د سيکانو واکمني

سيک سلطنت Sikh Empire سرکار خالصه
→   →   →   → 1799–1849 ←   ←
بېرغ قومي نښان
ترانه دیګ و تیغ و فتح
د رنجيت سينګ د واکمنۍ پولې په زېړه کرښه
پلازمېنه	ګوجرانواله (1799-1802) لاهور (1802-1849)
ژبې	پاړسي (دفتري)[۱], پنجابي
حکومت	فدرالي سلطنت
مهاراجا
- 1801–1839	مهاراجا رنجيت سينګ
- 1839	کهړک سينګ
- 1839–1840	نونهال سينګ
- 1840–1841	چاند کور
- 1841–1843	شېر سينګ
- 1843–1849	دلیپ سينګ
تاريخ
- د جنرال بابا مړينه بندہ سينګ بهادر	1799
- د انګليس - سيک دوهمه جګړه	1849
سکه	نانک شاهي
اوسني هېوادونه	Afghanistan  China  India  Pakistan
Warning: Value specified for "continent" does not comply

د سکه امپراتورۍ د هند په لویه وچه کې یو لوی ځواک و چې د مهاراجا رنجیت سېنګ په مشرۍ راڅرګند شو. چا په ۱۷۹۹ کال کې لاهور ونیولو او د پنجاب په شاوخوا سیمو کې یې امپراتوري جوړه کړه. امپراتورۍ له 1799 څخه تر 1849 پورې دوام وکړ.

مهاراجا رنجیت سنګ د نولسمې پېړۍ په پیل کې لاهور ونیو. د یوه اټکل له مخې رنجیت سنګ څلوېښت کاله په پنجاب حکومت وکړ. دا هغه دوره ده چې سیکانو په بشپړ ډول د برصغیر د واکمنۍ فرصت ترلاسه کړ. په دې سیمه کې د هندوانو او مسلمانانو د واکمنۍ تاریخ څو زره کلن دی.

ویل کیږي چې هغه د مغلو هغه ودانۍ چې د هغه د مثال په توګه وې ړنګې کړې او د سرو زرو او سپینو زرو ټول تابوتونه او قیمتي ډبرې یې چې په دیوالونو کې کارول شوې وې لرې کړې او په لاهور کې د اصف خان مقبره له مرمر څخه جوړه شوې وه، هغه هم ونړول شوه او پرزې یې هم ونړول شوې. د نورجهان مقبره ونړول شوه او هغه قیمتي ډبرې چې په مقبره کې ایښودل شوې وې له منځه یوړل شوې.

د اهور په تاریخي شاهي قلعه کې د پنجاب د پخواني واکمن مهاراجا رنجیت سینګ مجسمه نصب ده چې هغه په اسه سپاره دی چې کمان او تیر لري.

دغه مجسمه دلته د برطانيې د سيکانو د ميراث مشر بابي سينګ بنسل د والډ سټي لاهور په همکارۍ نصب کړې ده، د فايبر د سرد برونزو څخه جوړه شوې مجسمه د مهاراجه رنجيت سنګ د واقعي ژوند د انځورولو هڅه کوي.

د مجسمې د پرانېستلو مراسم ترسره شول چې په کې ګڼ شمېر سکهانو ګډون کړی و. ډائريکټر والډ سټي لاهور اتھارټي وئيلي دي موجوده حکومت مذهبي سياحت ته وده ورکولو کوشش کوي او دا هم د همدې سلسلې يوه اړيکه ده۔

دغه مجسمه د پنځه فوټه پنځه انچه قد لرونکی مهاراجا انځوروي چې د هغه د خوښې عربي نسل 'کهر بهار' باندې ناست و چې د افغانستان د بارکزو د دورې مرکزي مشر دوست محمد خان ورته ډالۍ کړی و.

دا د متوسط قد لرونکی آس د خپل سرعت له امله مهاراجا ته خوښ شو، د ځینو روایتونو له مخې مهاراجا رنجیت سنګ د اسونو سره دومره مینه درلوده چې د څلور زره آسونو خاوند و.

