[go: up one dir, main page]
Wikipedia

Luciano Berio

włoski kompozytor

Luciano Berio (ur. 24 października 1925 w Oneglii(inne języki), w Ligurii, zm. 27 maja 2003 w Rzymie) – włoski kompozytor okresu powojennej awangardy.

Luciano Berio
Ilustracja
Luciano Berio
Data i miejsce urodzenia

24 października 1925
Oneglia(inne języki), Liguria

Data i miejsce śmierci

27 maja 2003
Rzym

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna muzyka elektroniczna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Słynął ze swoich muzycznych eksperymentów i działalności w zakresie muzyki elektronicznej. Zwrócił na siebie uwagę także swoimi transkrypcjami dzieł innych kompozytorów różnych epok – od Henry’ego Purcella po Igora Strawinskiego oraz inspirowaniem się dziełami filozoficznymi, literackimi, poetyckimi, Biblią aż po utwory Jamesa Joyce’a[1].

Życiorys

edytuj

Luciano Berio urodził się w Borgo d´Oneglia, małej wiosce w Ligurii. Po studiach w konserwatorium mediolańskim pracował przez pewien czas dla włoskiej radiofonii i telewizji (1953-1960), gdzie założył „Studio fonologiczne”, w ramach którego organizował serie koncertów muzyki awangardowej. Lata 1961-1965 poświęcił działalności pedagogicznej – wykładał w USA na uniwersytecie Harvarda, gdzie zapoznał się z nowoczesną techniką kompozytorską jak wówczas był serializm. Wykładał także w kilku uczelniach europejskich – zwłaszcza w Darmstadt. Poznał tam takich kompozytorów jak Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen, György Ligeti. Od roku 1965 był wykładowcą na wydziale kompozycji w Juilliard School w Nowym Jorku, gdzie pozostał aż do roku 1971. Od roku 1980 był członkiem Towarzystwa muzyki elektroakustycznej w Paryżu, w roku 1981 założył instytut nowej muzyki we Florencji, gdzie były realizowane kompozycje, m.in. Johna Cage’a. W ciągu swojej kariery pracował także jako dyrygent miejscowej orkiestry, szef artystyczny festiwalu „Maggio Musicale” we Florencji, od roku 1988 został członkiem Royal Academy of Music w Londynie. Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1994)[2]. Otrzymał także prestiżową nagrodę Siemensa. Utwory Beria są często wykonywane na całym świecie.

Podczas studiów Berio pracował jako akompaniator klasy wokalnej – tam poznał amerykańską mezzosopranistkę Cathy Berberian, która została jego żoną krótko po ukończeniu studiów (rozwiedli się w 1964 roku). Berio napisał wiele utworów z myślą o jej unikatowym głosie.

Dzieła

edytuj

Muzyka elektroniczna

edytuj
  • Thema (Omaggio a Joyce), na taśmę (1958)
  • Allez-Hop, na taśmę (1959)
  • Visage, na taśmę (1961)
  • Chants parallèles, na taśmę (1975)
  • Diario immaginario – na taśmę (1975)

Utwory wokalne

edytuj
  • Circles, na głos, harfę i perkusję (1960)
  • Folk Songs, na mezzosopran i siedem instrumentów (1964)
  • Laborintus II, na głos, instrumenty i taśmę (1965)
  • Sequenza III, na głos (1966)
  • O King, na mezzosopran i 5 instrumentów (1968)
  • Sinfonia, na 8 głosów i orkiestrę (1968, poprawione 1969)
  • Recital (for Cathy), na mezzosopran i 17 instrumentów (1971)
  • Cries of London, na 8 głosów (1974)
  • A-Ronne, na od 5 do 8 głosów (1975)
  • Canticum Novissimi Testamenti I, na chór (1988)
  • Canticum Novissimi Testamenti II, na 8 głosów, 4 klarnety i kwartet saksofonowy (1988)

Utwory instrumentalne

edytuj
  • Sequenza I, na flet (1958)[3]
  • Sequenza II, na harfę (1963)[4]
  • Chemins I, na harfę i orkiestrę (1965)
  • Sequenza III, na głos (1966)
  • Sequenza IV, na fortepian (1966)[5]
  • Sequenza V, na puzon (1966)
  • Sequenza VI, na altówkę (1967)[6]
  • Chemins II, na altówkę i 9 instrumentów (1967)
  • Chemins III, na altówkę i orkiestrę (1968)
  • Sequenza VII, na obój (1969)
  • Chemins IIb, na orkiestrę (1970)
  • Chemins IIc, na klarnet basowy i orkiestrę (1972)
  • Línia, na dwa fortepiany, wibrafon i marimbę (1973)
  • Points of the Curve to Find, na fortepian i 22 instrumenty (1974)
  • Sequenza VIII, na skrzypce (1976)[7]
  • Chemins IV, na skrzypce i orkiestrę smyczkową (1975)
  • Il ritorno degli snovidenia, na wiolonczelę i 30 instrumentów (1977)
  • Sequenza IX, na klarnet (1980)[8]
  • Sequenza IXb, na saksofon altowy (1981)[9]
  • Accordo, na zespół instrumentów dętych i perkusję (1981)
  • Sequenza X, na trąbkę i fortepian preparowany (1984)
  • Voci, na altówkę i dwie grupy instrumentów (1984)
  • Sequenza XI, na gitarę (1988)[10]
  • Chemins V, na gitarę i 42 instrumenty (1992)
  • Notturno, pro kwartet smyczkowy (1994)
  • Sequenza XII, na fagot (1995)
  • Sequenza XIII, na akordeon (1995)[11]
  • Alternatim, na klarnet, altówkę i orkiestrę (1997)
  • Altra voce, na flet, mezzosopran i elektronikę (1999)
  • Sequenza XIV, na wiolonczelę (2002)

Utwory orkiestrowe

edytuj
  • Chemins IIb, (1970)
  • Concert, na dwa fortepiany (1972)
  • Still, (1973)
  • Eindrücke, (1974)
  • Cor, (1976)
  • Rèquiem, (1984)
  • Continu, (1991)
  • Ekphrasis (Continu II), (1996)

Muzyka sceniczna

edytuj
  • Opera, musical (1970)
  • Per la dolce memòria di quel giorno, balet (1974)
  • La vera storia, musical (1978)
  • Un re in ascolto, musical (1984)
  • Outis, musical (1996)

Opery

edytuj
  • La Vera Storia (1981)
  • Un re in ascolto (1984)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  2. ↑ Berio Maestro Luciano. quirinale.it. [dostęp 2019-12-24]. (wł.).
  3. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 16-18, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  4. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008,s. 45-52, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  5. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 56-65, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  6. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 234-253, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  7. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 140-151, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  8. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 153-170, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  9. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 118-119, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  10. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 259-273, ISBN 978-0-7546-5445-2.
  11. ↑ Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, 2008, s. 278-290, ISBN 978-0-7546-5445-2.

Bibliografia

edytuj
  • David Osmond-Smith: Berio, Oxford University Press, 1991
  • Berio’s Sequenzas, Essays on Performance, Composition and Analysis, ed. Janet K. Halfyard, Ashgate, ISBN 978-0-7546-5445-2, 2008

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Luciano_Berio&oldid=75032772”