Metoklopramid
Metoklopramid (MTC) – lek o działaniu przeciwwymiotnym i pobudzającym perystaltykę jelit, będący antagonistą receptorów dopaminergicznych. Jest często stosowany jako lek pomocniczy w terapii cytostatykami – dla łagodzenia nudności i innych działań niepożądanych tych leków. Działanie przeciwwymiotne jest spowodowane nie tylko blokowaniem przekaźnictwa w neuronach dopaminergicznych, ale też antagonizmem receptorów serotoninergicznych 5HT3[2][3], co powoduje przyspieszenie perystaltyki i wspomaga opróżnianie żołądka.
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C14H22ClN3O2 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
299,80 g/mol | ||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||
| DrugBank | |||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||
| ATC | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Metoklopramid jest również stosowany w diagnostyce hiperprolaktynemii.
Wskazania
edytuj- wymioty
- nudności
- czkawka
- gastropatia cukrzycowa
- chemioterapia[1]
Przeciwwskazania
edytuj- wiek poniżej 2 lat
- guzy nadnerczy
- mechaniczna niedrożność jelit
- prolaktynoma
- padaczka
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- pierwszy trymestr ciąży[1]
Działania niepożądane
edytuj- zmęczenie
- senność
- zawroty i bóle głowy
- akatyzja
- hiperprolaktynemia prowadząca do mlekotoku.
- ostra dystonia
- ginekomastia
- biegunka[1]
Lek może powodować również nasilenie zaburzeń depresyjnych, w szczególności u osób z depresją w wywiadzie. Do rzadkich działań niepożądanych należą: agranulocytoza, częstoskurcz nadkomorowy, hiperaldosteronizm, złośliwy zespół neuroleptyczny i dyskinezy późne[4]. Ryzyko wystąpienia późnych dyskinez rośnie wraz z czasem trwania leczenia i skumulowaną dawką leku dostarczoną do organizmu. Wykazano, że zachorowania wystąpiły u około 20% pacjentów, u których stosowano metoklopramid dłużej niż 12 tygodni. FDA zaleca ograniczenie czasu podawania metoklopramidu do maksymalnie 12 tygodni, poza rzadkimi przypadkami, dla których korzyści terapeutyczne przewyższają ryzyko rozwoju dyskinezy późnej[5].
Preparaty
edytuj- Pramidin (Crinos)
- Metoclopramidum (Polpharma)
- Migpriv (preparat złożony: acetylosalicylan DL-lizyny, metoklopramid)
- Migralgan (preparat złożony: karbasalat, metoklopramid)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Frank Flake: Leki w medycynie ratunkowej i intensywnej terapii / Frank Flake ; Boris Lutomsky. [Tłum.: Marian Wilimowski]. Wrocław: Wyd. Medyczne Urban i Partner, 2005, s. 139–140. ISBN 83-89581-22-1.
- ↑ Sean C. Sweetman, William L. Martindale: Martindale: the complete drug reference. London: Pharmaceutical Press, 2005. ISBN 0-85369-550-4.
- ↑ Tonini M., Candura SM., Messori E., Rizzi CA. Therapeutic potential of drugs with mixed 5-HT4 agonist/5-HT3 antagonist action in the control of emesis. „Pharmacological research: the official journal of the Italian Pharmacological Society”. 5 (31), s. 257–260, maj 1995. PMID: 7479521.
- ↑ Australian medicines handbook 2006. Adelaide: Australian Medicines Handbook Pty Ltd., 2006. ISBN 0-9757919-2-3.
- ↑ Reglan (metoclopramide) tablets, ODT (Orally Disintegrating Tablets), and injection. FDA, 2009-2010. [dostęp 2013-06-25].
Bibliografia
edytuj- Janiec Waldemar (red.), Kompendium farmakologii Wydanie II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3589-9.