Garniec
dawna jednostka objętości
Garniec – jednostka objętości stosowana w Europie od średniowiecza, podstawowa jednostka objętościowa późnego okresu wieków średnich[1]. Nazwę wzięła od glinianego naczynia[2].
Historia
edytujW Polsce przedrozbiorowej jako miara ciał sypkich stanowił 1/32 korca i dzielił się na 4 kwarty. W zależności od regionu i okresu było to od 2,1 do 3,9 litra[2]. Przy mierzeniu płynów garniec to 1/72 beczki i dzielił się na 4 kwarty[2].
Zależnie od regionu:
- 1 garniec chełmiński = 7,12 litra obowiązywał do 1714
- 1 garniec krakowski = 2,18-2,26 litra (XVI w.)[1], 2,75 litra
- 1 garniec warszawski = 3,76-3,90 litra (od XVI w.)[1] 3,77 litra (po 1764 roku)[3]
- 1 garniec nowopolski = 4 litry (od XIX wieku - po 1819 roku)
35 garnców = 1 kibel; 32 garnce = 1 korzec; 48 garnców = 1 beczka
Dzieli się na 4 kwarty i 16 kwaterek.
Aktualnie wyszedł z użycia. Czasem używana jest kwaterka = 1/4 litra.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Szymański 2001 ↓, s. 169.
- ↑ a b c Manikowski A. Garniec Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 roku t. 1 A-N Warszawa Wiedza Powszechna 1981 s. 186 ISBN 83-214-0185-6
- ↑ Szymański 2001 ↓, s. 170.
Bibliografia
edytuj- Henryk Szymański: Nauki Pomocnicze Historii. Warszawa: 2001.
Encyklopedie internetowe (dry measure):