Wyżnia Kira Miętusia
Wyżnia Kira Miętusia, Wyżnia Miętusia Kira – polana reglowa w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich, znajdująca się u wylotu tej doliny, powyżej przysiółka Kiry i pierwszego zwężenia Doliny Kościeliskiej zwanego Niżnią Kościeliską Bramą (Bramą Kantaka). znajduje się na wysokości około 935–950 m[1]. Od wschodniej strony polany znajdują się zbocza Małego Regla, Czerwonego Gronika i Kończystej Turni. Wcinają się w nie 3 żleby (najbardziej południowy to Żeleźniak). Stożki napływowe u ich wylotów powodują podnoszenie się polany po wschodniej stronie. W stoki zachodnie z Kościeliskich Kopek wcina się Wściekły Żleb[2].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
ok. 935–950 m n.p.m. |
| Zagospodarowanie |
pastwisko |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°16′04″N 19°52′10″E/49,267778 19,869444
| |
Opis
edytujJeszcze w XIX w. na tej polanie odbywało się łączenie stad owiec wypasanych na Hali Miętusiej, do której dawniej należała Wyżnia Kira Miętusia (później wyłączona została w samodzielną polanę)[3]. Do 1960 r. stał tutaj rząd ok. 10 zabudowań pasterskich, polana była koszona, a siano do wsi zwożono z niej zimą na saniach. W 1955 r. polana miała powierzchnię 9,506 ha[4]. Po włączeniu jej do Tatrzańskiego Parku Narodowego zniesiono wypas i koszenie, w wyniku czego część polany zarosła lasem i zaroślami. W 2004 r. jej powierzchnia zmniejszyła się przez to o 9,15%[5]. W latach 80. ponownie wprowadzono na niej tzw. wypas kulturowy, co ograniczy dalsze jej zarastanie lasem. Obecnie są na polanie dobrze utrzymane szałasy, ławki dla turystów i prowadzony jest wyrób i sprzedaż oscypków, żętycy i bundzu[4].
Dla turystów to początkowy odcinek zwiedzania Doliny Kościeliskiej. Jest to znajdująca się na wysokości ok. 935–950 m n.p.m. płaska, duża polana, otoczona dolnoreglowym lasem świerkowym. Powstała ona na nanosach Kościeliskiego Potoku, oraz stożkach napływowych zniesionych przez potoki spływające z Hrubego Regla. Kościeliski Potok, zepchnięty przez te stożki napływowe, płynie zachodnim brzegiem polany, a środkiem biegnie utwardzona droga i pieszy szlak turystyczny. Drogą tą jeżdżą też konne bryczki z turystami (zimą sanie)[4].
Widokami z tej polany zachwycał się Seweryn Goszczyński. W 1832 r. pisał on: „...ujrzeliśmy się na roskosznej płaskiej dolinie, owalnego kształtu; pokrywał ją kobierzec najświeższej darni, ocieniały od koła góry i lasy uderzające takim wdziękiem, że zdawały się ulubieńszem nad inne dziełem przyrody.”. Obecnie w sezonie turystycznym drogą przez tę polanę wędrują tłumy turystów. Z polany, wprost na południe widać Błyszcz, a po wschodniej stronie u góry Gładkie Upłaziańskie na zboczach Ciemniaka[1]. Wiosną, podczas topnienia śniegów polana pokrywa się tysiącami kwitnących krokusów[1]. Po wschodniej stronie polany ponad lasem wznosi się urwisko zbudowanej z twardych wapieni Kończystej Turni. Na południowo-wschodnim skraju polany była kiedyś drewniana skocznia narciarska, wybudowana w 1950 z inicjatywy Stanisława Marusarza, na której osiągać można było odległości do 30 m[6].
Szlaki turystyczne
edytujz Kir dnem Doliny Kościeliskiej do schroniska na Hali Ornak. Czas przejścia: 1:40 h, ↓ 1:35 h[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- ↑ a b c Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Marcin Bukowski, Dynamika zarastania polan tatrzańskich, M. Guzik (red.), Zakopane: Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, 2009, ISBN 978-83-61788-08-9.
- ↑ Adrian Dworakowski, Przewodnik po polskich skoczniach 2006 [online], Skijumping.pl, 19 października 2006, s. 3 [dostęp 2011-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-07].
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.