کاپیسا

کاپيسا ولايت

اړوند

پلازمېنه	Mahmud-i-Raqi (en)

ټوليز مالومات

عمومي مالومات	د افغانستان ولايت
وګړو شمېر	۳۹۹٬۵۰۰[۱]
پکي شاملې اداري سیمې	لړۍ... آلاسای ولسوالۍ — حصه اول کوهستان ولسوالۍ — حصه دوم کوهستان ولسوالۍ — کوه بند ولسوالۍ — محمود راقي ولسوالۍ — نجراب ولسوالۍ — تگاب ولسوالۍ
رسمي ژبه	دري — پښتو — پشه یی ژبه
ځايي ژبې	Parachi (en) — Southwest Pashai (en) — شمال لوېديځه پشه يي
د حکومت مشر	والي
اداري سیمه	افغانستان
هېواد	افغانستان

کچه او لوړوالی

د ځای کچه	۱٬۸۴۲ كيلومتر مربع

نور مالومات

کورډي‌نېشن	۳۵°۰۰′شمال ۶۹°۴۲′ختیځ / 35°شمال 69.7°ختيځ / 35; 69.7

سمول - سرچینه سمول - ويکي‌ډېټا سمول

کاپیسا ولایت د افغانستان د مركزي ولايتونو په لړۍ كې راځي. په تاريخي كتابونو كې د كاپيسا يادونه همدې ته ورته نومونو شوې ده. د كاپيسا مركز محمودراقي دى، ولسوالۍ يې په دې ډول دي: اوله حصه، نجراب، تګاب. كاپيسا دوه علاقه دارۍ لري: يوه كوه بند او بله آله سای. د كاپيسا ولايت ټول مساحت ۱۸۷ كيلو متره دى. چې په ۱۳۵۹ كال كې يې د خلكو شمېره ۲۵۶۲۳۲ تنه ثبت شوي او په ۱۳۷۹ كې ۳۷۴۰۹۸ اټكل شوى.

كاپيسا ډېره ښه هوا لري، واوره په كې اوري. اوړى يې تود او ژمى يې سوړ دى. پخوانيو پاچاهانو به د محمود راقي او نجراب له غونډيو څخه د اوړي په موسم كې د تفريح ځايونو په توگه كار اخيست. له همدغو غونډيو څخه تاريخي اثار هم لاس ته راغلي دي. د كاپيسا زيات وگړي په مالداري، كرنه او بڼوالۍ بوخت دي. پخوا وختونو كې د نساجي فابريكې په دغه ولايت كې زياتو خلكو ته كار موندلى وو او هلته په دندو بوخت وو. د كاپيسا د تگاب انار ډېر مشهور دى، هلته د انارو ښايسته او گڼ باغونو دي، چې سودا گر يې د هېواد بېلا بېلو سيمو ته پر لېږلو سربېره بهرنيو هېوادونو ته هم صادروي. د نجراب ستوان (تلخان) او پنېر ډېر مشهور دي او خلك يې ډېر زيات خوښوي. د دغه ولايت د اوبو سرچينې د تگاب، پنجشېر او نجراب سيندونه دي. په تگاب او نجراب درو كې يو شمېر كارېزونه هم شته چې د ځمكو په خړوبولو كې ترې كار اخيستل كېږي. د كاپيسا ولايت خلك پوهه پالونكي اوعلم دوسته خلك دي. په ډېرو ولسواليو اوعلاقه داريو كې ښه د حساب وړ شمېر ښوونځي لري، په تېره بيا په دې وروستيو دوو كلونوكې هلته د لېسو، منځنيو او لومړنيو ښوونځيو شمېر ښه د پام وړ دى.

د کاپیسا ولایت صیاد سیمه.

په کاپیسا ولایت کې ډیر شمیر غټ او واړه سیندونه بهیږی چې د هغې جملی نه د پنجشیر تګاب او نجراب سیندونه یې مشهور دي. تګاب سیند د آلاسای ولسوالۍ څخه سرچینه اخلې او په نغلو بند کې بهیږې یاد سیند د کال په اتو میاشتو کې اوبه لرې او پاتی څلور میاشتی وچ وي.

کاپیسا ولایت د تاریخ په اوږدو کې د ګڼ شمیر حکمتونو او دینونو کوربه وو چې اوس مهال په یاد ولایت کې ترډیره مسلمان سني او کم شمیر شیعه هم ژوند کوي.

په کاپیسا ولایت کې ګڼ شمیر قومونه لکه پښتانه تاجک پشه يي فراچي چې له دی ډلې نه یې ۵۶ سلنه پښتانه او پاتی نور یي نور قومونه جوړوي.چې تګاب خلک ټول پښتانه دي ،اله سای پشه یان او پښتانه ، نجراب کې تاجکان، پښتانه پراچیان او پشه یان ،محمودراقی کې پښتانه ،پشه یان ، تاجکان او د یادول وړ ده چې د محمود راقي يا مرکز خلک پخوا وخت کامل پښتانه وو او په قوم صافیان وو یو تعداد پښتنو خپله پښتو ژبه یې له لاسه ورکړې خو اوس هم صافی تخلص کوی دا خلک په کوهستان او مرکز کې اوسيږي لکه اقبال صافی،محفوظ صافی چې وکیلان وو، کوه بند کې پشه یان او په کوهستان کې تاجکان ژوند کوي.^[۲]

انار د کاپیسا ولایت تکاب ولسوالۍ مشهوره میوه ده. د انارو ترڅنګ په یاد ولایت کېآنګور الیب خواره ( توره میوه) او غوزان هم ډیر کیږي.

کاپیسا په ټوله کې په وو ۷ ولسوالیو ویشل شوې.

1. تګاب ولسوالۍ (کاپيسا)
2. نجراب ولسوالۍ
3. حصه اول کوهستان ولسوالۍ
4. حصه دوم کوهستان ولسوالۍ
5. محمود راقي ولسوالۍ
6. آلاسای ولسوالۍ
7. کوه بند ولسوالۍ

1. ↑ سرچينې تړی: http://www.cso.gov.af/demography/population.html. Archive URL: https://web.archive.org/web/20100128120310/http://www.cso.gov.af/demography/population.html. Archive date: ۲۸ جنوري ۲۰۱۰.
2. ↑ پټه خزانه, افغانستان معلومات. {{cite book}}: Missing or empty |title= (help)