Austràlia Otzidentale

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Coordinadas: 26°S 121°E / 26°S 121°E-26; 121

S'Austràlia Otzidentale (in inglesu Western Austràlia, incurtzadu in WA) est un'Istadu federadu de s'Austràlia. Sa capitale de s'Istadu est sa tzitade de Perth (istesiada meda de is tzitades printzipales de su restu de s'Austràlia), mentras is bividores de s'Istadu sunt narados Westralians.

Su territòriu de s'Austràlia Otzidentale òcupat una parte manna meda de su continente australianu, tzirca su tres unu cun una tirada de 2.645.615 km², pro unos 2.474.410 bividores, cuntzentrados im majoria in sa capitale e in s'area metropolitana sua. Allàcanat a nord-estu cun su Territòriu de su Norte e a sud-estu cun s'Austràlia Meridionale. In s'ovest si ghetat a s'Otzèanu Indianu e in su sud a su Otzèanu Antàrticu.

Is primos bividores (aborìgenos) fiant lòmpidos de norte unos 60.000-40.000 annos a oe. Is primos Europeos fiant istados a ddoe acùdere fiant intames is Olandesos cun Dirk Hartog su 26 de santugaine de su 1616. Su 2 de maju de su 1829 Charles Howe Fremantes (capitanu inglesu) aiat pigadu possessu de "totu cussu cantone de sa Noa Olanda chi non fiat in intro de su territòriu de su Nou Galles de su Sud". In unu primu momentu sos aposentamentos si fiant isvilupados a ròdiu de is zonas saliosas de s'Artu Swan ma a pustis pro neghe de su connoschimentu iscassu de is cunditziones locales e pro sa farta de maniòbera aiant causadu in pagu tempus una situatzione de dificultade grae. Cara a su 1850 unas cantas esploratziones relativas a sa chirca de territòrios noos e s'intrada de presoneris pro sa maniòbera aiant risòlvidu su problema.

Is colonos sighiant a s'ispìnghere in sa parte de intro ocupende terras indìgenas, gasi fiant acontèssidas gherras chi aiant singiadu su cumintzu de una coesistèntzia difìtzile. In su 1890 su territòriu fiat intradu a fàghere parte de s'Impèriu britànnicu e su 1º ghennàrgiu de su 1901 (mancari bi esseret sa presèntzia de unas cantas fatziones setzessionistas) in sa Federatzione Australiana.

Durante sa Segunda gherra mundiale unas cantas tzitades de s'Austràlia Otzidentale (pro esempru Broome) fiant bombardadas dae s'aviatzione giaponesa.

Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Austràlia Otzidentale

v • d • e · Austràlia · Istados e territòrios continentales Austràlia Meridionale - Austràlia Otzidentale - Nou Galles de su Sud - Queensland - Tasmània - Territòriu de sa Baja de Jervis - Territòriu de sa Capitale Australiana - Territòriu de su Norte - Victòria Territòrios esternos Ìsulas Ashmore e Cartier - Ìsulas Cocos (Keeling) - Ìsulas Heard e McDonald - Ìsulas de su Mare de is Coraddos - Ìsula de Nadale - Ìsula Norfolk - Territòriu Antàrticu Australianu