Wojownik czarny
| Spizaetus tyrannus[1] | |||
| (Wied-Neuwied, 1820) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wojownik czarny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Wojownik czarny[4] (Spizaetus tyrannus) – gatunek dużego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), występujący od Meksyku po południową Brazylię i skrajnie północno-wschodnią Argentynę. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Wyróżniono dwa podgatunki S. tyrannus[5][2][6]:
- S. tyrannus serus – środkowy Meksyk przez Amerykę Centralną i północną Amerykę Południową do środkowej Brazylii, Boliwii i Peru.
- S. tyrannus tyrannus – wschodnia i południowa Brazylia, Urugwaj, skrajnie północno-wschodnia Argentyna.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 61–74 cm, rozpiętość skrzydeł 127-155 cm. Masa ciała: samce 880–960 g, samice 1090–1150 g[7].
Posiada czarne upierzenie i charakterystyczny długi, wąski ogon z jasnoszarymi poprzecznymi pasami. Lotki czarne z białymi poprzecznymi pasami. Samice są podobne do samców, ale większe[7].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Żyje w wilgotnych lasach w pobliżu rzek. Mimo iż w porównaniu z innymi gatunkami tego rodzaju jest stosunkowo mały, żywi się małpami i oposami, jak również nietoperzami i innymi ptakami. Zjada też gady – jaszczurki i węże[6][7].
Zakłada gniazda w konarach wysokich drzew. Samica składa jedno białe jajo, rzadko dwa. Inkubacja trwa 42–45 dni, a zajmuje się nią głównie samica, podczas gdy samiec w tym czasie ją karmi. W chwili wyklucia pisklę jest pokryte białym puchem, po pięciu tygodniach pojawia się ciemne upierzenie. Karmieniem zajmują się oboje rodzice, ale pod koniec okresu pisklęcego głównie samiec. Młode jest w pełni opierzone po około 69–70 dniach od wyklucia[7].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wojownika czarnego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji w 2008 szacowano na niecałe 50 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Spizaetus tyrannus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Black Hawk-eagle (Spizaetus tyrannus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).
- ↑ a b Spizaetus tyrannus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-17].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-17]. (ang.).
- ↑ a b Species account: Black Hawk-eagle Spizaetus tyrannus. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).
- ↑ a b c d Nicole Bouglouan: Black Hawk-Eagle. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).