Partitivus

Ten artykuł od 2016-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Partitivus, partytyw, cząstkownik^[1] - przypadek występujący w niektórych grupach językowych (np. w języku fińskim). Oznacza on niepoliczalną ilość desygnatu bądź występuje z liczebnikami, wskazując, że podmiot jest częścią pewnej całości.

W języku polskim odpowiednikiem tego przypadku jest genetivus partitivus, wskazujący na nieoznaczoną ilość desygnatu w dopełnieniu, np. w momencie, gdy na stole stoi szklanka wody i powiemy naszemu rozmówcy Wypij wodę (woda w bierniku), mamy na myśli, żeby wypił całą wodę, jaka znajduje się w szklance; jeśli jednak użyjemy genetivus partitivus i powiemy Wypij (trochę) wody, mamy na myśli, żeby wypił tylko trochę.

Partitivus jest jednym z najważniejszych przypadków. Tworzy się go za pomocą sufiksu -a/-ä-: maito - maitoa, tyttö - tyttöä lub -ta/-tä-: avain - avainta, tie - tietä. Oznacza pewną liczbę desygnatu, np. yksi kissa (mianownik) - kaksi kissaa (partitivus). Może pełnić rolę podmiotu jak też dopełnienia.

W języku rosyjskim w przypadku, kiedy dopełniacz odnosi się do przedmiotu, który stanowi tylko część całości, tradycyjnie używa się końcówki na -у (выпить квасу, 'wypitь kwasu' - ma się na myśli, że nie cały kwas (chlebowy) został wypity), choć według norm językowych dopełniacz w języku rosyjskim ma końcówkę na -a (нет кваса, 'niet kwasa').