Viso

Ël Viso (Vísol an ossitan, Monviso an italian) a l'é 'n blòch montagnos piemontèis, an sj'Alp Còssie, formà da vàire sime. La pì àuta, 3841 méter e la sima pì àuta dla Provincia ëd Coni, a l'é ël Brich ëd Viso.

Ël Viso a l'ha dij cit giassé e vàire laghet.
Al Pian dël Re (pòst ideal ëd partensa për monteje 'nsima), a 2020 méter, a-i nass ël Pò. An slë spiuvent sud-oriental a-i son le sorgiss ëd la Vràita.

Viso e l'ossitan Vìsol a l'han soa adoss ant ël latin Mons Vesulus, da na rèis indoeuropenga Ves ch'a dovrìa vorèj dì "montagna isolà, ch'as vëdd da lontan".^[1]

Teatro ëd vàire amprèise alpinìstiche, ël Viso a l'é stàit ëscalà la prima vira ai 30 d'ost 1861 da W. Mathews e J.W. Jacomb, compagnà da le guide M. e J.B. Croz.

Bele s'a pòrta 'l nòm dël "Re 'd pera" (parèj a ven 'cò ciamà la pì àuta montagna dj'Alp Còssie), ël përtus dël Viso a l'é tra 'l Còl ëd le Traversëtte e 'l Mont Grané (truch e branca a 5 km a nòrd dël Viso). As treuva a n'autëssa 'd 2828 méter e soa strèita galarìa, fèita dël 1480 për vorèj dël marchèis ëd Salusse Ludovich II, a l'é longa stanteut méter e larga tre. A buta an comunicassion ël Piemont con la val dël Guil.