternos».

Sa Securitate fiat, in proportzione de sa populatzione de Romania una de is politzias secretas prus dotadas e brutales de is paisos de règimene comunista de s'Est de Europa.^[1] Su primu bilantzu de sa Securitate de su 1948 istabiliat 4.641 postos de traballu, de is cales 3.549 fiant giai ocupados in su mese de freàrgiu dae su 1949. Conca a su 1951, sa base de sa Securitate si fiat ammanniada fintzas a chimbe bortas e in su ghennàrgiu de su 1956 teniat 25.468 impreados.^[2] Suta su règimene de Ceaușescu, sa Securitate ocupaiat unos 11.000 agentes e mesu millione de informadores^[3] in unu paisu cun petzi 22 milliones de bividores in s'annu 1985.

1. ↑ Eastern Europe Struggles to Purge Security Services, in nytimes.com.
2. ↑ CRISTIAN TRONCOTA, SECURITATEA: INCEPUTURILE, in itcnet.ro. URL consultadu su 13 trìulas 2021 (archiviadu dae s'url originale su 12 nadale 2007).
3. ↑ Eastern Europe Struggles to Purge Security Services, in nytimes.com.