Tenzo kyōkun

Tenzo kyōkun (jap. 典座教訓; Instrukcje dla kucharza) – traktat japońskiego mistrza zen Dōgena z 1237 poświęcony zadaniom kucharza klasztornego (tenzo).

Zalecenia dla kucharza spisał Dōgen w czasie, gdy przebywał w założonym przez siebie klasztorze Kōshō-ji. Był to pierwszy z serii kilku tekstów poświęconych regule życia klasztornego w stylu zen (zebranych później w Eihei daishingi)^[1].

Dōgen wprowadził funkcję tenzo w ramach przenoszenia na grunt japoński chińskiego modelu organizacji życia klasztornego. W jego czasach było to jedno z sześciu stanowisk w klasztorze przypisywanych doświadczonym mnichom, obok zarządcy (tsusu), pomocnika zarządcy (kansu), skarbnika (fusu), strażnika dyscypliny (ino) oraz osoby odpowiedzialnej za organizację pracy mnichów (shissui)^[2]. Ze względu na szersze odniesienia do filozofii buddyjskiej znaczenie Instrukcji dla kucharza wykracza poza kontekst życia klasztornego, można je również czytać jako tekst o tym, jak łączyć praktykę zen z pracą i życiem codziennym.

W Tenzo kyōkun Dōgen zawarł konkretne wskazówki dotyczące organizacji pracy kucharza, m.in. planowania posiłków, płukania i gotowania ryżu, czyszczenia i przechowywania naczyń i sprzętu kuchennego. Pisze również na temat postawy, jaką powinien utrzymywać kucharz:

W tekście znalazły się również opisy spotkań i rozmów Dōgena z kucharzami klasztornymi podczas jego pobytu w Chinach, liczne cytaty z reguły klasztornej Chanyuan qinggui opracowanej przez Changlu Zongze oraz nawiązania do koanów.

• Dōgen, Kōshō Uchiyama, Jak przyrządzać swoje życie: zalecenia dla kucharza w klasztorze zen, przeł. (z ang.) Jacek Dobrowolski, Wydawnictwo Elay, Jaworze 2012, ISBN 978-83-62620-01-2.

• Tenzo kyokun: Instructions for the Tenzo – angielski przekład „Tenzo kyōkun”