د مهاراجا رنجیت سنګ د مړینې د کلیزې په مناسبت سږکال هم په سلګونو سکه زیارت کوونکي لاهور ته رسېدلي چې په ترڅ کې به یې د مذهبي مراسمو د ترسره کولو لپاره ګوردواره دیره صاحب ته هم حاضریږي.

دلته د سیکانو زیارت کونکي هم د تاریخي کلا څخه لیدنه کوي. چیرته چې اوس د سکه ګالري بهر دا مجسمه به د دغو سیلانیانو هرکلی وکړي. د سکه ګالري د مای جندان د ماڼۍ په ښکته برخه کې موقعیت لري، د مهاراجا میرمن او د سکه کورنۍ وروستۍ واکمنه وه.

فقیر سیف الدین، چې دا مجسمه یې ډیزاین کړې، د فقیرخانې د موزیم مشر دی، چې کورنۍ یې د پنجاب د مهاراجا رنجیت سنګ د تاریخ ساتونکې ده. فقیر سیف الدین وائس اف امریکه ډیوه سره په خبرو کې وویل چې د سکهانو د دغه مشر مجسمې تر دې وړاندې هم جوړې شوې وې خو دا د خپل ډول لومړنی شاهکار دی. دا دومره دوامدار دی چې د دې وړتیا لري چې د دېرش څخه تر پنځه دېرش کلونو پورې د خلاص اسمان لاندې د هوا سختۍ سره مقاومت وکړي.

د مجسمې په چمتو کولو کې د پام وړ کار شوی دی، د مهاراجا په لاس کې کمان او تیر او په کمر کې ډال، د مهاراجا په جامو او بوټانو کې د ښکلي زري او موتی کار شوی دی.

مجسمه ساز بوبي سنګهـ وائس اف امریکه ډیوه سره د خبرو په مهال وویل چې هغه د تیرو دېرشو کالو راهسې لاهور ته راځي او اوس غواړي لاهور ته ډالۍ ورکړي. داسې ډالۍ چې لاهور او د لاهور خلک به د پخواني واکمن سره تړلي وساتي.

د دې لپاره، هغه خپل نظر د والډ ښار چارواکو ته وړاندې کړ، چې په خوښۍ سره یې ومنله. هغه وویل چې کله د پاکستان د پنجاب ایالت مختلفو پوهنتونونو یا تعلیمي ادارو ته د لیکچر ورکولو لپاره ځي نو حیرانیږي چې اوسنی نسل له رنجیت سنګ نه بلد دی.

مجسمه په دقت سره جوړه شوې ده، د مهاراجا په لاس کې کمان او په کمر کې ډال دی، او د مهاراجا په جامو او بوټانو کې ښکلې زري او موتی کار شوی دی.

مجسمه ساز بوبي سنګهـ وائس اف امریکه ډیوه سره د خبرو په مهال وویل چې هغه د تیرو دېرشو کالو راهسې لاهور ته راځي او اوس غواړي لاهور ته ډالۍ ورکړي. یوه ډالۍ چې لاهور او د هغې خلک د تیرو واکمن سره تړلي ساتي.

د دې لپاره، هغه خپل نظر د والډ ښار چارواکو ته وړاندې کړ، چې په خوښۍ سره یې ومنله. هغه وویل چې کله د پاکستان د پنجاب ایالت مختلفو پوهنتونونو یا تعلیمي ادارو ته د لیکچر ورکولو لپاره ځي نو حیرانیږي چې اوسنی نسل له رنجیت سنګ نه بلد دی.

وهابي سنګ وویل چې رنجیت سنګ نه یوازې د سیکانو بلکې د هندوانو او مسلمانانو مشر و او چا چې د پنجاب صوبه جوړه کړه، د هغه په اړه ډېر غلط فهمونه شته. د ده په وينا، داسې هم ويل کېږي، چې له مهاراجا سره ظلم شوى، خو تاريخ ګواه دى، چې هغه يو مهربانه، انسان دوسته او تر هر څه پورته يو داسې واکمن و، چې د سيمه ييزو سياستونو پلوي يې کوله.

• 
  مهاراجا رنجیت سنګ
• 
  په لاهور کې د رنجیت سنګ سماډي
• 
  هارمند صاحب

https://www.urduvoa.com/a/pakistan-lahore-maharaja-ranjit-singh-statue/4978715.html

• لکه