Plac Nowy Targ we Wrocławiu

plac Nowy Targ

Stare Miasto
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Poprzednie nazwy	Neumarkt
Plan
Położenie na mapie Wrocławia plac Nowy Targ
Położenie na mapie Polski plac Nowy Targ
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego plac Nowy Targ
51,111232°N 17,038199°E/51,111232 17,038199
Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł dotyczy placu we Wrocławiu. Zobacz też: inne miejsca o tej nazwie.

Nowy Targ (niem. Neumarkt, współczesna nazwa administracyjna plac Nowy Targ) – jeden z trzech historycznych placów targowych Starego Miasta we Wrocławiu, obok Rynku i placu Solnego.

W XII do lewobrzeżnego Wrocławia napływali goście m.in. Waloni, Niemcy i Żydzi szukający opieki u księcia lub biskupa. Od XIII w. rozpoczyna się także proces lokacji Wrocławia. Osada wrocławska powstała wokół dzisiejszego Nowego Targu i posiadała już w 1214 własny statut, pola i lasy. Na początku XIII w. popierał napływ niemieckich osadników książę Henryk I, dzięki niemu posiadali osiadli we Wrocławiu Niemcy ze swym sołtysem Godinusem osobną gminę i statut^[1]. Obecność ich dowodzi, że na terytorium miejskim obowiązywało specjalne sądownictwo według prawa magdeburskiego, a sołtysi sprawowali tam władzę w imieniu księcia.

Później plac został rozszerzony na zachód. W kierunku północnym i południowym wychodziły z placu po trzy ulice, na zachód dwie, zaś na wschód jedna, prowadząca do Nowego Miasta. Na placu znajdował się niegdyś długi budynek kramów kupieckich, wyburzony w początku XX wieku oraz zaginiona po 1945 roku fontanna Neptuna, zwana Gabeljürgen (Jurek z widłami). Oryginalną rzeźbę Neptuna odnaleziono w Wielowsi koło Sycowa dopiero jesienią 2022^[2].

W 1909 przeniesiono handel z Nowego Targu do pobliskiej Hali Targowej.

W czasie II wojny światowej zbudowano pod powierzchnią placu obszerny schron, w którym znajdowały się sklepy, a pod koniec lat 90 XX wieku klub muzyczny. W ostatnich tygodniach wojny większość zabudowy placu uległa całkowitemu zniszczeniu, zachowały się jedynie budynek administracyjny (obecnie oddział Urzędu Miasta) oraz kamienica na rogu ul. Jodłowej.

W latach powojennych funkcjonowało tu targowisko, na którym handlowano głównie starzyzną. Jednak ówczesne władze decyzją z dnia 21 lipca 1963 r. przeniosło handlujących na ulicę Krakowską. W latach 50. i 60. wzniesiono wokół placu budynki mieszkalne według projektu Ryszarda Natusiewicza, Włodzimierza Czerechowskiego oraz Anny i Jerzego Tarnawskich. Zabudowano przy tym środkową ulicę pierzei północnej.

W 2013 roku zakończyły się prace przebudowy placu; w miejsce schronu powstał podziemny parking.

W lipcu 2024 zakończyła się kolejna przebudowa placu, polegająca na zastąpieniu „betonozy” nasadzeniami roślin. W ramach prac usunięto niektóre elementy dotychczasowej nawierzchni, posadzono ponad 170 drzew, paprocie, trawy i inne rośliny; wybudowano system automatycznego nawadniania i wymieniono elementy małej architektury. Planowane jest wybudowanie fontanny w późniejszym okresie^[3].

• 
  Nowy Targ w 1890.
• 
  Nowy Targ i Fontanna Neptuna przed rokiem 1945.
• 
  Fontanna Neptuna.

• 
  Wschodnia pierzeja powojennej zabudowy proj. Ryszarda Natusiewicza, Włodzimierza Czerechowskiego oraz Anny i Jerzego Tarnawskich.
• 
  Pierzeja zachodnia
• 
  Dachy nowych budynków
• 
  Budynek przy ul. Piaskowej
• 
  Fragment nowej zabudowy przy ul. Szerokiej

• 
  Plac współcześnie
• 
  Stan elewacji pierzei północnej
• 
  Biurowiec Skanska, proj. Maćków Pracownia Projektowa.

• Dawna zabudowa pierzei zachodniej placu Nowy Targ we Wrocławiu

• Plac Nowy Targ na starych i współczesnych fotografiach