Sarzòu

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Sarzòu

Stat:	Italia
Region:	Piemont
Provincia:	Provincia ëd Lissandria
Nòm 'n italian:	Sarezzano
Coordinà:	Latitudin: 44° 52′ 02.9′′ N Longitudin: 8° 54′ 56.1′′ E Mostra an sla carta
Autëssa:	300 m s.l.m.
Surfassa:	13,85 km²
Abitant:	1.154 (2017)
Frassion comunaj:	Baraca, Sant Rufin
Comun dj'anviron:	Bërsòu, La Vilëtta, Monlià, Monzeugh, Sregh, Torton-a, Vigseu
CAP:	15050
Prefiss tel.:	0131
Còdes ÌSTAT:	006158
Còdes fiscal:	I432
Sant protetor:	sant Rufin e Venans
Festa dël borgh:	sconda dumìnica d'otóber

Sit istitussional

Sarzòu o Sarzan (Sarezzano an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 1.154 abitant ^[1], ant la provinsa ëd Lissandria.

As treuva ant la region dij Còj Tortonèis ch'a fan part dël pre-Apenin lìgur-piemontèis. Sò teritòri a comprend le colin-e ch'a separo la val dël torent Gruve da cola dël torent Osson-a.

Le frassion

Baraca, Sant Rufin

Stòria

La vèja cesa dël castel an sla colin-a dël borgh ëd Sarzòu

A smìja ch'ël nòm ëd Sarzòu o Sarzan a l'abia n'orìgin ligurin-a e che a sìa lijà a lë sron, na varietà d'erbo sìmil a la rol, për la presensa d'ampi bòsch che ant ij temp lontan a caraterisavo 'l paisagi local. L'esistensa d'ansediament d'età roman-a ant ël teritòri dl'atual Sarzòu a l'é provà da l'artrovament ëd vàire repert archeològich: ant la frassion ëd Val Sant Inocens as trovava la vila dla famija consolar dij Quintii, dont a vnisìa Sant Inocens (288-353), vësco 'd Torton-a. Dël sécol ch'a fa VI o VII, a son stabilisse ant la frassion ëd Sant Rufin doi monio, Rufin e Venans, ch'a sarìo peui vnù ij protetor ëd la paròchia. Lor dëspeuje, tumulà ant la piev ëd San Michel, a son stàite traslà ant la cesa drinta la sinta fortifià dël pais mach dël sécol ch'a fa X. Dël 1585 ij rest dij doi monio a son stàit artrovà an cola cesa ansema al Codex purpureus, un còdes dë 72 feuj ëd papé ross ch'a mostra ij quatr Evangeli e che armonta al sécol ch'a fa V o VI. Ël Còdes, conservà al Musé Diocesan ëd Torton-a, a l'é important përché a mostra un dij ràir esempi ëd liturgia ambrosian-a an época antica.

Për tuta l'Età 'd Mès, Sarzòu a segue le sòrt ëd Torton-a, an oponendse ai ghiblin pavèis e an arsèivend ij pròfogh tortonèis quand che dël 1155 l'imperador Federich I Barbarossa a l'ha assedià la sità guelfa. La Comun-a 'd Sarzòu a l'era sota 'l vësco 'd Torton-a e a passa sota la sgnorìa dla famija Guidbòu Cavalchin dël Quatsent. Sarzòu a resta anfeodà a cola famija fin al Setsent, quand ch'ël pais a passa sota la protession dël re Carl Emanuel III ëd Savòja. D'apress a la fin dla dominassion fransèisa dl'Imperi 'd Napoleon Bon-a-part, Sarzòu a intra definitivament ant ël Regn ëd Sardëgna, ant la Divison (peui Provinsa) ëd Lissandria, ant la Provinsa (peui Sircondari) ëd Torton-a e ant ël Mandament ëd Vigseu.

Aministrassion

Ël sìndich a l'é Carlo Mogni (da l'26/05/2019).

Anliure esterne

Wikimedia Commons a conten figure o àutri archivi su Sarzòu
Sit istitussional

Arferiment

↑ Sorgiss: ISTAT - Bilansi demogràfich al 01/01/2017 [1].

[1] Sorgiss: ISTAT - Bilansi demogràfich al 01/01/2017 [1].

[1]