Velehrad

Velehrad
	gmina
	; Klasztorna bazylika Wniebowzięcia NMP i świętych Cyryla i Metodego
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	zliński
Powiat	Uherské Hradiště
Kraina	Morawy
Starosta	Stanislav Gregůrek
Powierzchnia	22,25 km²
Populacja (2012); • liczba ludności	; 1301
Kod pocztowy	687 06
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba obrębów ewidencyjnych	1
Liczba części gminy	1
Liczba gmin katastralnych	1
	Położenie na mapie kraju zlińskiego Velehrad
	Położenie na mapie Czech Velehrad
	49°07′N 17°23′E/49,110000 17,391667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Velehrad – gmina w południowo-wschodnich Czechach, w kraju zlińskim, 6 km na północny zachód od Uherskégo Hradištia i 23 km na południowy zachód od Zlina. Velehrad położony jest w dolinie Morawy, u podnóża wzgórz Chřiby. Według danych z dnia 1 stycznia 2012 liczyła 1301 mieszkańców^[1].

Na podstawie podobieństwa nazw bywał dawniej błędnie kojarzony z Weligradem – stolicą słowiańskiego państwa wielkomorawskiego, którego ówczesny władca, Rościsław, sprowadził misjonarzy Cyryla i Metodego. Obecnie przeważa pogląd, że stolica Wielkich Moraw znajdowała się na terenie dzisiejszego Starego Města lub grodziska Mikulčice^[2]^[3]^[4].

Papież Jan Paweł II odwiedził Velehrad podczas pielgrzymki do Czechosłowacji w dniach 21–22 kwietnia 1990.

Velehrad był miejscem kongresów ekumenicznych, znanych jako Zjazdy Velehradzkie. Łącznie odbyło się siedem takich kongresów teologicznych – w latach 1907, 1909, 1911, 1924, 1927, 1932 i 1936.

Św. Metody

Starszy brat św. Cyryla. Po jego śmierci w Rzymie, 14 lutego 869 i otrzymaniu święceń biskupich od papieża Hadriana II, św. Metody wyjechał do Panonii (dzisiejsze Węgry) i na Morawy objąć arcybiskupstwo. Wynikł poważny konflikt z arcybiskupem Salzburga, który uważał Panonię i Morawy za ziemie mu przynależne. Arcybiskup Salzburga dopuszczał się szykan, atakował, a nawet uwięził św. Metodego na dwa i pół roku. Święty wiele cierpiał, ale zawsze miał poparcie papieży. Wytrwale kontynuował dzieło młodszego brata, św. Cyryla: przełożył na starocerkiewnosłowiański żywoty Ojców Kościoła oraz założył szkołę tłumaczy, która w 883 przetłumaczyła całą Biblię z wyjątkiem Ksiąg Machabejskich. Właśnie dlatego, św. Metody jest uznawany za ojca literatury słowiańskiej. Według tradycji zmarł w Velehradzie, 6 kwietnia 885.

Osobny artykuł: Cyryl i Metody.

Klasztor cystersów

Cystersi przybyli tu w 1204, sprowadzeni z macierzystego klasztoru Plasy przez króla Przemysła Ottokara I i biskupa ołomunieckiego Roberta. W 1261 założono filię tutejszego klasztoru w Vizovicach.

W prawej nawie bazyliki Wniebowzięcia NMP, niewielkich rozmiarów obraz, przedstawiający świętych Cyryla i Metodego, namalowany przez Jana Matejkę, podpisany jako Dar Narodu Polskiego dla Bazyliki Velehradzkiej. Matejko, po ojcu, był z pochodzenia Czechem.

W pozostałej części klasztoru Gimnazjum Stojanovo (otwarte w 2001). Przed zachodnią bramą klasztorną słup maryjny, sprzed 1681.

