Wacław Szczeblewski
| Imię i nazwisko |
Wacław Bernard Szczeblewski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
11 czerwca 1888 |
| Data i miejsce śmierci |
23 lipca 1965 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
| |
Wacław Bernard Szczeblewski (ur. 11 czerwca 1888 w Pelplinie, zm. 23 lipca 1965 w Gdyni) – polski artysta malarz i pedagog.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył Collegium Marianum w Pelplinie[1] i dzięki pomocy materialnej grona jego profesorów, w latach 1908–1918 studiował w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie, skąd odbywał liczne podróże artystyczne, m.in. do Londynu, Paryża i Wiednia. Do kraju powrócił 1919 i 1920 osiadł w Grudziądzu. W roku 1922 założył tam prywatną Pomorską Szkołę Sztuk Pięknych, korzystającą z lokali w Bibliotece Miejskiej. Jednocześnie do 1930 nauczał rysunku i malarstwa w seminarium nauczycielskim. Był zwolennikiem ruchu młodokaszubskiego i należał do organizatorów Zrzeszenia Kaszubskiego. Motywy kaszubskie zostały wykorzystane w dekoracji wnętrza kościoła w Chmielnie i niezachowanego kościoła garnizonowego.
W roku 1933 przeniósł się wraz ze swoją szkołą do Gdyni. Podczas okupacji malował wnętrza kościołów. Zaangażowany w działalność konspiracyjną Szarych Szeregów, po aresztowaniu syna Bernarda w 1944, ukrywał się na terenie powiatu kartuskiego.
Po 1945 wykonał szereg dekoracji malarskich w kościołach pomorskich, m.in. w Chmielnie, Lęborku, Łasinie, Wejherowie, witraże (fara w Wejherowie, Goręczyno), obrazy ołtarzowe, ale także dekoracje w zakładach gastronomicznych, lokalach handlowych, klubach, świetlicach. W twórczości tej często czerpał z motywów kaszubskiej sztuki ludowej.
Brał udział w szeregu wystaw. W 1919 otrzymał nagrodę akademii drezdeńskiej za portrety i obrazy rodzajowe, w 1927 w Londynie wyróżnienie za obraz Panorama Grudziądza, a także Krzyż Niepodległości (1938) i nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w 50-lecie działalności artystycznej (1961).
Żoną Wacława Szczeblewskiego była Maria Rappoldi z Drezna.
Jego grób znajduje się na cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 72-23-11)[2].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]
W 1991 nazwano jedną z ulic w Gdyni jego imieniem. Ponadto tablice pamiątkowe w Grudziądzu (Biblioteka Miejska) (1987) i w Gdyni (ul. Pomorska 18) (1990) przypominają o działalności Pomorskiej Szkoły Sztuk Pięknych. Jego imię otrzymało Koło Plastyków przy Towarzystwie Miłośników Gdyni, a w 2022 został patronem jednej z ulic w Grudziądzu[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wacław Szczeblewski: twórca pierwszej szkoły artystycznej w Gdyni. trojmiasto.pl, 2019-06-24. [dostęp 2023-01-17]. (pol.).
- ↑ GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarze Komunalne w Gdyni. grobonet.com. [dostęp 2020-06-03].
- ↑ Nowa nazwa dla grudziądzkiej ulicy. grudziadz.pl, 2022-01-28. [dostęp 2023-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-24)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krystyna Fabijańska-Przybytko, Pomorska Szkoła Sztuk Pięknych Wacława Szczeblewskiego w Gdyni, „Gdańskie Studia Muzealne”, 1, 1976
- Wacław Szczeblewski i Pomorska Szkoła Sztuk Pięknych w Gdyni. Wystawa, czerwiec-sierpień 1995, tekst Krystyna Fabijańska-Przybytko, kat. Maria Wolańska, Gdynia, Muzeum Miasta Gdyni, 1995
- Ryszard Byner, Po myśli Marszałka, „Kalendarz Grudziądzki”, ISSN 1427-700X, [2], 1998
- Stanisław Poręba, Wybitni grudziądzanie XX wieku, „Kalendarz Grudziądzki”, ISSN 1427-700X, 4, 2000
- Grudziądz. Widoki miasta = Grudziądz. Ansichten der Stadt, oprac. Jadwiga Drozdowska, Grudziądz, Muzeum w Grudziądzu, 2001, ISBN 83-88076-04-3.
- Encyklopedia Gdyni, red. nacz. Małgorzata Sokołowska, Gdynia, Verbi Causa, 2006, ISBN 83-921571-8-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Fotografia z lat 20. XX w.
- Artykuł krytyczny 1929
- Restauracja Dwór Kaszubski w Gdyni. gazeta.razem.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- Wystawa portretów 2008