1897

1897 сыл.

• Ахсынньы 16 — Саха уобалаһын салалтатын быһаарыытынан буоластар тэриллибиттэр: Бүлүү уокуругар — Ньурба, Өлүөхүмэ уокуругар — Нохтуйскай уонна Чокуур, Дьокуускай уокуругар — Амма, Иһит, Павловскай уонна Покровскай.
• Муус устар 18 — Греция уонна Осмаан импиэрийэтэ бэйэ-бэйэлэригэр сэрии биллэрбиттэр. Бу 32 хонуктаах сэриигэ осмааннар кыайбыттара, ол эрээри Европа атын дойдулара султааны тылларыгар киллэрэн тохтоппуттара.
• Муус устар 29 — физик Джозеф Томсон Лондоннааҕы хоруоллук уопсастыбатыгар электрону арыйбытын туһунан кэпсээбит.
• Бэс ыйын 2 — Эмиэрикэ суруйааччыта Марк Твен бэйэтэ өлбүтүн туһунан сураҕы мэлдьэһээри Лондонтан телеграмма ыыппыт: "Мин өлүүм туһунан сурахтар алыс дэмнээх дарбатыылаахтар".

• Дьяков Василий Владимирович (1897 - 1937), 1925 - 1926 сыллардаахха ВКП(б) Саха обкомын сэкрэтээрэ.
• Ыам ыйын 20 — Степанов Николай Иванович — билиҥҥи Мэҥэ-Хаҥалас (уруккунан Мэҥэ) улууһун Мөҥүрүөн (Матта) нэһилиэгэр уус киһи дьиэ кэргэнигэр Николай Степанов — Ноорой (1975 өлб.), аатырбыт олоҥхоһут, ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ. Олоҥхоһут быһыытынан 30-40 сылларга дойдутугар, өрөспүүбүлүкэҕэ тиийэ аатырбыта-сураҕырбыта. Ол курдук «Ала Туйгун», «Оҕо Ньургун», «Сабыйа Баай Тойон, Сабыйа Хотун» диэн олоҥхолорун холкуос кулууптарыгар туруортаабыта, Дьокуускайга драмтыйаатырга эмиэ туруора сылдьыбыттара. Маныаха бэйэтэ сүрүн оруолларга оонньуура уонна туруорааччы режиссер быһыытынан кыттара. 1942 сыллаахха 44 сааһыгар аармыйаҕа ыҥырыллыбыта, ыараханнык бааһыран "Хорсунун иһин" мэтээллээх дойдутугар төннүбүтэ.
• Ахсынньы 10 (22) — Аммосов Максим Кирович — советскай государственнай уонна партийнай деятель,

• Муус устар 3 — Иоганнес Брамс (ниэм. Johannes Brahms, 1833 төр.) — ньиэмэс композитора, дирижера уонна пианииһа, муусукаҕа романтизм кэмин биир сүрүн бэрэстэбиитэлэ.