عربی ادب

عربی ساہت (عربی: الأدب العربي) عربی بولی وچّ لکھے ساہت نوں کیہا جاندا اے۔ ساہت لئی عربی لفظ "ادب" اے جسدا مطلب اے "سلیقہ"۔

عربی ساہت 5ویں صدی وچّ لکھیا جانا شروع ہویا حالانکہ استوں پہلاں وی عربی وچّ لکھے گئے ساہت دے کجھ نشان ملدے ہن۔ عربی بولی دی سبھ تاں مہان رچنا قرآن نوں منیا جاندا اے^[۱] اتے اس دا عربی سبھیاچار اتے ساہت اتے چرستھائی اثر اے۔

سانچہ:تاریخ ادب عربی ادب عربی زبان دے ادب نو‏ں کہیا جاندا ہے- حالاں کہ عام طور تو‏ں یہ تصور پایا جاندا اے کہ اسلام تو‏ں پہلے جزیرۂ عرب وچ تعلیم یافتہ لوگ بہت کم سن۔ تاہم جزیرۂ عرب وچ خاص طور اُتے لبنان تے شام وچ کئی سنگ تراشی دے نمونے تے کتبے اوس ملے نيں جنہاں تو‏ں عربی زبان تے اس دے ادب یہاں موجود رہنے تے قابل لحاظ حد تک پزیرائی پانے دے شواہد دے طور تسلیم کیتا جا سکدا اے۔

جدید عربی ادب دے شہرہ آفاق شخصیت نجیب محفوظ (1911–2006) سن۔ انہاں نو‏ں 1988ء وچ ادب دے لئی نوبل انعام دتا گیا سی۔ انہاں دے ادب دی اک خوبی ایہ سی کہ اوہ مصر دی سڑکاں اُتے بولی جانے والی عربی نو‏ں معیاری شکل دے طور اُتے انتہائی خوش اسلوبی نال استعمال کردے سن۔ اسرائیل دے نال اپنے وطن مصر دی دوستی دی وکالت تے کچھ مذہبی موضوعات اُتے اپنے خیالات دے اظہار دی وجہ تو‏ں اوہ مذہبی حلقیاں وچ عتاب تے فتویاں دی زد وچ آ گئے سن۔ انہاں اُتے اک جان لیوا حملہ وی کیتا گیا جس وچ اوہ اک ہتھ تو‏ں تقریبًا معذور ہو گئے سن۔ بعد وچ اپنی کہی کئی باتاں تو‏ں کنارہ کش ہو گئے سن، مگر اس دے باوجود نہ تو انہاں دے اک دین بے زار شخص دے طور اُتے شہرت وچ کمی آئی تے نہ ہی مذہبی حلقیاں نے انہاں دے لئی نفرت کم کیتی۔ کچھ حلقیاں نے انہاں نو‏ں مسیحی وی کہیا سی۔ تاہم انہاں دا انتقال اک مسلمان دے طور اُتے ہويا تے انہاں دی نماز جنازہ جامعہ ازہر دے شیخ طنطاوی نے پڑھائی سی۔

لبنان تو‏ں عالمی شہرت یافتہ ادیب خلیل جبران (1883–1931) پیدا ہوئے۔ انہاں دی جامع تے کثیر المعانی شاعری دا تذکرہ تقریبًا ہر زبان دے ادبی حلقے وچ ہوندا اے۔ عربی زبان دی مشہور مصنفات وچ نوال السعدوی دا عمومًا نام لیا جاندا اے۔^[۲]

حالاں کہ بھارت وچ عربی زبان عام بول چال دی زبان نئيں اے، تاہم بھارت وچ پچھلے چودہ سو سال دے دوران کئی عربی ادب دے شہ پارے دیکھے گئے نيں۔ اس دی کچھ مثالاں ذیل وچ درج نيں:

1۔ مجمع بھار الانواز فی غرائب التنزیل و لطائف الاخبار نو‏ں محمد طاہر الفاتحی نے 986ھ وچ لکھیا سی، یہ صحاح ستہ دی شرح اے۔

2۔ تحفۃ المجاھدین نو‏ں زین الدین المعبری نے لکھیا سی جس دا انتقال 991ھ / 1583ء دے بعد ہويا۔

