Orientalistyka

Orientalistyka – nauka o kulturach orientalnych: językach, literaturze, sztuce, historii, społeczeństwie, życiu codziennym i obyczajach, polityce, religii, filozofii itp. Na ogół przyjmuje się, że odnosi się do kultur (ludów, cywilizacji) Orientu, czyli Azji, Bliskiego Wschodu, Maghrebu, ale często w obręb jej zainteresowania włącza się także kultury obszaru Sahelu i tzw. Czarnej Afryki, a w interpretacjach skrajnych (np. francuska, zob. INALCO) także kultury Oceanii, a nawet Europy Środkowo-Wschodniej.

Dziedziny orientalistyki

Orientalistyka nie jest dziedziną jednorodną. Ze względu na bogactwo jej przedmiotu wyróżnia się w niej następujące dziedziny określone geograficznie czy cywilizacyjnie:

afrykanistyka
arabistyka i islamistyka
armenistyka
birmanistyka
buddologia
drawidologia (w tym tamilistyka)
etiopistyka (inaczej abisynistyka)
filipinistyka (inaczej filipinologia)
hebraistyka, biblistyka, qumranistyka i judaistyka
iranistyka (w tym afganologia, kurdologia i tadżykologia)
indologia (inaczej indianistyka) i cyganologia
japonistyka (inaczej japonologia), ajnologia i riukiuanistyka
kartwelistyka (inaczej kartwelologia)
kaukazologia
karaimoznawstwo
khmerologia
koreanistyka(inne języki)
laotanistyka
mongolistyka
malaistyka, indonezystyka, jawanologia, austronezystyka
sinologia (inaczej chinoznawstwo)
semitystyka (inaczej semitologia)
syberystyka
syrologia
taistyka (inaczej tajologia)
turkologia i turkmenistyka
tybetologia
wietnamistyka
filologia starożytnego Bliskiego Wschodu, na którą składają się sumerologia, asyrologia, hetytologia, egiptologia, nubiologia, koptologia
dziedziną słabo zorganizowaną i nie posiadającą swoistej nazwy jest filologia i kulturoznawstwo ludów Indochin.

Organizacja instytucjonalna orientalistyki

Nauczanie w Polsce

Obecnie prowadzące kierunki studiów orientalistycznych:

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – Instytut Orientalistyki
Uniwersytet Warszawski – Wydział Orientalistyczny
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Instytut Orientalistyki oraz Zakład Języka Koreańskiego, Zakład Hebraistyki, Arameistyki i Karaimoznawstwa i Zakład Badań nad Językami i Kulturami Tajwanu oraz Wietnamu (w Instytucie Etnolingwistyki)
Uniwersytet Wrocławski – Zakład Filologii Indyjskiej (w Instytucie Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych)

Pozostałe ośrodki (obecnie):

Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie – Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu
Uniwersytet Gdański
Uniwersytet Łódzki
Uniwersytet Wrocławski – Szkoła Języków Antycznych i Orientalnych, wchodzi w skład Instytutu Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych, umożliwia naukę języków orientalnych bez podejmowania studiów orientalistycznych, oferuje naukę także tych języków orientalnych, które nie są specjalnościami studiów w Instytucie
Uniwersytet Szczeciński

Historycznie:

Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie – Instytut Orientalistyczny
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Instytut Wschodni w Warszawie – szkoła wschodoznawcza

Nauczanie na świecie

Francja
- Institut national des langues et civilisations orientales (INALCO) – Paryż
- Instituts d’Asie Collège de France – Paryż
- École des hautes Études orientales – Paryż
- École française d’Extrême-orient – Sajgon, Indochiny Francuskie, potem Paryż
Anglia
- School of Oriental and African Studies University of London (SOAS) – Londyn

Prezentacja wyników badań

Stowarzyszenia naukowe w Polsce:

Polskie czasopisma orientalistyczne oraz serie wydawnicze (wymieniane w każdej kategorii w kolejności powstania):

ogólnoorientalistyczne (obejmujące wszystkie dziedziny orientalistyki):
- naukowe:
  - „Rocznik Orientalistyczny”
  - „Przegląd Orientalistyczny”
  - „Polski Biuletyn Orientalistyczny”
  - „Folia Orientalia”
  - „Collectanea Orientalia”
  - „Acta Asiatica Varsoviensia”
  - „Orientalia Cracoviensia”
  - „Studia Etymologica Cracoviensia”
- popularne:
  - „Wschód”
  - „Orient”
  - „Kontynenty”
- dotyczące tylko pojedynczych dziedzin orientalistyki:
  - „Japonica”
  - „Studia Indologiczne”
  - „Cracow Indological Studies”
  - „Studia Arabistyczne i Islamistyczne”
  - „Studia Turcologica Cracoviensia”
  - „The Qumran Chronicle”
  - „The Polish Journal of Biblical Research”
  - „Silva Iaponicarum”

Zagraniczne czasopisma orientalistyczne (tylko ważniejsze czasopisma naukowe):

„Zeitschrift der deutschen Morgenländischen Gesellschaft” ZDMG (Niemcy)
„Journal asiatique” JA (Francja)
„Journal of the Royal Asiatic Society” JRAS (Wielka Brytania)
„Études asiatiques – Asiatische Studien” EA/AS (Szwajcaria)
„Wiener Zeitschrift für Kunde Morgenlandes” WZKM (Austria)
Bulletin de l’École française d’Extrême-orient” BEFEO (Francja-Wietnam)
„Journal of the American Oriental Society” JAOS (USA)
„Bulletin of the School of Oriental and African Studies” BSAAS (Wielka Brytania)

Zobacz też

Michel van Esbroeck – orientalista wczesnego chrześcijaństwa.
Centrum Studiów Polska-Azja – polski think-thank zajmujący się Dalekim Wschodem, Azją Południową i Południowo-Wschodnią.

Bibliografia

Szkice z dziejów polskiej orientalistyki, t. 1:1957, Warszawa: PWN, red. Jan Reychman; t. 2: 1966, Warszawa: PWN, red. Stefan Strelcyn; t. 3: 1969, Warszawa: PWN, red. Stefan Strelcyn; t. 4: 2007, Warszawa: Wyd. UW, red. Tadeusz Majda.
Oriental Studies in the sixty years of independent Poland, Warszawa: PWN, 1983.
Indie w Warszawie, Warszawa: DW Elipsa, 2006.
„Przegląd Orientalistyczny”, kwartalnik, od 1949.
„Rocznik Orientalistyczny”, rocznik, od 1912.