Wilhelm Starck

Wilhelm Starck

kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	23 maja 1897 Lwów
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 1918 pod Laszkami Murowanymi
Przebieg służby
Siły zbrojne	C. K. Armia Wojsko Polskie
Jednostki	2 Pułk Strzelców Lwowskich
Stanowiska	dowódca kompanii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-ukraińska †
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Wilhelm Jan Starck (ur. 23 maja 1897 we Lwowie, zm. 5 grudnia 1918 pod Laszkami Murowanymi) – kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Wilhelm Jan Starck urodził się 23 maja 1897^[1]. Był synem Christiana Starcka (1871-1927, ogrodnik we Lwowie)^[1]. Był pochodzenia niemieckiego^[2]. Wywodził się z Zamarstynowa^[3][1]. Uczył się w C. K. II Szkole Realnej we Lwowie, gdzie w 1913 ukończył VI klasę^[4].

Podczas I wojny światowej służył w C. K. Armii jako oficer^[1]. Wstąpił do założonych w 1918 Polskich Kadr Wojskowych^[1]. W listopadzie 1918 uczestniczył w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej walcząc w stopniu podporucznika^[5][6][1]. Początkowo służył w lotnych patrolach „Sokoła”^[7]. 2 listopada odpierał ataki wroga na szkołę Sienkiewicza, po czym ścigał ich ulicą Sapiehy^[8], gdzie ustalił się front i siły polskie połączyły się z Kopytkowe^[9]. Był komendantem odcinka ulicy Leona Sapiehy^[1][10]. Dokonał zajęcia placu św. Jura^[11]. Utworzył tam swoją komendę w szkole im. Konarskiego i przejściowo był tam komendantem^[12][1]. 5 listopada wzmocnił swoimi siłami obronę Wulki, a po odparciu ataków ruszył w pościg za Ukraińcami aż do Szkoły Kadeckiej^[13][14]. Dowodził oddziałem batiarów, formując z nich doskonałą jednostkę^[15][1]. Dowodził kompanią karabinów maszynowych^[16] (jego adiutantem był Władysław Żymirski^[17]). 14 listopada został przerzucony z Wulki na odsiecz III dzielnicy oraz gminy Zamarstynów, który zajął wieczorem tego dnia, a także Hołosko^[6][1]. Wówczas objął ogólne dowództwo pododcinka nad wszystkimi oddziałami Zamarstynów-Podzamcze^{[12][6][18][19][20]}. Po zajęciu Gabrielówki, w nocy 17 listopada ppor. Starck dokonał zajęcia rzeźni miejskiej przy ul. Nowej Rzeźni w VI odcinku^{[21][22][23][24]}. Walki trwały do zawieszenia broni 18 listopada^[2]. Zasłynął w podstępnych sposobach walki (określane jako fortele Kmicicowe), np. pojawiał się na tyłach wroga skąd trąbką wydawał rozkazy zmiany pozycji^[25][1]. W komunikatach Naczelnej Komendy pisano, że ppor. Starck odznaczał się duchem ofensywy^[26].

Po oswobodzeniu Lwowa przez Polaków został awansowany na stopień kapitana^[2]. Został dowódcą kompanii w 2 pułku Strzelców Lwowskich^[2]. Jego kompania stacjonowała w Dublanach w sile 120 bagnetów^[27]. Stamtąd pod koniec listopada 1918 jego kompania zajęła Laszki Murowane^[28]. Poległ 5^[29] grudnia 1918 pomiędzy Laszami Murowanymi a Melechowem^[30][31][2]. Według różnych wersji został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (pole 5)^[32] lub w jego części osobnej, tj. na Cmentarzu Obrońców Lwowa (kwatera I, miejsce 12)^[1].

Następcą kpt. Starcka na stanowisku dowódcy kompanii był kpt. Antoni Kurka^[33].

We wspomnieniu mjr. Janusza Góreckiego ppor. Starck został przedstawiony jako postać nieustraszona, żołnierz bez trwogi i skazy^[2]. Jan Gella określił Starcka mianem jednego z najdzielniejszych obrońców Lwowa^[34].

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – pośmiertnie (dekoracja dokonana 17 kwietnia 1921 we Lwowie przez gen. broni Tadeusza Rozwadowskiego)^[35]
• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie (4 listopada 1933, za pracę w dziele odzyskania niepodległości)^[36]

• Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI-22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: ok. 1919, s. 1-234.
• Czesław Mączyński: Boje lwowskie. Cz. 1. Oswobodzenie Lwowa (1-24 listopada 1918 roku). T. I. Warszawa: 1921, s. 1-338.
• Witold Hupert: Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku). Warszawa: 1933, s. 1-265.
• Janusz Górecki: Mój udział w walkach III dzielnicy Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 135-144. ISBN 83-85218-56-4.