Zbrodnia w Otorowie

Zbrodnia w Otorowie
	; Pomnik w Otorowie
Państwo	Polska pod okupacją III Rzeszy
Miejsce	Otorowo
Data	jesień 1939
Liczba zabitych	kilkaset osób
Typ ataku	egzekucje przez rozstrzelanie
Sprawca	Einsatzkommando 16
	Położenie na mapie Polski w 1939 miejsce zdarzenia
	53°04′59″N 18°09′25″E/53,083056 18,156944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zbrodnia w Otorowie – seria zbiorowych egzekucji przeprowadzonych przez Niemców w lesie Otorowo niedaleko Solca Kujawskiego. W październiku i listopadzie 1939 r. z rąk funkcjonariuszy Einsatzkommando 16 zginęło tam kilkuset Polaków – mieszkańców Bydgoszczy oraz pobliskich wsi. Dokładna liczba zamordowanych nie jest znana ze względu na przeprowadzoną przez Niemców w 1944 akcję zacierania śladów zbrodni.

Egzekucje w lesie Otorowo

W okresie między październikiem 1939 r. a wiosną 1940 r. okupowane tereny Pomorza stały się widownią zakrojonej na szeroką skalę akcji eksterminacyjnej, wymierzonej w pierwszym rzędzie w przedstawicieli polskiej inteligencji, którą narodowi socjaliści obarczali winą za politykę polonizacyjną prowadzoną na Pomorzu Gdańskim w okresie międzywojennym oraz traktowali jako główną przeszkodę na drodze do szybkiego i całkowitego zniemczenia regionu. W ramach tzw. Intelligenzaktion Niemcy zamordowali wówczas ok. 30 tys. - 40 tys. mieszkańców Pomorza^[1].

Osobny artykuł: Intelligenzaktion na Pomorzu.

Jako jedno z miejsc masowych egzekucji funkcjonariusze gdańskiego Einsatzkommando 16 (specjalnej grupy operacyjnej niemieckiej policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa, która nadzorowała i koordynowała całość działań wymierzonych w polską inteligencję na terenach Pomorza) wybrali tereny leśne między Solcem Kujawskim a Bydgoszczą, pod Otorowem nad Wisłą^[2]. W październiku i listopadzie 1939 r. Niemcy w kilku egzekucjach rozstrzelali tam kilkaset osób^[2]. Ciała ofiar grzebano w rowach strzeleckich, pozostałych po działaniach wojennych we wrześniu 1939 r.

Nie zachowały się świadectwa na temat przebiegu dokonywanych w Otorowie egzekucji. Dokładna liczba zamordowanych tam Polaków również pozostaje nieznana. Wiadomo jedynie, iż w lesie pod Otorowem Niemcy mordowali Polaków przywożonych z Bydgoszczy^[3], jak również mieszkańców pobliskich wsi – Wudzyna, Otorowa, Osielska, Stronna i Żołdowa^[2]. Po wojnie udało się ustalić nazwiska zaledwie 33 ofiar^[2].

Epilog

W lipcu 1944 r., w związku ze zbliżaniem się Armii Czerwonej, Niemcy przystąpili do zacierania śladów zbrodni. Zwłoki pomordowanych zostały wykopane i spalone^[4]. Miejsce palenia zwłok zostało odnalezione w 1945 r., już po opuszczeniu Pomorza przez okupantów. Dokonano wówczas ekshumacji. Część odnalezionych popiołów umieszczono w urnie i pochowano na Cmentarzu Bohaterów na bydgoskim Wzgórzu Wolności^[4].

Na miejscu zbrodni (w lasku na granicy miasta Solec Kujawski i wsi Otorowo w odległości 200 metrów od szosy) postawiono betonowy obelisk zwieńczony metalowym krzyżem. Na obelisku umieszczono lastrykową tablicę z wizerunkiem orła i napisem: „W tym miejscu latem 1944 r. hitlerowcy spalili szczątki Polaków zamordowanych w 1939 r. Cześć ich pamięci! 1.09.1997 r.”^[3]

Zobacz też

Niemieckie represje wobec ludności Bydgoszczy (1939)

Przypisy

↑ Obok przedstawicieli inteligencji na Pomorzu mordowano też Żydów, Polaków przywożonych z głębi Rzeszy, osoby chore psychicznie. Podnosi to ogólną liczbę osób zamordowanych w tym okresie na Pomorzu do blisko 60 tys.
↑ ^a ^b ^c ^d Maria Wardzyńska: Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009, s. 160. ISBN 978-83-7629-063-8.
↑ ^a ^b Otorowo – mogiła zbiorowa ofiar terroru hitlerowskiego z okresu II wojny światowej. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. [dostęp 2010-06-08].
↑ ^a ^b Miejsca pamięci narodowej (7). „Soleckie Wiadomości z Ratusza nr 89”, 18 kwietnia 2008.

Bibliografia

Maria Wardzyńska: Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009. ISBN 978-83-7629-063-8.
Miejsca pamięci narodowej (7). „Soleckie Wiadomości z Ratusza nr 89”, 18 kwietnia 2008.
Otorowo – mogiła zbiorowa ofiar terroru hitlerowskiego z okresu II wojny światowej. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. [dostęp 2010-06-08].

[1] Obok przedstawicieli inteligencji na Pomorzu mordowano też Żydów, Polaków przywożonych z głębi Rzeszy, osoby chore psychicznie. Podnosi to ogólną liczbę osób zamordowanych w tym okresie na Pomorzu do blisko 60 tys.

[Intelligenzaktion-2] Maria Wardzyńska: Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009, s. 160. ISBN 978-83-7629-063-8.

[Otorowo-3] Otorowo – mogiła zbiorowa ofiar terroru hitlerowskiego z okresu II wojny światowej. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. [dostęp 2010-06-08].

[Samorząd-4] Miejsca pamięci narodowej (7). „Soleckie Wiadomości z Ratusza nr 89”, 18 kwietnia 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]