Zęby mleczne

Zdjęcie pantomograficzne zębów chłopca, z widocznymi zębami mlecznymi

Zęby mleczne, czasowe (łac. dentes decidui) – pierwsze pokolenie zębów.

Zęby mleczne człowieka rosną od szóstego (pod koniec) do trzydziestego miesiąca życia. Jest ich razem dwadzieścia (po dziesięć w szczęce i w żuchwie), przy czym w uzębieniu mlecznym nie ma zębów przedtrzonowych. Ze względu na kształt koron i korzeni oraz wykonywaną czynność zęby mleczne dzielą się na trzy grupy: w połowie każdego łuku zębowego są wtedy dwa siekacze, jeden kieł i dwa trzonowce. Ich wypadanie następuje w okresie między szóstym a trzynastym rokiem życia. Pomiędzy szóstym a jedenastym-dwunastym rokiem w jamie ustnej znajdują się zarówno zęby mleczne, jak i stałe.

Liczba zębów mlecznych

Zęby	Z każdej strony	W każdym łuku zębowym	Razem w szczęce i żuchwie
siekacze	2	4	8
kły	1	2	4
trzonowce	2	4	8
Razem	5	10	20

Erupcja i eksfoliacja

Erupcja (wyrzynanie) oraz eksfoliacja (wypadanie) zębów zachodzi u każdego człowieka w określonym dla każdego zęba momencie^[1]:

Ząb (w notacji FDI)	Nazwa zęba	Erupcja	Eksfoliacja
51, 61	górne pierwsze siekacze mleczne	mies. 8–12	rż. 6–7.
52, 62	górne drugie siekacze mleczne	mies. 9–13	rż. 7–8.
53, 63	górne kły mleczne	mies. 16–22	rż. 10–12.
54, 64	górne pierwsze trzonowce mleczne	mies. 13–19	rż. 9–11.
55, 65	górne drugie trzonowce mleczne	mies. 25–33	rż. 10–12.
81, 71	dolne pierwsze siekacze mleczne	mies. 6–10	rż. 6–7.
82, 72	dolne drugie siekacze mleczne	mies. 10–16	rż. 7–8.
83, 73	dolne kły mleczne	mies. 17–23	rż. 9–12.
84, 74	dolne pierwsze trzonowce mleczne	mies. 14–18	rż. 9–11.
85, 75	dolne drugie trzonowce mleczne	mies. 23–31	rż. 10–12.

mies. – miesiąc, rż. – rok życia

Różnice między zębami mlecznymi a stałymi

W ogólnych zarysach zęby mleczne przypominają kształtem zęby stałe. Istnieją jednak ogólne i szczególne cechy różniące je.

Przy szyjce zębów mlecznych znajduje się wałeczek szkliwa otaczający koronę, zwany obręczą zęba (cingulum dentis).
Korzenie zębów mlecznych są mniejsze i cieńsze niż korzenie zębów stałych, lecz w trzonowcach mlecznych są one szerzej rozstawione.
Krzywizna korzenia w zębach mlecznych uwidacznia się w stopniu nieznacznym.
Zęby mleczne w okresie poprzedzającym ich wypadnięcie są rozchwiane. Jest to ruchomość fizjologiczna, występująca na tle resorpcji korzeni. Podobna ruchomość zębów stałych jest objawem patologicznym.

Zobacz też

difiodontyzm

Przypisy

↑ Tooth Eruption Chart

Bibliografia

Anatomia, topografia i filogeneza zębów człowieka. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1956.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[1] Tooth Eruption Chart

[1]