Amtrak
Amtrak – operator pociągów pasażerskich w Stanach Zjednoczonych, działający od 1 maja 1971. Nazwa pochodzi od połączenia słów American i track (tor). Nominalnie jest zwykłym przedsiębiorstwem, oficjalnie zwanym National Railroad Passenger Corporation, jednak pakiet kontrolny jego akcji należy do amerykańskiego rządu federalnego. Pewna część akcji należy do tych regionalnych przedsiębiorstw kolejowych, które przekazały spółce swoje serwisy pasażerskie w momencie jej powstania.
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1971 |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
Położenie na mapie Dystryktu Kolumbii  | |
 38°53′50,3″N 77°00′22,5″W/38,897306 -77,006250
| |
| Strona internetowa | |
Działalność
edytujPrzedsiębiorstwo zostało stworzone by uratować amerykański system kolei pasażerskich przed likwidacją. W latach przed jego powstaniem rozwój transportu lotniczego i drogowego w Stanach Zjednoczonych drastycznie zmniejszył dochodowość dalekobieżnych pociągów pasażerskich, tak więc prywatne przedsiębiorstwa wolały przestawić się w całości na obsługiwanie dochodowych pociągów towarowych. Amtrak miał za zadanie przejąć przewozy pasażerskie od kolei prywatnych i utrzymać minimalny system kolei pasażerskich na całym obszarze Stanów Zjednoczonych.
Stworzony system jest dużo mniej rozwinięty niż systemy w Europie i w wielu innych częściach świata. Gęstość linii i częstotliwość kursowania pociągów jest niska. Pewnym wyjątkiem są połączenia na gęsto zaludnionym wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, w korytarzu Northeast Corridor Waszyngton – Nowy Jork – Boston. Na tym szlaku jeżdżą najnowocześniejsze pociągi Amtraku, składy dużych prędkości Acela. W 2005 r. ruch na tym szlaku był na kilka miesięcy zawieszony z powodu wykrycia pęknięć w hamulcach wagonów.
Nie wszystkie pociągi pasażerskie w USA są obsługiwane przez Amtrak – w gęsto zaludnionych częściach kraju i w okolicach dużych metropolii większa część przewozów pasażerskich obsługiwana jest przez przewoźników podległych miastom i hrabstwom.
W 2009 r. Amtrak zatrudniał około 18 tys. pracowników[1]. Długość szlaków obsługiwanych przez pociągi wynosi 21 tys. mil (na torach będących własnością innych przedsiębiorstw kolejowych). System służy około 500 miejscowościom w 46 stanach[1], jak również pewnej liczbie miast w Kanadzie.
W roku fiskalnym 2016 Amtrak przewiózł rekordową liczbę 31,3 miliona pasażerów[2].
W okresie od października 2018 do 30 września 2019 Amtrak przewiózł 32,5 mln pasażerów (wzrost o 2,5%), całkowity przychód wyniósł 3,3 mld dolarów, zaś roczny operacyjny deficyt spadł aż o 83%. Nakłady inwestycyjne w wysokości 1,6 mld dolarów wzrosły o 9,4% w porównaniu do poprzedniego roku obrachunkowego[3].
Pandemia COVID-19 w 2020 spowodowała znaczny spadek liczby pasażerów, a w konsekwencji znaczny spadek przychodów ze sprzedaży. Konieczne było ograniczenie sieci połączeń, a także zwolnienie 2 tys. osób. Ponadto los kolejnych 2,4 tys. pracowników zależeć będzie od udzielenia przez Kongres pomocy finansowej w wysokości 2,8 mld USD[4].
Połączenia
edytujAmtrak obsługuje obecnie następujące połączenia kolejowe[5]:
- Acela (Boston – Waszyngton)
- Adirondack (Montreal – Albany – Nowy Jork)
- Amtrak Cascades (Vancouver – Portland – Seattle – Eugene)
- Amtrak Hartford Line (New Haven – Springfield)
- Auto Train (Lorton – Sanford)
- Berkshire Flyer (Nowy Jork – Albany – Pittsfield)
- Blue Water (Chicago – Port Huron)
- California Zephyr (Chicago – San Francisco)
- Capitol Corridor (Auburn – Sacramento – San Jose)
- Capitol Limited (Chicago – Cleveland – Pittsburgh – Waszyngton)
- Cardinal (Chicago – Indianapolis – Cincinnati – Waszyngton – Nowy Jork)
- Carl Sandburg (Chicago – Quincy)
- Carolinian and Piedmont (Nowy Jork – Raleigh – Charlotte)
- City of New Orleans (Chicago – Nowy Orlean)
- Coast Starlight (Seattle – Sacramento – Oakland – Los Angeles)
- Crescent (Nowy Jork – Atlanta – Nowy Orlean)
- Downeaster (Portland – Boston – Brunswick)
- Empire Builder (Chicago – Portland / Seattle)
- Empire Service (Nowy Jork – Albany – Niagara Falls)
- Ethan Allen Express (Nowy Jork – Albany – Rutland)
- Heartland Flyer (Oklahoma City – Fort Worth)
- Hiawatha (Chicago – Milwaukee)
- Illini (Chicago – Carbondale)
- Illinois Zephyr (Chicago – Quincy)
- Keystone Service (Nowy Jork – Filadelfia – Harrisburg)
- Lake Shore Limited (Nowy Jork – Boston – Chicago)
- Lincoln Service Missouri River Runner (Chicago – Saint Louis – Kansas City)
- Maple Leaf (Nowy Jork – Toronto)
- Missouri River Runner (Saint Louis – Kansas City)
- Northeast Regional (Boston / Springfield – Nowy Jork – Waszyngton – Roanoke / Norfolk / Newport News)
- Pacific Surfliner (San Luis Obispo – Los Angeles – San Diego)
- Palmetto (Nowy Jork – Savannah)
- Pennsylvanian (Nowy Jork – Pittsburgh)
- Pere Marquette (Grand Rapids – Chicago)
- Saluki (Chicago – Carbondale)
- San Joaquins (Bakersfield – Oakland / Sacramento)
- Silver Meteor (Nowy Jork – Fayetteville – Miami)
- Silver Star (Nowy Jork – Raleigh – Tampa – Miami)
- Southwest Chief (Chicago – Los Angeles)
- Sunset Limited (Los Angeles – Nowy Orlean)
- Texas Eagle (Chicago – Dallas – San Antonio – Los Angeles)
- Valley Flyer (New Haven – Springfield – Greenfield)
- Vermonter (Waszyngton – St. Albans)
- Wolverine (Chicago – Detroit – Pontiac)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Amtrak National Facts. [dostęp 2009-09-18]. (ang.).
- ↑ Amtrak National Facts. [dostęp 2013-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-02)]. (ang.).
- ↑ Koleje w USA. Amerykańscy analitycy przestrzegają przed CRRC.
- ↑ „NYT” w „Wyborczej”. Amerykańskie koleje tną połączenia i etaty. Czy Biden ma na to pomysł?. 2020-10-26. [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Amtrak Routes & Stations [online], www.amtrak.com [dostęp 2024-01-08] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona oficjalna.
- Archiwum fotograficzne (nieoficjalne). [dostęp 2007-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-25)].