Urpi

Urpi / Kukuli
Kukuli (Patagioenas fasciata)
Mit'an kamay
Regnum: Animalia Phylum: Chordata Classis: Aves Ordo: Columbiformes Familia: Columbidae
Rikch'ana
Subfamilia Columbinae Columba Nesoenas Streptopelia Macropygia Reinwardtoena Turacoena Turtur Oena Chalcophaps Henicophaps Phaps Ocyphaps Geophaps Petrophassa Geopelia Leucosarcia Zenaida Ectopistes (wañusqa) Columbina Claravis Metropelia Scardafella Uropelia Leptotila Geotrygon Starnoenas Caloenas Gallicolumba Trugon Microgoura (wañusqa?) Subfamilia Otidiphabinae Otidiphaps Subfamilia Gourinae Goura Subfamilia Didunculinae Didunculus Subfamilia Treroninae Phapitreron Treron Ptilinopus Drepanoptila Alectroenas Ducula Lopholaimus Hemiphaga Cryptophaps Gymnophaps

Urpi^[1][2][3] (familia Columbidae) nisqakunaqa huk pisqukunam. Kayman Wampa, Kukuli, Kullku^[1] nisqakunam kapun. Mallkunkunatam irpa icha hirp'a^[2] ninchik.

Urpi (paloma, amada) ^[4]. Urpi urpichallay, ama karupa paarichu, sunquta suwaskir. Kay pisqum kuyasqa warmipa rantin rikhurin, takikunapa qillqanpi. Urpay niyanpas.

• Urpay wawa tanta manta rurasqa urpiniraq, qarayan qari runata, qari warmata.

• Urpaypanpa , mayupa pachapa sutin.

Kaymi huk rikch'aqninkuna:

• Kukuli (Zenaida asiatica)
• Waylla urpi (Zenaida auriculata)
• Wampa (Patagioenas maculosa)
• Kukuli wampa (Patagioenas fasciata)
• Puskuyu (Patagioenas plumbea)
• Waskapupu (Patagioenas subvinacea)
• Kullku (Metriopelia)
  • Churuta (Metriopelia melanoptera)
  • Churchuku, Kullkitu (Metriopelia ceciliae)
• Puka urpi (Geotrygon montana)
• Qaqa paluma (Columba livia)

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Urpi.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Urpi
• Lista Wacarpay (kastilla simipi)

1. ↑ ^{1,0 1,1} Qheswa simi hamut'ana kuraq suntur: Simi Taqe Qheswa - Español - Qheswa. Qusqu, Piruw 2006.
2. ↑ ^{2,0 2,1} Teofilo Laime Ajacopa: Iskay simipi yuyayk'ancha. La Paz - Bolivia, 2007.
3. ↑ Fabián Potosí C. et al., Ministerio de Educación del Ecuador: Kichwa Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu, Runa Shimi - Mishu Shimi, Mishu Shimi - Runa Shimi. Quito (DINEIB, Ecuador) 2009.
4. ↑ FCR: Diccionario quechua ancashino- castellano)