3۔ تفسیر الرحمن و تیسر المنان نو‏ں علی الدین المہائمی نے لکھیا، جس دا انتقال 1431ء وچ ہويا۔^[۳]

د گ ت عربی زبان جائزہ عربی زبان عربی حروف تہجی تریخ رومن سازی علم الاعداد دوسری زباناں اُتے اثر حروف تہجی نبطی حروف تہجی فارسی-عربی حروف تہجی قدیم شمالی عرب زباناں قدیم جنوبی عرب لپی عربی اعداد مشرقی عربی اعداد عربی بریل الجزائری اعراب اعراب اعراب اعراب تنوین تشدید ہمزہ ة مربوطہ حروف آلف ب ت ث ج ح خ د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک ل م ن ھ و ی ہمزہ تنوعات پہلے اسلامی ابتدائی عربی قدیم عربی ادبی کلاسیکی عربی جدید معیاری عربی جدید جزیرہ نمائی عربی وسطی-مشرقی بحرانی عربی خلیجی عربی بحرینی عربی کويتی عربی نجدی عربی عمانی عربی شحی عربی مغربی حجازی عربی حجازی عربی حجازی عربی بارقی عربی یمنی عربی حضرمی عربی صنعانی عربی تعزی-عدنی عربی تہامی عربی یہود-یمنی عربی ظفاری عربی شمال مغربی شمال مغربی عرب عربی مصری عربی شمالی مصری عربی صعیدی عربی وسطی چاڈی عربی سوڈانی عربی بین النہرینی عربی شمالی شمالی بین النہرینی عربی یہود-عراقی عربی اناطولی عربی قبرصی عربی وسطی بین النہرینی عربی بغدادی عربی جنوبی جنوبی بین النہرینی عربی خوزستانی عربی شامی عربی شمالی شمالی شامی عربی شمالی سوری عربی دمشقی عربی لبنانی عربی قلیقی عربی جنوبی جنوبی شامی عربی اردنی عربی فلسطینی عربی مغربی عربی قبل-ہلالی عربی لہجے شہری تونسی عربی قبل-ہلالی عربی لہجے تونسی عربی تونسی عربی جیجلی عربی قبل-ہلالی عربی لہجے جبلی عربی یہود-مغربی عربی یہود-مراکشی عربی یہود-طرابلسی عربی یہود-تونسی عربی اندلسی عربی صقلی عربی مالٹی زبان ہلالی لہجے ہلالی لہجے لیبیائی عربی ہلالی لہجے تونسی عربی ہلالی لہجے الجزائری عربی الجزائری صحراوی عربی مشرقی الجزائری ہلالی لہجے مغربی مراکشی عربی مشرقی مراکش عربی مغربی الجزائری عربی حسانی عربی مراکشی عربی محیط وسطی ایشیائی عربی بختیاری بخارا کشکدریا خراسانی عربی شروانی عربی یہود-عربی زباناں یہود-عراقی عربی بغدادی یہودی عربی یہود-مراکشی عربی Kjal Wqal یہود-طرابلسی عربی یہود-تونسی عربی تونسی یہود-یمنی عربی عدنی بیضی ہبانی صنعای عربی-بنیاد کریول زباناںاور پجن بمباشی عربی جوبا عربی ماریدی عربی نوبی زبان چاڈی عربی تعلیمی عربی ادب نام لسانیات علمِ اصوات شمسی تے قمری حروف علم تجوید امالہ اعراب نحو سہ رخی جڑ ام قراہ بین الاقوامی اصواندی ابجدیہ قرآنی عربی اسلامی خطاطی عربی لپی خط دیوانی جاوی حروف تہجی خط کوفی رسم خط مشق خط حجازی خط محقق خط ثلث خط نسخ خط رقعہ خط تعلیق خط نستعلیق شاہ مکھی خط صینی تکنیکی عربی د‏‏ی بورڈ یونیکوڈ وچ عربی لپی آیزو/آئی ای سی 8859-6 ونڈوز-1256 ایم ایس ڈاس کوڈ پیجز 708 709 710 711 720 864 میک عربی انکوڈنگ ترچھا متن ظاہر کردا اے کہ معدوم زبان قوسین دے درمیان بولی انہاں دے کھبے طرف د‏‏ی بولی تنوعات نيں۔ گٹھ:عربی زبان