Próchnica (humus)

Próchnica (humus) – bezpostaciowe, organiczne szczątki w różnym stadium mikrobiologicznego i fizykochemicznego procesu rozkładu, głównie roślinne, nagromadzone w glebie albo na jej powierzchni (np. w lesie). Stanowi 70–80% materii organicznej gleby. Próchnica dzieli się na prehumus, będący jeszcze nie całkiem zhumifikowanymi szczątkami organicznymi, oraz humus, czyli bezpostaciowe produkty zaawansowanej humifikacji resztek roślinnych i zwierzęcych^[1]. Zależnie od rozpatrywanych właściwości, stosowane są różne określenia próchnicy:

• próchnica iluwialna
• próchnica kwaśna
• próchnica nadkładowa
• próchnica nasycona

Próchnica, a ściślej jej poziom organiczny jest oznaczany w gleboznawstwie literą O.

W glebach leśnych, w zależności od rozmieszczenia materiału organicznego w profilu glebowym wyróżnia się 3 główne typy morfologiczne próchnicy: mull, moder, mor oraz 2 typy przejściowe: moder-mull i moder-mor.

Objaśnienia symboli w tabeli:

• V% – wysycenie kompleksu sorpcyjnego kationami o charakterze zasadowym
• C:N – stosunek atomów węgla do azotu
• Ol – podpoziom surowinowy
• Of – podpoziom butwinowy
• Ofh – podpoziom detrytusowy
• Oh – podpoziom epihumusowy

W gleboznawstwie rolniczym terminem próchnica określa się zwykle wyłącznie dobrze zhumifikowaną, bezpostaciową materię organiczną.

Próchnica (humus) jest używana jako nawóz.