Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie
Muranów | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Ludwika Zamenhofa przy ul. Pawiej, widok w kierunku północnym | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
52°14′57,4″N 20°59′42,5″E/52,249278 20,995139 |
Ulica Ludwika Zamenhofa – ulica na osiedlu Muranów w Warszawie biegnąca od ul. Nowolipki do skrzyżowania ulic Dubois i Miłej.
Na odcinku między ulicami Nowolipki i Mordechaja Anielewicza odbywa się ruch autobusów w jedną stronę, co jest związane z zakazem skrętu pojazdów jadących z południa z ul. Andersa bezpośrednio w Anielewicza. Wzdłuż fragmentu ulicy biegnie ścieżka rowerowa.
Patron
[edytuj | edytuj kod]Patronem ulicy jest Ludwik Zamenhof, polski lekarz żydowskiego pochodzenia, twórca międzynarodowego języka esperanto. Zamenhof podczas swojego pobytu w Warszawie mieszkał w jednym z domów przy tej ulicy.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Nazwę ulicy nadano 27 listopada 1930[1], przemianowując południowy odcinek ulicy Dzikiej[2] pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Nowolipki i Niską[3]. Pozostały odcinek ulicy pomiędzy ulicami Niską i Powązkowską utrzymał dotychczasową nazwę.
W okresie okupacji niemieckiej ulicy nadano nowe nazwy: polską Dzika i niemiecką Wildstrasse[4]. W listopadzie 1940 w całości znalazła się w granicach warszawskiego getta[5].
W dniach 6–11 września 1942, podczas wielkiej akcji deportacyjnej, pomiędzy ulicami: Smoczą, Gęsią, Zamenhofa, Szczęśliwą i placem Parysowskim zgromadzono ok. 100 tys. mieszkańców getta („kocioł na Miłej” lub „kocioł na Niskiej”)[6]. W wyniku selekcji 32 tys. osób otrzymało „numerki na życie” i mogło pozostać w getcie, 2,6 tys. zastrzelono, a ponad 54 tys. wywieziono do obozu zagłady w Treblince[7].
Po 1945 zmieniono bieg ulicy na północ od ulicy Pawiej, przesuwając ją w kierunku północno-wschodnim[8]. Ulicy o zmienionym przebiegu, skróconej do skrzyżowania z ulicą Miłą, nadano nazwę ulica Ludwika Zamenhoffa uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 25 marca 1959[9].
W listopadzie 2012 Rada Warszawy skorygowała nazwę ulicy z Ludwika Zamenhoffa na Ludwika Zamenhofa[10].
Ważniejsze obiekty
[edytuj | edytuj kod]- Pomnik Bohaterów Getta
- Pomnik Żegoty
- Pomnik Szmula Zygielbojma
- Kopiec Anielewicza
- Muzeum Historii Żydów Polskich Polin
- Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów
Obiekty nieistniejące
[edytuj | edytuj kod]Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Ulica Dzika, późniejsza ul. Zamenhofa, ok. 1900
-
Ulica w 1934
-
Północny odcinek ulicy w latach 60., po prawej widoczny pomnik Bohaterów Getta
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 354. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego-Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 69. ISBN 83-906629-2-2.
- ↑ Wyciąg z protokołu 91. posiedzenia plenarnego Rady Miejskiej dnia 27 listopada 1930 r.. „Dziennik Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy”. nr 44, s. 4, 1931-03-16.
- ↑ Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 49. ISBN 978-83-07-03239-9.
- ↑ Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 746, 859. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 745–746. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ Mapa Getto warszawskie. Współczesny układ ulic i ostańce zabudowy według stanu na marzec 2001 na tle dawnego planu miasta (oprac. Paweł E. Weszpiński i Robert Marcinkowski) [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001
- ↑ Uchwała nr 5 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 25 marca 1959 r. w sprawie nadania nazw ulicom nowowybudowanym. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”. nr 3, poz. 17, s. 17-18, 1959-06-01.
- ↑ Uchwała N r XLVI/1259/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie nazw niektórych ulic, placów, ronda i skwerów w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [on-line]. mazowieckie.pl, 21 listopada 2012. s. 2. [dostęp 2013-09-23].