Archeologia

Archeologia – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich.

• Archeolog oczywiście cieszy się – jest bądź co bądź człowiekiem – znalazłszy przedmioty rzadkie lub piękne, chce jednak dowiedzieć się o nich wszystkiego, a w każdym razie przedkłada zdobywanie wiedzy nad gromadzenie rzeczy. Kopanie traktuje przede wszystkim jako okazję do obserwacji, opisywania oraz interpretowania.
  • Autor: Leonard Woolley, W poszukiwaniu przeszłości, PWN, Warszawa 1964, s. 13.

• Archeolog… stale grzebie w ziemi, plecie głupstwa o tym, co się działo tysiące lat temu… A ja chciałbym wiedzieć, skąd oni to wiedzą? Kto im może zaprzeczyć? Twierdzą, że jakieś przegniłe koraliki mają pięć tysięcy trzysta dwadzieścia dwa lata, i kto powie, że tak nie jest? Tacy właśnie są – może kłamcy – chociaż wydaje się, że sami w to wierzą.
  • Opis: inspektor Scotland Yardu do Herkulesa Poirot.
  • Autorka: Agatha Christie, Śmierć w chmurach, wyd. Hachette, 2002, s. 194.

• Archeolog żyje śmiercią bogów i ludzi.
  • Autor: Jan Parandowski, Koń Domicjana
  • Źródło: Akacja, wyd. Czytelnik, Warszawa 1967, s. 85.

• Archeologia posługuje się śladami materialnymi, które przodkowie nasi pozostawili w ziemi od czasów najodleglejszych. (…) Archeologia jest bowiem żywą atrakcją dla wielu umysłów zainteresowanych naszą przeszłością. Wśród przyczyn wywołujących wielki zapał do tego przedmiotu należy wymienić widowiskową stronę badań terenowych, a także łatwość dostępu do pierwszych stopni tej dziedziny wiedzy, podatnej bardziej niż jakakolwiek inna na spospolitowanie. Lecz amator w zasadzie nie może zrozumieć, że o ile wyniki badań archeologicznych da się jasno wyłożyć wykształconemu ogółowi, o tyle sama praktyka badawcza tej specjalności nie jest w żadnym razie dostępna dla nowicjusza.
  • Autor: Siegfried J. De Laet, Archeologia i jej problemy, PWN, Warszawa 1960, s. 14–15.

• Archeologowie zawodowi użyczają niestety aż nadto często swego poparcia tym spekulacjom mogącym jedynie poderwać zaufanie do całej naszej specjalności. Archeologia może zachować swój prestiż jedynie wtedy, jeżeli ludzie, którzy ją uprawiają, dadzą dowody swej całkowitej czystości intencji i doskonałego obiektywizmu. Zbyt już wiele zrobiono złego i zbyt często skłaniamy się do przyjmowania wyników sfałszowanych od podstaw za rzeczy ostatecznie ustalone.
  • Autor: Siegfried J. De Laet, Archeologia i jej problemy, PWN, Warszawa 1960, s. 141.

• Doniosłość badań archeologicznych polega na tym, iż rzucają one światło na historię ludzi bardzo podobnych do nas, na cywilizację związaną ściśle z naszą cywilizacją. (…) Całym sensem istnienia archeologii jest fakt, iż w ostatecznym rozrachunku ma ona znaczenie dla każdego człowieka. (…) A korzyści, które płyną z archeologii – to odkrywanie nowych światów.
  • Autor: Leonard Woolley, W poszukiwaniu przeszłości, PWN, Warszawa 1964, s. 10–12.

• Epoki tworzy archeologia.
  • Autor: Stanisław Jerzy Lec, Myśli nieuczesane, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974, s. 215.
  • Zobacz też: epoka

• O ile znam się na tym, archeolog, jak już zacznie kopać, kopie jak wariat bez wytchnienia. – Zupełnie jak terier.
  • Autorka: Agatha Christie, Spotkanie w Bagdadzie, wyd. Hachette, b.m. 2001, s. 131.

• Przede mną ojciec mój i ojciec mego ojca rozbili tu swoje namioty… Od dwunastu stuleci prawdziwi wierni – a tylko oni, Bogu niechaj będzie chwała, posiadają prawdziwą mądrość – osiedli w tym kraju, a żaden z nich nie słyszał nigdy o jakimś podziemnym pałacu ani nie słyszeli o nim ci, co byli przed nimi. I patrz! Oto przychodzi cudzoziemiec z Zachodu, z kraju odległego o wiele dni drogi, idzie prosto przed siebie na wiadome mu miejsce, bierze laskę, przeciąga linię w jedną stronę, przeciąga linię w drugą stronę. „Tutaj – powiada – jest pałac, a tam – powiada jest brama”, i pokazuje nam to, co przez całe nasze życie leżało pod naszymi stopami, a my nic o tym nie wiedzieliśmy. Cudowne! Cudowne! Czy nauczyłeś się tego z książek, od czarnoksiężników, czy od waszych proroków? Mów, o beju! Powiedz mi tajemnicę mądrości!
  • Autor: szejk Abd-el-Rahman
  • Opis: do Austena Henry'ego Layarda.
  • Źródło: Austen Henry Layard, Niveneh and its Remains; cyt. za: C.W. Ceram, Bogowie, groby i uczeni, tłum. Jerzy Nowacki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987, s. 211.
  • Zobacz też: mądrość

• Szpadel archeologa
  Przebija się w głębie z dawna
  Opustoszałych domostw,
  wydobywa spod ziemi świadectwa
  stylów życia, o których nikomu
  dzisiaj nawet by się nie śniło (…).
  • Autor: Wystan Hugh Auden

• Wciąż mi się wydaje, że wykopywanie umrzyków, którzy nie żyją od setek lat, ma w sobie coś… no, coś wścibskiego.
  • Opis: asystentka archeologa do żony pastora.
  • Autorka: Agatha Christie, Morderstwo na plebanii, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, s. 60.