Raleigh
Raleigh – miasto we wschodniej części USA, stolica stanu Karolina Północna. Jest częścią obszaru metropolitalnego Raleigh–Cary liczącego 1,5 mln mieszkańców (2022)[2]. Aglomeracja jest jedną z najszybciej rozwijających się w USA[3]. Raleigh jest znane jako „Miasto Dębów” ze względu na liczne dęby, które rosną wzdłuż ulic w samym sercu miasta[4].
| Stolica stanu | |||||
| |||||
| |||||
| Przydomek: Miasto dębów | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stan | |||||
| Hrabstwo | |||||
| Data założenia |
1788[1] | ||||
| Prawa miejskie |
1795[1] | ||||
| Burmistrz |
Mary-Ann Baldwin↗ | ||||
| Powierzchnia |
382,4 km² | ||||
| Wysokość |
96 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
919 | ||||
| Kod pocztowy |
Lista kodów
27601-27617, 27619-27629, 27634-27636, 27640, 27650, 27656, 27658, 27661, 27668, 27675-27676, 27690, 27695, 27697-27699
| ||||
| Strefa czasowa | |||||
Położenie na mapie Karoliny Północnej  | |||||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |||||
 35°49′08″N 78°38′41″W/35,818889 -78,644722
| |||||
| Strona internetowa | |||||
W mieście rozwinął się przemysł elektroniczny, włókienniczy, spożywczy oraz chemiczny[1].
Historia
edytujMiasto założone w 1792 jako nowa stolica Karoliny Północnej i nazwane na cześć Waltera Raleigh, sponsora pierwszej (nieudanej) próby kolonizacji wybrzeża Karoliny Północnej u schyłku XVI wieku. Przedtem rolę stolicy pełniło miasto New Bern. Raleigh jest jedną z nielicznych stolic stanowych w Stanach Zjednoczonych zaprojektowanych od początku swojego istnienia do pełnienia tej roli.
W latach 1833–1840 wybudowano obecną siedzibę legislatury stanu, North Carolina State Capitol. W 1840 dotarła do miasta pierwsza linia kolejowa (Raleigh and Gaston Railroad).
Podczas wojny secesyjnej miasto było na tyłach Konfederacji i zostało zdobyte przez siły Unii dopiero w ostatnich tygodniach wojny, 13 kwietnia 1865. Miasto ominęły zniszczenia wojenne, lecz po wojnie rozwijało się bardzo powoli z powodu słabego rozwoju przemysłu w stanie. Ludność miasta przekroczyła poziom 100 tys. dopiero w latach 60. XX wieku.
W 1880 powstała gazeta The News & Observer, istniejąca do dziś jako główny dziennik miasta.
Demografia
edytuj| Dane historyczne | ||
|---|---|---|
| Rok | Ludność | Zm., % |
| 1800 | 669 | – |
| 1810 | 976 | 45,9% |
| 1820 | 2674 | 174% |
| 1830 | 1700 | −36,4% |
| 1840 | 2244 | 32% |
| 1850 | 4518 | 101,3% |
| 1860 | 4780 | 5,8% |
| 1870 | 7790 | 63% |
| 1880 | 9265 | 18,9% |
| 1890 | 12 678 | 36,8% |
| 1900 | 13 643 | 7,6% |
| 1910 | 19 218 | 40,9% |
| 1920 | 24 418 | 27,1% |
| 1930 | 37 379 | 53,1% |
| 1940 | 46 879 | 25,4% |
| 1950 | 65 679 | 40,1% |
| 1960 | 93 931 | 43% |
| 1970 | 122 830 | 30,8% |
| 1980 | 150 255 | 22,3% |
| 1990 | 212 092 | 41,2% |
| 2000 | 276 093 | 30,2% |
| 2010 | 403 892 | 46,3% |
| 2020 | 467 665 | 15,8% |
| Źródło: Spis ludności Stanów Zjednoczonych. | ||
Według danych z 2019 roku miasto liczyło 474,7 tys. mieszkańców, w tym 58,0% mieszkańców stanowiła ludność biała (52,5% nie licząc Latynosów), 29,0% to byli czarnoskórzy Amerykanie lub Afroamerykanie, 4,0% to Azjaci, 2,4% miało rasę mieszaną, 0,7% to rdzenna ludność Ameryki i 0,01% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowili 12,5% ludności miasta[5].
