Penelopa rdzawobrzucha
| Penelope purpurascens[1] | |||
| Wagler, 1830 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
penelopa rdzawobrzucha | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Penelopa rdzawobrzucha[5] (Penelope purpurascens) – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Występuje od Meksyku przez Amerykę Centralną po północną i północno-zachodnią Amerykę Południową. Bliski zagrożenia wyginięciem.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnia się trzy podgatunki P. purpurascens[6][3]:
- P. p. purpurascens Wagler, 1830
- P. p. aequatorialis Salvadori & Festa, 1900
- P. p. brunnescens Hellmayr & Conover, 1932
Dawniej za podgatunek penelopy rdzawobrzuchej uznawano także penelopę zielonawą (P. jacquacu), ale różnią się budową tchawicy. W niewoli odnotowano hybrydyzację z penelopą gujańską (P. marail), piskliwą (P. pileata) i krzykliwą (P. superciliaris)[3].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Poszczególne podgatunki zamieszkują[6]:
- P. p. purpurascens – północno-zachodni i północno-wschodni Meksyk do Hondurasu i Nikaragui
- P. p. aequatorialis – południowy Honduras do północno-zachodniej Kolumbii i południowo-wschodniego Ekwadoru
- P. p. brunnescens – północna Kolumbia do wschodniej Wenezueli
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
Największy ptak z rodzaju Penelope o długości ciała: 72–91 cm; masie: 1,5–2,5 kg[7]. Upierzenie ciemne, kasztanowobrązowe z wydatnym czerwonym workiem gardłowym[7].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]- Biotop
Spotykany w wilgotnych lasach lub na ich obrzeżach do wysokości 2300 m n.p.m.[7]
- Zachowanie
Ptak osiadły, podejmujący okresowe wędrówki w górskie tereny swego zasięgu[7]. Spotykany samotnie, w parach lub małych grupach[7].
- Pożywienie
Pokarm stanowią przede wszystkim owoce, czasami owady[7].
- Lęgi
Okres lęgowy przypada na porę deszczową[7]. Buduje duże gniazdo z patyków i gałęzi, w którym składa zwykle 2 jaja[7].
Status
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody penelopa rdzawobrzucha od 2021 roku klasyfikowana jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Wcześniej miała status gatunku najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 50–500 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[4]. Penelopa rdzawobrzucha mimo intensywnych polowań jest ptakiem pospolitym na większości zajmowanych przez siebie terenów[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Penelope purpurascens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b D. Lepage: Crested Guan Penelope purpurascens – synonyms. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c Crested Guan (Penelope purpurascens). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
- ↑ a b Penelope purpurascens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cracidae Rafinesque, 1815 – czubacze – Guans (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-16].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Ptaki. Encyklopedia, Warszawa: PWN, 2009, s. 109, ISBN 978-83-01-15733-3 (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).