Przetacznik perski

Przetacznik perski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	przetacznik
Gatunek	przetacznik perski
	Nazwa systematyczna
	Veronica persica Poir.; Encycl. 8:542. 1808
Synonimy
	Veronica agrestis var. byzantina Sm.; Veronica byzantina (Sibth. & Sm.) Britton et al.; Veronica tournefortii C. C. Gmel.;
	Veronica agrestis var. byzantina Sm.; Veronica byzantina (Sibth. & Sm.) Britton et al.; Veronica tournefortii C. C. Gmel.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przetacznik perski (Veronica persica Poir.) – gatunek roślin z rodziny babkowatych (Plantaginaceae), w systemach XX-wiecznych klasyfikowany zwykle do trędownikowatych (Scrophulariaceae). Pochodzi z obszarów Kaukazu. W Polsce pojawił się w I połowie XIX w. na Nizinie Nadwiślańskiej i szybko rozprzestrzenił. Obecnie jest pospolity na terenie całego kraju. Status gatunku we florze Polski: kenofit^[4].

Morfologia

Łodyga: Okazała, rozesłana lub podnosząca się, nie zakorzeniająca się. Zwykle z jednego korzenia wyrastają liczne i rozgałęziające się łodygi o długości 10–40 cm. Występują na nich dwa rzędy odstających, kędzierzawych włosów. Łodygi leżące na ziemi ukorzeniają się.

Liście: Trójkątne lub jajowate, krótkoogonkowe, karbowano-piłkowane, o zaokrąglonych nasadach.

Kwiaty: Wyrastają pojedynczo w kątach liści, na szypułkach przeważnie znacznie dłuższych od przysadki. Po przekwitnięciu szypułki odginają się. Przysadki są bardzo podobne do liści i nie zmniejszają się w wyraźny sposób ku wierzchołkowi pędu. Kielich wolny, złożony z 4 podługowatych lub jajowatych i ostro zakończonych działek. Korona 4-płatkowa, kółkowa z bardzo krótką rurką, w gardzieli jest żółtawobiała. Kwiaty są jaskrawoniebieskie. Dolna łatka jaśniejsza, często biała, korona o średnicy 8–12 mm.

Owoc: Torebka o długości ok. 5 mm i dużo większej szerokości, otwierająca się skośnie rozchylonymi klapami. Pomiędzy klapami torebki szeroka zatoka. Po wyschnięciu ma dobrze widoczną siatkowatą nerwację, brzegi zakończone ostrymi kantami i jest owłosiona. Żółtawe lub brunatne nasiona mają długość 2–2,5 mm.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna, ruderalna i azotolubna. Na polach uprawnych jest chwastem. Występuje w uprawach roślin okopowych, zbóż i warzyw. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Polygono-Chenopodion^[5]. Zawiera aukubinę.

Kwitnie od marca do października, jest owadopylna lub samopylna.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ Family: Plantaginaceae. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-13]. (ang.).
↑ Rośliny obce w Polsce. [dostęp 2007-12-05].
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[grin-3] Family: Plantaginaceae. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-13]. (ang.).

[4] Rośliny obce w Polsce. [dostęp 2007-12-05].

[5] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]