Adenowirusy

Adenowirusy
	Systematyka
Grupa	Grupa I (dsDNA)
Rodzina	Adenoviridae
	Cechy wiralne
Kwas nukleinowy	DNA
Liczba nici	dwie
Rezerwuar	kręgowce
	Multimedia w Wikimedia Commons

Adenowirusy (łac. Adenoviridae) – rodzina wirusów DNA, charakteryzujących się występowaniem następujących cech:

Symetria: adenowirusy mają symetrię ikozaedralną
Otoczka lipidowa: brak
Kwas nukleinowy: dsDNA
Replikacja: zachodzi w jądrze
Wielkość: 80 nm
Gospodarz: komórka zwierzęca kręgowców
Cechy dodatkowe: z wierzchołków kapsydu wystają włókna białkowe, co nadaje wirionowi wygląd sztucznego satelity.

Adenowirusy zostały w 1953 r. wykryte w tkance migdałków gardłowych (tkance adenoidalnej)^[1], stąd ich nazwa. Znanych jest 49 serotypów, pogrupowanych w widoczne na poniższym przeglądzie systematyki grupy, oznaczone symbolami od A do F. Dwie główne grupy wyodrębniane w obrębie tej rodziny to adenowirusy ssacze i ptasie:

Rodzina: Adenoviridae (adenowirusy)
- Rodzaj: Mastadenovirus (adenowirusy ssaków)
  - ludzki adenowirus A (HAdV-A)
  - ludzki adenowirus B (HAdV-B)
  - ludzki adenowirus C (HAdV-C)
  - ludzki adenowirus D (HAdV-D)
  - ludzki adenowirus E (HAdV-E)
  - ludzki adenowirus F (HAdV-F)
- Rodzaj: Aviadenovirus (adenowirusy ptaków)

Patogeneza

Adenowirusy wykazują szczególne powinowactwo do układu chłonnego, powodując przerost tkanki adenoidalnej (limfoidalnej). Wywołują zmiany degeneracyjne i martwicę nabłonka dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, spojówki. W ciężkich przypadkach może dojść do uogólnienia zakażenia.

Chorobotwórczość

Choroby wywoływane przez adenowirusy dotyczą głównie oczu, układu oddechowego i przewodu pokarmowego:

zakażenia dróg oddechowych u dzieci – są one często bezobjawowe, zwłaszcza w przypadku adenowirusa 2. Istnieje tutaj zależność od wieku: małe dzieci wykazują zwykle nieżyt nosa, zaś starsze – zapalenie gardła
zakażenie oddechowe u rekrutów – występuje w dużych zbiorowiskach ludzkich, np. w koszarach, stąd nazwa
tzw. oko stoczniowca – jest to choroba oczu przenoszona za pomocą niesterylnych narzędzi medycznych
choroby jelit – występują u niemowląt – mogą to być zapalenia jelit lub wgłobienie jelit
ostre zapalenia pęcherza moczowego – występują u niemowląt
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – występuje u niemowląt

Ponadto u osób otyłych jest większa częstotliwość infekcji niektórymi adenowirusami (adenowirus Ad-36).

Przypisy

↑ W.P.W.P. Rowe W.P.W.P. i inni, Isolation of a cytopathogenic agent from human adenoids undergoing spontaneous degeneration in tissue culture, „Proceedings of the Society for Experimental Biology and Medicine”, 84 (3), 1953, s. 570–573, DOI: 10.3181/00379727-84-20714, PMID: 13134217 (ang.).

Bibliografia

A.H.A.H. Kidd A.H.A.H., D.D. Garwicz D.D., M.M. Oberg M.M., Human and simian adenoviruses: phylogenetic inferences from analysis of VA RNA genes, „Virology”, 207 (1), 1995, s. 32–45, DOI: 10.1006/viro.1995.1049, PMID: 7871747 (ang.).
ZdzisławZ. Dziubek ZdzisławZ. (red.), Choroby zakaźne i pasożytnicze, PZWL, ISBN 978-83-200-3768-5 .

[1] W.P.W.P. Rowe W.P.W.P. i inni, Isolation of a cytopathogenic agent from human adenoids undergoing spontaneous degeneration in tissue culture, „Proceedings of the Society for Experimental Biology and Medicine”, 84 (3), 1953, s. 570–573, DOI: 10.3181/00379727-84-20714, PMID: 13134217 (ang.).

[1]