Al-Mu’tamid
Abu’l-ʿAbbās Aḥmad ibn Jaʿfar ibn Muḥammad ibn Hārūn al-Mu’tamid ʿalā’Llāh (arab. أبو العباس أحمد بن جعفر), znany lepiej pod tytułem królewskim al-Mu’tamid ʿalā ’llāh (arab. المعتمد على الله, Zależny od Boga; ur. 842 w Samarze, zm. 14 października 892 tamże) – piętnasty kalif Abbasydów.
 Złoty dinar kalifa Al-Mu’tamida | |
| kalif | |
| Okres |
od 16 czerwca 870 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
14 października 892 |
| Przyczyna śmierci |
Przejedzenie i picie |
| Ojciec | |
| Matka |
Fitjan |
| Małżeństwo |
Challafa |
| Dzieci | |
Historia
edytujAl-Muhtadi został zdetronizowany przez tureckich dowódców. 16 lub 19 czerwca 870 roku wojsko wybrało Al-Mu’tamida na następcę i ogłosiło kalifem, nadając mu królewski tytuł al-Mu’tamid ʿalā ’llāh[1].
Przystąpienie Al-Mu’tamida położyło kres zamieszkom „Anarchii w Samarze”, które rozpoczęły się od zamordowania al-Mutawakkila w 861 roku[2][3]. Ponadto pozycja Al-Mu’tamida została podważona od wewnątrz, ponieważ podczas zamachów stanu w poprzednich latach prawdziwa władza przypadła elitarnym wojskom tureckim i bratu al-Mu’tamida, Abu Ahmadowi Talha, który jako główny dowódca wojskowy kalifatu, pełnił funkcję głównego pośrednika między rządem kalifatu a Turkami. Kiedy kalif Al-Mu’tazz zmarł w 869 roku, w Bagdadzie wybuchła nawet agitacja ludowa na rzecz jego wyniesienia na kalifa[4].
W przeciwieństwie do swego brata, Al-Mu’tamidowi brakowało jakiegokolwiek doświadczenia i zaangażowania w politykę, a także zaplecza władzy, na którym mógłby polegać[5]. Al-Mu’tamid szybko został zdegradowany do roli władcy figuranta, co pozostało prawdą do końca jego panowania[6].
Gdy Al-Mu’tamid zmarł 14 października 892 roku "najwyraźniej z powodu przejedzenia i picia"[7], władzę jako kalif przejął Al-Mu’tadid[6][8].
Życie prywatne
edytujAl-Mu’tamid był synem dziesiątego kalifa Abbasydów, Al-Mutawakkila i niewolnicy z plemienia Kufan o imieniu Fitjan[9]. Jego pełne imię brzmiało Ahmad ibn Abi Dżafar, znany był również pod imieniem odojcowskim Abu'l-Abbas, a po matce jako Ibn Fityan[10][9].
Przypisy
edytuj- ↑ Waines 1992 ↓, s. 93-99, 115.
- ↑ Bosworth i in. 1993 ↓, s. 583.
- ↑ Kennedy 2001 ↓, s. 583.
- ↑ Kennedy 2001 ↓, s. 148-150.
- ↑ Bosworth i in. 1993 ↓, s. 765-766.
- ↑ a b Bosworth i in. 1993 ↓, s. 766.
- ↑ Fields 1987 ↓, s. 178.
- ↑ Bonner 2010 ↓, s. 332.
- ↑ a b Kennedy 2004 ↓, s. 765.
- ↑ Waines 1992 ↓, s. 66, 115.
Bibliografia
edytuj- Clifford Edmund Bosworth: al-Muʿtazz bi ’Llāh. W: Clifford Edmund Bosworth, Emeri van Donzel, Wolfhart Heinrichs, Charles Pellat: Encyclopedia of Islam. T. VII. New Edition, 1993. DOI: 10.1163/1573-3912_islam_SIM_5668. ISBN 978-90-04-09419-2. (ang.).
- Michael Bonner: The waning of empire, 861–945. W: Chase F. Robinson: The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries. Cambridge: Cambridge University Press, 2010. ISBN 978-0-521-83823-8. (ang.).
- Philip M. Fields: The History of al-Ṭabarī, Volume XXXVII: The ʿAbbāsid Recovery: The War Against the Zanj Ends, A.D. 879–893/A.H. 266–279. Albany, Nowy Jork: State University of New York Press, 1987. ISBN 978-0-88706-054-0. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
- Hugh N. Kennedy: The armies of the caliphs: military and society in the early Islamic state. Londyn, Nowy Jork: Routledge, 2001. ISBN 0-415-25093-5. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
- Hugh N. Kennedy: The Prophet and the Age of the Caliphates. The Islamic Near East from the sixth to the eleventh century. Londyn: Longman, 2004. ISBN 0-582-40525-4. (ang.).
- David Waines: The History of al-Ṭabarī, Volume XXXVI: The Revolt of the Zanj, A.D. 869–879/A.H. 255–265. Albany, Nowy Jork: State University of New York Press, 1992. ISBN 978-0-7914-0763-9. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).