[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Prowincja Badenia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prowincja Badenia
Gau Baden
Prowincja III Rzeszy
1925–1945
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 III Rzesza

Siedziba

Karlsruhe (1933–1940)
Straßburg (1940–1945)

Data powstania

22 marca 1925

Data likwidacji

8 maja 1945

Zarządzający

Robert Wagner (1925–1945)

Powierzchnia

15 070 km²

Populacja (1925)
• liczba ludności


2 312 462

• gęstość

153,4

Położenie na mapie
Położenie na mapie

Prowincja Badenia (niem. Gau Baden); w marcu 1941 r. przemianowana na Prowincję Badenia-Alzacja (niem. Gau Baden-Elsaß) – prowincja (Gau) III Rzeszy istniejąca od 1933 do 1945 r., położona w niemieckim kraju związkowym Badenia, a od 1940 r. w Alzacji (niem. Elsaß). Wcześniej, od 1925 do 1933 r., była regionalnym podziałem partii nazistowskiej w tym obszarze.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

System prowincji został pierwotnie ustanowiony na konferencji NSdAP 22 maja 1926 r. w celu usprawnienia administracji strukturą partii. Od 1933 r., po przejęciu władzy przez nazistów, prowincje coraz częściej zastępowały niemieckie kraje związkowe jako jednostki administracyjne w Niemczech.[1] W 1940 r., po zajęciu przez Niemcy francuskiego regionu Alzacji, Prowincja Badenia włączyła dwa alzackie departamenty Dolny Ren (fr. Bas-Rhin) i Górny Ren (fr. Haut-Rhin), stając się Prowincją Badenia-Alzacja. Siedzibą administracji prowincji było pierwotnie Karlsruhe, ale przeniesiono je do Strasburga po niemieckiej okupacji Francji.[2]

Na czele każdej prowincji stał Gauleiter, stanowisko, które stawało się coraz bardziej potężne, zwłaszcza po wybuchu II wojny światowej, z niewielką ingerencją z góry. Lokalni Gauleiterzy często zajmowali stanowiska rządowe, jak i partyjne, i byli odpowiedzialni m.in. za propagandę i nadzór, a od września 1944 r. także za Volkssturm i obronę prowincji.[1][3]

Od marca 1925 r. przez cały okres istnienia prowincji stanowisko Gauleitera w Badenii piastował Robert Wagner.[4][5] Wagner został stracony 14 sierpnia 1946 r. w Strasburgu za zbrodnie popełnione podczas okupacji Alzacji.[6] Jego zastępcami byli Karl Lenz(inne języki) (1926–31), Walter Köhler(inne języki) (1931–33) i Hermann Röhn(inne języki) (1934–45).[2]

Obóz koncentracyjny Natzweiler-Struthof znajdował się w alzackim regionie prowincji.[7]

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Prowincja Badenia dzieliła się na 39 gmin:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Die NS-Gaue [online], dhm.de - Deutsches Historisches Museum [dostęp 2024-10-23] (niem.).
  2. a b Übersicht der NSDAP-Gaue, der Gauleiter und der Stellvertretenden Gauleiter zwischen 1933 und 1945 [online], zukunft-braucht-erinnerung.de - Zukunft braucht Erinnerung, 26 maja 2017 [dostęp 2024-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-26] (niem.).
  3. The Organization of the Nazi Party & State [online], nizkor.org - The Nizkor Project, 9 listopada 2016 [dostęp 2024-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-09] (niem.).
  4. Michael D. Miller, Andreas Schulz (2012), Gauleiter: The Regional Leaders of the Nazi Party and Their Deputies, 1925-1945, t. 1, R. James Bender Publishing, s. 18, ISBN 978-1932970210 (ang.).
  5. Gau Baden [online], verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2024-10-23] (niem.).
  6. ROBERT WAGNER, GAULEITER, REICHSSTATTHALTER IN BADEN UND CHEF DER ZIVILVERWALTUNG IM ELSASS [online], ns-ministerien-bw.de, 12 grudnia 2014 [dostęp 2024-10-23] (niem.).
  7. Natzweiler-Struthof (PDF) [online], yadvashem.org - Yad Vashem, 17 lutego 2017 [dostęp 2024-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-17] (niem.).