Poza osobami pochodzenia afroamerykańskiego, do największych grup należą osoby pochodzenia angielskiego (9,2%), niemieckiego (8,2%), „amerykańskiego” (7,5%), irlandzkiego (7,2%), meksykańskiego (4,5%), włoskiego (3,6%), szkockiego lub szkocko–irlandzkiego (3,6%) i afrykańskiego subsaharyjskiego (2,9%). Miasto zamieszkiwało także blisko 10 tys. osób polskiego pochodzenia[5].
Według danych za lata 2010–2015, 82,8% populacji w wieku powyżej 5 lat mówi w domu po angielsku, 9,8% po hiszpańsku, 0,85% arabskim, 0,83% językami afrykańskimi, 0,82% chińskim, 0,65% wietnamskim, 0,58% francuskim, 0,33% hinduskim i 0,32% koreańskim[6].
Religia
edytujW 2020 roku największe grupy religijne w aglomeracji Raleigh obejmują[7]:
- Kościół katolicki – 174 695 członków w 25 parafiach,
- lokalne bezdenominacyjne zbory ewangelikalne – 117 432 członków w 186 zborach,
- Południowa Konwencja Baptystów – 107 605 członków w 307 zborach,
- Zjednoczony Kościół Metodystyczny – 68 508 członków w 78 kościołach,
- społeczność muzułmańska – 45 182 wyznawców w 12 meczetach,
- Kościoły zielonoświątkowe – ponad 30 tys. członków w 127 zborach.
Transport
edytujPowietrzny
edytuj- Raleigh-Durham International Airport
Prywatne
edytuj- Bagwell Airport (FAA LID: NC99), Garner
- Ball Airport (FAA LID: 79NC), Louisburg
- Cox Airport (FAA LID: NC81), Apex
- Deck Airpark Airport (FAA LID: NC11), Apex
- Field of Dreams Airport (FAA LID: 51NC), Zebulon
- Fuquay/Angier Field Airport (FAA LID: 78NC), Fuquay-Varina
- North Raleigh Airport (FAA LID: 00NC), Louisburg
- Peacock Stolport Airport (FAA LID: 4NC7), Garner
- Raleigh East Airport (FAA LID: 9NC0), Knightdale
- Triple W Airport (ICAO: K5W5, FAA LID: 5W5), Raleigh
Kolej
edytuj- Amtrak – Raleigh Amtrak Station
Szkolnictwo
edytujUczelnie
edytujPubliczne
edytujPrywatne
edytuj- Meredith College
- Peace College
- Shaw University
- St. Augustine’s College
- Campbell University Norman Adrian Wiggins School of Law
- SKEMA Business School
- ECPI College of Technology
- School of Communication Arts
- Strayer University
- Mitchell’s Hair Styling Academy
- The Emerald Academy – A Paul Mitchell Partner School
Miasta partnerskie
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Raleigh, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-07].
- ↑ Census profile: Raleigh-Cary, NC Metro Area [online], Census Reporter [dostęp 2023-11-28] (ang.).
- ↑ 6. Raleigh NC [online], Forbes [dostęp 2021-11-10] (ang.).
- ↑ Carly Delengowski, Why is Raleigh nicknamed the City of Oaks? [online], RALtoday, 21 stycznia 2021 [dostęp 2021-11-10] (ang.).
- ↑ a b 2019: ACS 1-Year Estimates Data Profiles (DP05/DP02) [online], data.census.gov [dostęp 2021-11-10].
- ↑ 2015: ACS 5-Year Estimates Detailed Tables (B16001) [online], data.census.gov [dostęp 2021-11-10].
- ↑ Congregational Membership Reports | US Religion [online], www.thearda.com [dostęp 2023-11-28].
Linki zewnętrzne
edytuj- Raleigh w bazie city-data.com (ang.)
- U.S. Census Bureau (ang.)
- Raleigh, North Carolina. dmoztools.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-09)]., Open Directory Project (ang.)