Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) – główny akt prawa pierwotnego Unii Europejskiej (obok Traktatu o Unii Europejskiej). Stanowi część dorobku prawnego Unii od 2009 roku, kiedy to wszedł w życie traktat z Lizbony. Wcześniej funkcjonował pod nazwą Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (1958–1993) oraz Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (1993–2009).

Nazwa

Pierwotnie, tworząc Europejską Wspólnotę Gospodarczą, dokument w latach 1958-1992 nosił nazwę Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą. W 1992 na podstawie Traktatu z Maastricht, w związku z przekształceniem EWG we Wspólnotę Europejską, zmieniono nazwę umowy na Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Obecne brzmienie nadał dokumentowi Traktat lizboński z 2007 roku, który skutkował przekształceniem WE w Unię Europejską.

Struktura

Wersja obowiązująca zawiera preambułę oraz 358 artykułów zgrupowanych w siedmiu częściach.

Część I Zasady
1. Kategorie i Dziedziny Kompetencji Unii
2. Postanowienia Ogólne
Część II Niedyskryminacja i Obywatelstwo Unii
Cześć III Polityki i Działania Wewnętrzne Unii
1. Rynek Wewnętrzny
2. Swobodny Przepływu Towarów (unia celna, współpraca celna, zakaz ograniczeń ilościowych między państwami członkowskim)
3. Rolnictwo i Rybołówstwo
4. Swobodny Przepływ Osób, Usług, Kapitału (pracownicy, prawo przedsiębiorczości, usługi, kapitał i płatności)
5. Przestrzeń Wolności Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (postanowienia ogólne, polityki dotyczące kontroli granicznej, azylu i migracji, współpraca sądowa w sprawach cywilnych, współpraca sądowa w sprawach karnych, współpraca policyjna)
6. Transport
7. Wspólne Reguły w Dziedzinie Konkurencji, Podatków i Zbliżenia Ustawodawstw (reguły konkurencji, pomoc przyznawana przez państwa, postanowienia podatkowe, zbliżanie ustawodawstw)
8. Polityka Gospodarcza i Pieniężna (postanowienia instytucjonalne, postanowienia szczególne dla państw członkowskich, których walutą jest euro)
9. Zatrudnienie
10. Polityka Społeczna
11. Europejski Fundusz Społeczny
12. Edukacja, Kształcenie Zawodowe, Młodzież i Sport
13. Kultura
14. Zdrowie Publiczne
15. Ochrona Konsumentów
16. Sieci Transeuropejskie
17. Przemysł
18. Spójność Gospodarcza, Społeczna, Terytorialna
19. Badania, Rozwój Technologiczny, Przestrzeń Kosmiczna
20. Środowisko Naturalne
21. Energetyka
22. Turystyka
23. Ochrona Ludności
24. Współpraca Administracyjna
Część IV Stowarzyszenie Krajów i Terytoriów Zamorskich
Część V Działania Zewnętrzne Unii
1. Postanowienia Ogólne
2. Wspólna Polityka Handlowa
3. Współpraca z Państwami Trzecimi i Pomoc Humanitarna (współpraca na rzecz rozwoju, współpraca gospodarcza, finansowa, techniczna z państwami trzecimi, pomoc humanitarna,
4. Środki Ograniczające
5. Umowy Międzynarodowe
6. Stosunki Unii z Organizacjami Międzynarodowymi i Państwami trzecimi oraz Delegatury Unii
7. Klauzula Solidarności
Część VI Postanowienia Instytucjonalne i Finansowe
1. Postanowienia Instytucjonalne (instytucje: Parlament Europejski, Rada Europejska, Rada, Komisja, Trybunał Sprawiedliwości, Europejski Bank Centralny; akty prawne Unii, procedury przyjmowania i inne postanowienia, organy doradcze Unii: Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów)
2. Postanowienia Finansowe (zasoby własne Unii, Wieloletnie ramy finansowe, roczny, budżet Unii, wykonanie budżetu i absolutorium, zwalczanie nadużyć finansowych)
3. Wzmocniona Współpraca
Część VII Postanowienia Ogólne i Końcowe

Bibliografia

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. eur-lex.europa.eu. [dostęp 2012-10-23]. (pol.).
Justyna Skrzeczyńska: Encyklopedia UniaEuropejska.org: Traktat o Funkcjonowaniu UE. UniaEuropejska.org, 2010-12-10. [dostęp 2012-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-10)]. (pol.).