krzyczeć

 

wymowa:

IPA: [ˈkʃɨt͡ʃɛt͡ɕ], AS: [kšyčeć], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. ​^?/i

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany

(1.1) mówić lub wołać bardzo głośno

(1.2) wydawać głośny, nieartykułowany dźwięk, np. z radości, na skutek zadania bólu

(1.3) o niemowlęciu: płakać

(1.4) przen. dawać zauważyć się jaskrawością, kontrastem

odmiana:

(1.1-4) koniugacja VIIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		krzyczeć
czas teraźniejszy		krzyczę	krzyczysz	krzyczy	krzyczymy	krzyczycie	krzyczą
czas przeszły	m	krzyczałem	krzyczałeś	krzyczał	krzyczeliśmy	krzyczeliście	krzyczeli
	ż	krzyczałam	krzyczałaś	krzyczała	krzyczałyśmy	krzyczałyście	krzyczały
	n	krzyczałom	krzyczałoś	krzyczało
tryb rozkazujący		niech krzyczę	krzycz	niech krzyczy	krzyczmy	krzyczcie	niech krzyczą
pozostałe formy czas przyszły m będę krzyczał, będę krzyczeć będziesz krzyczał, będziesz krzyczeć będzie krzyczał, będzie krzyczeć będziemy krzyczeli, będziemy krzyczeć będziecie krzyczeli, będziecie krzyczeć będą krzyczeli, będą krzyczeć ż będę krzyczała, będę krzyczeć będziesz krzyczała, będziesz krzyczeć będzie krzyczała, będzie krzyczeć będziemy krzyczały, będziemy krzyczeć będziecie krzyczały, będziecie krzyczeć będą krzyczały, będą krzyczeć n będę krzyczało, będę krzyczeć będziesz krzyczało, będziesz krzyczeć będzie krzyczało, będzie krzyczeć czas zaprzeszły m krzyczałem był krzyczałeś był krzyczał był krzyczeliśmy byli krzyczeliście byli krzyczeli byli ż krzyczałam była krzyczałaś była krzyczała była krzyczałyśmy były krzyczałyście były krzyczały były n krzyczałom było krzyczałoś było krzyczało było forma bezosobowa czasu przeszłego krzyczano tryb przypuszczający m krzyczałbym, byłbym krzyczał krzyczałbyś, byłbyś krzyczał krzyczałby, byłby krzyczał krzyczelibyśmy, bylibyśmy krzyczeli krzyczelibyście, bylibyście krzyczeli krzyczeliby, byliby krzyczeli ż krzyczałabym, byłabym krzyczała krzyczałabyś, byłabyś krzyczała krzyczałaby, byłaby krzyczała krzyczałybyśmy, byłybyśmy krzyczały krzyczałybyście, byłybyście krzyczały krzyczałyby, byłyby krzyczały n krzyczałobym, byłobym krzyczało krzyczałobyś, byłobyś krzyczało krzyczałoby, byłoby krzyczało imiesłów przymiotnikowy czynny m krzyczący, niekrzyczący ż krzycząca, niekrzycząca krzyczące, niekrzyczące n krzyczące, niekrzyczące imiesłów przymiotnikowy bierny m krzyczany, niekrzyczany krzyczani, niekrzyczani ż krzyczana, niekrzyczana krzyczane, niekrzyczane n krzyczane, niekrzyczane imiesłów przysłówkowy współczesny krzycząc, nie krzycząc rzeczownik odczasownikowy krzyczenie, niekrzyczenie

przykłady:

(1.1) Kobieta krzyczała, gdy próbowano ją okraść.

(1.2) Podczas szczepienia Jacuś zawsze bardzo krzyczy i wyrywa się.

(1.4) Nagłówki porannych gazet krzyczą dziś o rosyjskiej interwencji militarnej.

składnia:

(1.1) krzyczeć do + D. • krzyczeć + B.

(1.2) krzyczeć z + D.

kolokacje:

(1.1) krzyczeć na kogoś / coś • krzyczeć coś

synonimy:

(1.1) wrzeszczeć, drzeć się, drzeć japę; wulg. drzeć mordę, drzeć ryja

(1.2) wrzeszczeć, drzeć się

(1.3) płakać, wrzeszczeć, drzeć się

(1.4) rzucać się w oczy

antonimy:

(1.1) milczeć

hiperonimy:

(1.1) mówić

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. krzyk m, krzykliwość ż, krzykacz m, krzykaczka ż, pokrzyk m, krzyczek m, krzykun m, Krzyki nmos, wykrzyknik mrz, wykrzyknienie n, krzyczenie n, krzyknięcie n, pokrzyczenie n, nakrzyczenie n, pokrzykiwanie n, skrzyknięcie n, skrzykiwanie n, wykrzyknięcie n, wykrzykiwanie n

czas. krzyknąć dk., pokrzyczeć dk., nakrzyczeć dk., pokrzykiwać ndk., skrzyknąć dk., skrzykiwać ndk., wykrzyknąć dk., wykrzykiwać ndk.

przym. krzykliwy

przysł. krzykliwie

związki frazeologiczne:

krzyczeć wielkim głosem • krzyczeć jak Żydzi w bóżnicy / krzyczeć jak w bóżnicy • krzyczeć, jakby się miał Żyd urodzić • krzyczeć jak potępieniec • najpierw klęczy, prosi, szlocha, potem krzyczy: dość, wynocha! • krzyczeć wniebogłosy • krzyczy jak gdyby go diabeł opętał • krzyczeć na całe gardło • kto często krzyczy, tego nikt nie słucha

etymologia:

(1.1-3) prasł. *kričati

(1.4) od: (1.1-3)

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) scream, shout, cry, yell
• arabski: (1.1) صاح
• chiński standardowy: (1.1) 喝 (hè), 叫 (jiào), 喊 (hǎn); (1.2) 喊 (hǎn)
• czeski: křičet
• duński: (1.1) skrige
• esperanto: (1.1) krii
• francuski: (1.1) crier
• hiszpański: (1.1) gritar, chillar
• ido: (1.1) klamar
• interlingua: (1.1) critar
• jidysz: (1.2) מאַכן אַ גוואַלד (machn a gwald)
• kataloński: (1.1) cridar
• kazachski: (1.1) айғайлау, ақыру, бақыру
• niderlandzki: (1.1) roepen; (1.2) schreeuwen; (1.3) huilen
• niemiecki: (1.1) schreien
• nowopruski: (1.1) wektwei
• rosyjski: (1.1) кричать, орать; (1.2) кричать, орать; (1.3) кричать, орать
• sanskryt: (1.1) रस्
• suahili: (1.1) kemea
• szwedzki: (1.1) skrika; (1.2) skrika
• tetum: (1.1) hakilar
• turecki: (1.1) bağırmak; (1.2) haykırmak
• tuvalu: (1.1) kā
• ukraiński: (1.1) кричати, верещати; (1.2) кричати
• węgierski: (1.1) kiált, kiabál

źródła: