Niesamowity Spider-Man

Młody Peter Parker odkrywa, że włamano się do gabinetu jego ojca Richarda Parkera. Rodzice Petera zbierają ukryte dokumenty, zaprowadzają go do domu ciotki May i wujka Bena, a następnie w tajemniczy sposób znikają^[2].

Wiele lat później nastoletni Peter Parker uczy się w Midtown Science High School, gdzie jest prześladowany przez Flasha Thompsona. Parker zwrócił swoją uwagę na Gwen Stacy. W domu Parker odnajduje dokumenty swojego ojca, z których dowiaduje się, że jego ojciec pracował z innym naukowcem, doktorem Curtem Connorsem z Oscorp nad genetyką międzygatunkową. Postanawia wkraść się do Oscorp, gdzie wchodzi do laboratorium, w którym znajdują się genetycznie zmodyfikowane pająki. Tam zostaje ugryziony przez jednego z nich. Później odkrywa, że rozwinęły się w nim zdolności podobne do pajęczych, super siła, wyostrzone zmysły, refleks, zwinność i szybkość^[2].

Po przeczytaniu dokumentów ojca, Parker postanawia odwiedzić Connorsa, któremu ujawnia, że jest synem Richarda Parkera i podaje Connorsowi „algorytm rozpadu” z dokumentów swojego ojca, który jest brakującym elementem do przeprowadzenia eksperymentu Connorsa dotyczącego regeneracji kończyn. Connors jest naciskany przez swojego przełożonego, Rajita Rathę, aby opracował lekarstwo dla umierającego szefa Oscorp, Normana Osborna. Parker przypadkowo rozbija szybę tablicy podczas meczu koszykówki. Wujek Ben zostaje wezwany do biura dyrektora. Wcześniej poprosił Parkera, aby odebrał ciocię May późnym wieczorem, jednak Parker o tym zapomniał, kiedy pomagał Connorsowi w laboratorium. W domu on i wujek Ben kłócą się, a Parker wychodzi. W pobliskim sklepie Parker próbuje kupić mleko, ale kiedy brakuje mu kilku centów, kasjer odmawia mu sprzedaży. W momencie, kiedy złodziej napada na ten sklep, Parker na złość sklepikarzowi, pozwala mu uciec. Podczas poszukiwania Parkera, wujek Ben próbuje zatrzymać złodzieja i zostaje przez niego zabity. Parker odnajduje wuja na chodniku^[2].

Dzięki swoim zdolnościom, Parkerowi udaje się wyśledzić przestępcę pasującego do opisu złodzieja i zabójcy wuja. Po zaatakowaniu mężczyzny zostaje dostrzeżony przez grupę, która zaczyna go gonić. Kiedy trafia do opuszczonej siłowni, zauważa plakat zapaśnika, który inspiruje go do stworzenia maski ukrywającej jego twarz i całego stroju. Postanawia też skonstruować urządzenie na nadgarstki z wyrzutniami sieci. Później, podczas kolacji z rodziną Gwen, dochodzi do burzliwej rozmowy pomiędzy Parkerem a ojcem Gwen, kapitanem policji, George’em Stacy, na temat motywów zamaskowanego strażnika. Po obiedzie Parker ujawnia swoją sekretną tożsamość przed Gwen i się całują^[2].

Po sukcesie eksperymentów na myszach z jaszczurczym DNA, Ratha żąda od Connorsa natychmiastowego rozpoczęcia prób na ludziach. Connors odmawia testów i narażania niewinnych ludzi. Ratha zwalnia Connorsa i postanawia przetestować serum Connorsa w szpitalu jako szczepionka przeciw grypie. Zdesperowany Connors postanawia wykonać eksperyment na sobie i mdleje. Po odzyskaniu przytomności odkrywa, że jego brakujące ramię się zregenerowało. Po odkryciu, że Ratha jest w drodze do szpitala, Connors postanawia go powstrzymać. Jednak jego skóra staje się zielona. Po drodze Connors przemienił się w brutalną hybrydę człowieka i jaszczurki, która na Williamsburg Bridge zaczyna rzucać samochodami z mostu, w tym Rathę. Parker jak Spider-Man wyłapuje spadające samochody i przyczepia je swoimi sieciami do mostu^[2].

Peter podejrzewa, że Connors to Jaszczur. Po nieudanej walce ze stworzeniem w kanałach, Jaszczur poznaje prawdziwą tożsamość Spider-Mana poprzez imię i nazwisko z pozostawionego aparatu oraz wyrusza za Parkerem do szkoły, gdzie ponownie walczą. Policja rozpoczyna obławę zarówno na Spider-Mana, jak i na Jaszczura. Spider-Man zostaje osaczony, a kapitan Stacy po zdjęciu jego maski odkrywa, że jest to Parker. Jaszczur planuje uczynić wszystkich ludzi podobnymi do jaszczurek i uwalnia chemiczną chmurę z budynku Oscorp. Chce wyeliminować słabości, które jego zdaniem nękają ludzkość. Gwen włamuje się do Oscorp i tworzy antidotum. Parker rozprasza je przywracając Connorsa do jego ludzkiej postaci. Przed tym Connorsowi udaje się śmiertelnie ranić ojca Gwen. Przed śmiercią Stacy prosi Parkera, aby ten unikał Gwen w celu zapewnienia jej bezpieczeństwa. Parker się zgadza, ale później w szkole ulega Gwen i ponownie zaczynają się widywać^[2].

W scenie pomiędzy napisami Connors znajduje się w celi, gdzie rozmawia z mężczyzną w cieniu, który pyta Connorsa, czy Parker zna prawdę o swoim ojcu. Connors informuje go, że nie wie i prosi mężczyznę, aby pozostawił Parkera w spokoju^[2].

• Andrew Garfield jako Peter Parker / Spider-Man, uzdolniony siedemnastolatek, który zmaga się z utratą rodziców. Wychowywany jest przez ciocię May i wujka Bena. Zyskał nadludzkie zdolności wskutek ugryzienia przez genetycznie zmodyfikowanego pająka i po zabójstwie wujka decyduje się na walkę z przestępczością jako „Spider-Man”^[4]. Max Charles zagrał Petera jako dziecko^[5].
• Emma Stone jako Gwen Stacy, koleżanka z liceum i miłość Parkera^[6].
• Rhys Ifans jako Curt Connors / Jaszczur, jeden z czołowych naukowców pracujących Oscorp, który próbuje opracować rewolucyjne serum regenerujące, aby pomóc w odrastaniu kończyn i ludzkiej tkanki. Wskutek pomyłki zostaje przekształcony w potwora znanego „Jaszczur”^[7].
• Denis Leary jako George Stacy, ojciec Gwen, kapitan policji, który ściga zarówno Spider-Mana, jak i Jaszczura^[8].
• Campbell Scott jako Richard Parker, ojciec Petera, mąż Mary^[5].
• Irrfan Khan jako Rajit Ratha, dyrektor Oscorp i bezpośredni przełożony Connorsa^[5].
• Martin Sheen jako Ben Parker, wujek Petera, mąż May^[5].
• Sally Field jako May Parker, ciocia Petera, żona Bena^[5].

Ponadto w filmie wystąpili: Embeth Davidtz jako Mary Parker, matka Petera i żona Richarda^[5]; Kari Coleman jako Helen Stacy, matka Gwen i żona George’a^[9]; Chris Zylka jako Flash Thompson, kapitan licealnej drużyny koszykówki Midtown Science High, który dręczy Parkera^[5]; Hannah Marks jako Missy Kallenback, mało popularna koleżanka z liceum Parkera, która się w nim podkochuje; Leif Gantvoort jako włamywacz, który zabił Bena Parkera^[9] oraz Michael Massee jako Gustav Fiers, tajemniczy mężczyzna, z którym Connors rozmawiał w więzieniu^[10][11]. W roli cameo pojawił się twórca postaci, Stan Lee^[12].

 

Andrew Garfield
(Peter Parker / Spider-Man)

 

Emma Stone
(Gwen Stacy)

 

Rhys Ifans
(Curt Connors / Jaszczur)

 

Denis Leary
(George Stacy)

 

Campbell Scott
(Richard Parker)

 

Irrfan Khan
(Rajit Ratha)

 

Martin Sheen
(Ben Parker)

 

Sally Field
(May Parker)

 

W 2008 roku Sony Pictures zaczęło przygotowania do kontynuacji filmu Spider-Man 3, którego reżyserią miał zająć się ponownie Sam Raimi^[13]. Amerykańska data premiery została zapowiedziana na 6 maja 2011 roku^[14]. W październiku tego samego roku James Vanderbilt został zatrudniony do napisania scenariusza^[13]. Nad scenariuszem pracowali również David Lindsay-Abaire i Gary Ross^[15].

W styczniu 2010 roku Sony Pictures ogłosiło, że studio anulowało dalszą produkcję czwartej części z powodu odejścia Raimiego. Raimi według doniesień zrezygnował z projektu z powodu braku możliwości dotrzymania planowanej amerykańskiej premiery filmu w 2011 roku. Reżyserowi również nie odpowiadał żaden z czterech zaproponowanych scenariuszy. Poinformowano wtedy, że studio planuje reboot serii z nowym aktorem w tytułowej roli z premierą w 2012 roku. Avi Arad, Matt Tolmach i Laura Ziskin pozostali producentami filmu^[16]. W następnych dniach poinformowano, że Marc Webb został zatrudniony na stanowisku reżysera^[17]. W maju 2010 roku poinformowano, że Alvin Sargent pracuje nad scenariuszem do filmu^[18].

W maju 2010 roku ujawniono, że o rolę Petera Parkera ubiegają się Jamie Bell, Alden Ehrenreich, Frank Dillane, Andrew Garfield i Josh Hutcherson^[19]. Miesiąc później wyjawiono, że pod uwagę studio bierze również Aarona Johnsona i Antona Yelchina^[20]. Na początku lipca tego samego roku poinformowano, że Garfield zagra tytułową rolę^[4].

W sierpniu 2010 roku wśród kandydatek do roli pojawiły się Lily Collins, Ophelia Lovibond, Imogen Poots, Teresa Palmer, Emma Roberts, Mary Elizabeth Winstead^[21]. Później ujawniono, że o angaż starały się również Emma Stone, Mia Wasikowska^[22], Dianna Agron, Georgina Haig i Dominique McElligott. W październiku tego samego roku poinformowano, że studio zatrudniło Stone do roli Gwen^[6].

W tym samym miesiącu do obsady dołączył Rhys Ifans jako Curt Connors / Jaszczur^[7]. W listopadzie poinformowano, że w trakcie negocjacji ról wujka Bena i cioci May są Martin Sheen i Sally Field^[23]. W tym samym miesiącu do obsady dołączył Denis Leary jako George Stacy^[8]. W grudniu poinformowano, że Campbell Scott zagra w filmie, a Julianne Nicholson i Irrfan Khan prowadzą rozmowy ze studiem^[24]. Później Embeth Davidtz zastąpiła w roli Nicholson^[25].

Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 6 grudnia 2010 roku^[26] w Los Angeles^[27] pod roboczym tytułem Fiona’s Tale^[28]. Dwa tygodnie film kręcony był w Nowym Jorku^[28]. W kwietniu 2011 roku prace na planie dobiegły końca, a w maju film rozpoczął etap postprodukcji^[29]. Dokrętki miały miejsce w listopadzie 2011 roku w Nowym Jorku^[30] i w grudniu tego samego roku w Los Angeles^[31]. Za zdjęcia odpowiadał John Schwartzman, scenografią zajął się J. Michael Riva, a kostiumy zaprojektowała Kym Barrett^[5].

Montażem zajęli się Alan Edward Bell i Pietro Scalia. Efekty specjalne przygotowały studia Sony Pictures Imageworks i Pixomondo, a odpowiadał za nie Jerome Chen^[5].

Do skomponowania muzyki do filmu zatrudniony został James Horner. Ścieżka dźwiękowa The Amazing Spider-Man: Music from the Motion Picture z muzyką Hornera została wydana 3 lipca 2012 roku przez Sony Classical^[32].

Światowa premiera filmu Niesamowity Spider-Man miała miejsce 13 czerwca 2012 roku w Tokio. Podczas wydarzenia uczestniczyła obsada i produkcja filmu oraz zaproszeni specjalni goście. Premierze tej towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych^[33]. Dla szerszej publiczności w Stanach Zjednoczonych zadebiutował 3 lipca tego samego roku^[34]. Premiera w Polsce odbyła się 4 lipca tego samego roku^[35].

Film przy budżecie 230 milionów dolarów zarobił ponad 757 milionów, z czego ponad 260 milionów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie^[36].

Do największych rynków, poza Stanami Zjednoczonymi, należały: Chiny (48,8 miliona), Wielka Brytania (40,3 miliona), Japonia (39,3 miliona), Korea Południowa (36 milionów), Brazylia (30,4 miliona), Meksyk (28,7 miliona) i Francja (22,7 miliona). W Polsce film zarobił prawie 1,5 miliona dolarów^[36].

Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 71% z 338 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,6 na 10^[37]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 42 recenzji wyniosła 66 punktów na 100^[38]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A- w skali od F do A+^[34].

W sierpniu 2011 roku Sony Pictures wyznaczyło datę premiery sequela^[47]. Niesamowity Spider-Man 2 miał premierę w 2014 roku. Przeciwnikami Spider-Mana byli Max Dillon / Electro zagrany przez Jamiego Foxxa oraz Harry Osborn / Zielony Goblin, w tę rolę wcielił się Dane DeHaan^[48]. Webb ponownie zajął się reżyserią, a scenariusz napisali Alex Kurtzman, Roberto Orci i Jeff Pinkner^[49].

W 2013 roku studio poinformowało, że Niesamowity Spider-Man 3 będzie miał premierę w 2016 roku. Kurtzman, Orci i Pinkner ponownie mieli zająć się scenariuszem. Wyznaczona została również data czwartej części na 2018 roku^[50]. W trakcie rozwoju były również spin-offy serii. Sinister Six miał datę premiery zaplanowaną na 2016 rok. Stanowisko reżysera i scenarzysty objął Drew Goddard. Kurtzman, Orci i Ed Solomon zostali zatrudnieni do napisania scenariusza do Venoma. Kurtzman miał zająć się również jego reżyserią^[51][52]. We wstępnej fazie rozwoju były też filmy o Felicji Hardy / Black Cat ze scenariuszem Lisy Joy Nolan oraz Spider-Man 2099 z zaplanowaną datą premiery na koniec 2017 roku. Film o Venomie początkowo był planowany jako spin-off filmu Spider-Man 3 Sama Raimiego^[53].

Początkowo studio przełożyło datę premiery trzeciej części na 2018 roku bez ustalania daty dla czwartej^[54]. Ostatecznie kontynuacje i spin-offy w planowanej wersji zostały anulowane^[55].

W 2018 roku premierę miał film Venom w reżyserii Rubena Fleischera i ze scenariuszem Scotta Rosenberga, Jeffa Pinknera, Kelly Marcel i Willa Bealla, który nie jest powiązany z żadnym filmem o Spider-Manie. W tytułowej roli wystąpił Tom Hardy^[56][57].

W 2014 roku po ataku hackerskim wyciekły do opinii publicznej maile z Sony Pictures, w którym studio rozważało powrót Sama Raimiego na stanowisko reżysera, jak i nową serię w porozumieniu z Marvel Studios oraz włączeniu postaci do franczyzy Filmowego Uniwersum Marvela^[58]. W 2015 roku porozumienie między studiami zostało osiągnięte i w lutym oficjalnie poinformowano, że Spider-Man zostanie włączony do MCU^[55][59]. W roli Petera Parkera został obsadzony Tom Holland^[60]. Postać pojawiła się po raz pierwszy w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów^[61]. W 2017 roku premierę miał Spider-Man: Homecoming w reżyserii Jona Wattsa. Głównym przeciwnikiem Spider-Mana został Michael Keaton jako Adrian Toomes / Vulture. W filmie pojawiły się postacie przedstawione w innych filmach franczyzy: Jon Favreau jako Happy Hogan, Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts, Chris Evans jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka, Martin Starr jako Roger Harrington i Robert Downey Jr. jako Tony Star / Iron Man^[62]. Holland później powtórzył swoją rolę w Avengers: Wojna bez granic z 2018^[63] i Avengers: Koniec gry z 2019 roku^[64].

W 2019 roku premierę miał drugi film z serii Spider-Man: Daleko od domu ponownie w reżyserii Wattsa. Antagonistą w filmie był Quentin Beck / Mysterio, którego zagrał Jake Gyllenhaal. Podobnie jak w pierwszej części pojawiły się też inne postacie z franczyzy. Ponownie pojawili się Favreau i Starr, ale również wystąpili: Samuel L. Jackson jako Nick Fury, Cobie Smulders jako Maria Hill, Ben Mendelsohn jako Talos i Sharon Blynn jako Soren^[65]. W sierpniu 2019 roku studia zakończyły współpracę wskutek braku porozumienia, natomiast miesiąc późnej Disney i Sony doszły do nowego porozumienia dotyczącego trzeciej części i jednego dodatkowego filmu, obu jako część MCU^[66]. Premiera trzeciej części, Spider-Man: Bez drogi do domu, odbyła się pod koniec 2021 roku. Holland powrócił w tytułowej roli, a Watts na stanowisku reżysera. Favreau i Starr oraz Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange i Benedict Wong jako Wong powtórzyli swoje role z poprzednich filmów Filmowego Uniwersum Marvela. Ponadto w filmie pojawili się Tobey Maguire i Andrew Garfield w alternatywnych wersjach Petera Parkera, powtarzając swoje role z wcześniejszych filmów o Spider-Manie. Obok nich z tych filmów powrócili: Willem Dafoe jako Norman Osborn / Green Goblin, Alfred Molina jako Otto Octavius / Doktor Octopus, Jamie Foxx jako Max Dillon / Electro, Rhys Ifans jako Curt Connors / Jaszczur i Thomas Haden Church jako Flint Marko / Sandman^[67].

• Niesamowity Spiderman w bazie Filmweb
• Niesamowity Spiderman w bazie IMDb (ang.)