Teleskop kosmiczny
Teleskop kosmiczny – teleskop wyniesiony w przestrzeń kosmiczną w celu zwiększenia precyzji lub umożliwienia obserwacji w zakresie widma promieniowania zatrzymywanego przez atmosferę Ziemi. Ze względu na umiejscowienie można teleskopy te podzielić na:
- orbitalne (zaletą jest bliskość i związana z tym możliwość serwisowania przez załogi promów kosmicznych),
- słoneczne - krążące wokół Słońca,
- w punkcie Lagrange’a - krążące wokół Słońca z taką samą prędkością kątową jak Ziemia,
- na powierzchni niewielkiego ciała niebieskiego pozbawionego atmosfery, np. Księżyca (dotychczas taki teleskop nie powstał).
Masa i rozmiary teleskopów kosmicznych są ograniczone z powodu możliwości transportowych i finansowych, ponadto ich serwisowanie jest równie kosztowne i skomplikowane lub wręcz niemożliwe.
Eksploatowane i planowane największe teleskopy kosmiczne
[edytuj | edytuj kod]| Teleskop kosmiczny | Data wyniesienia | Zakres widma | Lokalizacja |
|---|---|---|---|
| Hubble'a | 24 kwietnia 1990 | światło widzialne, ultrafiolet | orbita Ziemi |
| Comptona | 5 kwietnia 1991 | gamma | orbita Ziemi |
| Chandra | 23 lipca 1999 | promieniowanie rentgenowskie | orbita Ziemi |
| Spitzera | 25 sierpnia 2003 | podczerwień | orbita Słońca |
| Kepler | 7 marca 2009 | widzialne | orbita Słońca |
| Herschela | 14 maja 2009 | podczerwień | punkt Lagrange'a L2 Ziemia-Słońce |
| Plancka | 14 maja 2009 | mikrofale | punkt Lagrange'a L2 Ziemia-Słońce |
| Radioastron | 18 lipca 2011 | radioteleskop | orbita Ziemi |
| Webba | 25 grudnia 2021 | podczerwień | punkt Lagrange'a L2 Ziemia-Słońce |