Inne

Figura św. Jana Nepomucena
Figura Chrystusa Boleściwego, 1703

Okolice

Modrá – 1 km na wschód – skansen archeologiczny z rekonstrukcją grodu, z czasów świetności państwa wielkomorawskiego, IX–X w., otwarty w 2004.
Buchlovice – 5 km na zachód-południowy zachód – zabytkowe miasteczko, pierwsza wzmianka z 1207, obecnie blisko 2500 mieszkańców. W miasteczku kościół św. Marcina, barokowy z lat 1640–1643, wybudowany na miejscu wcześniejszego, gotyckiego oraz barokowy zespół pałacowo-parkowy z XVIII w. (park francuski o powierzchni 19 ha)
Buchlov – 7 km na zachód - na jednym z najwyższych wzniesień pasma Chřibów (510 m n.p.m.) zamek królewski, z 1. połowy XIII w., przebudowany w latach 1540–1558.

Galeria

Klasztor cystersów. Gimnazjum Stojanovo
Modrá (skansen). Brama wejściowa
Modrá (skansen). Replika kościoła św. Jana z IX w.
Modrá (skansen). Wnętrze kościoła św. Jana
Modrá (skansen)
Modrá (skansen)
Modrá (skansen)
Modrá (skansen)
Buchlovice. Kościół św. Marcina
Buchlovice. Zespół pałacowo-parkowy
Buchlovice. Widok z zamku Buchlov
Zamek Buchlov

Przypisy

↑ ^a ^b Počty obyvatel v obcích k 1. 1. 2012. www.mvcr.cz. [dostęp 2012-02-16]. (cz.).
↑ JosefJ. Poulík JosefJ., Mikulčice: Velkomoravské mocenské ústředí, Praha: Olympia, 1974 .
↑ LuděkL. Galuška LuděkL., Velká Morava mezi východem a západem = Großmähren zwischen West und Ost: sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference: Uherské Hradiště, Staré Město 28.9.-1.10.1999, PavelP. Kouřil, ZdeněkZ. Měřínský, Archeologický ústav Akademie věd České republiky, Brno 2001, ISBN 80-86023-28-1 .
↑ LuděkL. Galuška LuděkL., Uherské Hradiště - Sady: křesťanské centrum Říše velkomoravské, Moravské zemské muzeum, Litera, 1996, ISBN 80-7028-080-8 .

Bibliografia

Lexikon fūr Theologie und Kirche, Tom 9., Herder, Freiburg-Basel-Rom-Wien 2000, ISBN 3-451-22009-1.
VeraV. Schauber VeraV., Hanns MichaelH.M. Schindler Hanns MichaelH.M., Święci na każdy dzień. Patroni naszych imion, BogusławB. Widła (tłum.), Warszawa: Świat Książki, 2000, ISBN 83-7227-616-1, OCLC 233514224 .
Wielka Encyklopedia Jana Pawła II, Tom XIX (ss. 44–45), Wydawnictwo M, Kraków, ISBN 83-89571-29-3.
Leonard Górka SVD Velehrad – symbol pojednania; w setną rocznicę inicjacji kongresów (1907–2007) Roczniki Teologiczne Tom LIII–LIV, zeszyt 7.

[urz-1] Počty obyvatel v obcích k 1. 1. 2012. www.mvcr.cz. [dostęp 2012-02-16]. (cz.).

[2] JosefJ. Poulík JosefJ., Mikulčice: Velkomoravské mocenské ústředí, Praha: Olympia, 1974 .

[3] LuděkL. Galuška LuděkL., Velká Morava mezi východem a západem = Großmähren zwischen West und Ost: sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference: Uherské Hradiště, Staré Město 28.9.-1.10.1999, PavelP. Kouřil, ZdeněkZ. Měřínský, Archeologický ústav Akademie věd České republiky, Brno 2001, ISBN 80-86023-28-1 .

[4] LuděkL. Galuška LuděkL., Uherské Hradiště - Sady: křesťanské centrum Říše velkomoravské, Moravské zemské muzeum, Litera, 1996, ISBN 80-7028-080-8 .

[1]

[2]

[3]

[4]